امتیاز ویژه برای خودروهای «پرسرنشین»
پلیس، خودروهای تک سرنشین را یکی از عوامل ترافیک سنگین پایتخت می‌داند اما در حال حاضر برای کاهش بار ترافیکی ناشی از خودروهای تک سرنشین، درمان‌های کوتاه مدتی وجود دارد. به گزارش «دنیای اقتصاد»، آبان ماه امسال سیدمازیار حسینی، معاون شهردار تهران از آغاز مطالعات ترافیکی راه‌اندازی خطوط ویژه خودروهای پر سرنشین موسوم به HOV خبر داد و گفت: این طرح در بسیاری از شهرهای پیشرفته جهان اجرا شده و به‌زودی مطالعات خطوطی که اجرای این طرح از نظر زیرساختی در آنها قابل اجرا باشد را آغاز خواهیم کرد. هرچند خبر ایجاد این خطوط، چندان تازه نبود و حدود پنج سال پیش مطالعاتی در شهرداری تهران برای ایجاد این خطوط در بزرگراه همت انجام شده بود، اما تا امروز ایجاد این خطوط تحقق نیافته است.
پلیس، خودروهای تک سرنشین را یکی از عوامل ترافیک سنگین پایتخت می‌داند اما در حال حاضر برای کاهش بار ترافیکی ناشی از خودروهای تک سرنشین، درمان‌های کوتاه مدتی وجود دارد.به گزارش «دنیای اقتصاد»، آبان ماه امسال سیدمازیار حسینی، معاون شهردار تهران از آغاز مطالعات ترافیکی راه‌اندازی خطوط ویژه خودروهای پر سرنشین موسوم به HOV خبر داد و گفت: این طرح در بسیاری از شهرهای پیشرفته جهان اجرا شده و به‌زودی مطالعات خطوطی که اجرای این طرح از نظر زیرساختی در آنها قابل اجرا باشد را آغاز خواهیم کرد. هرچند خبر ایجاد این خطوط، چندان تازه نبود و حدود پنج سال پیش مطالعاتی در شهرداری تهران برای ایجاد این خطوط در بزرگراه همت انجام شده بود، اما تا امروز ایجاد این خطوط تحقق نیافته است. این در حالی است که هفته گذشته پلیس راهور یکی از دلایل مشکلات ترافیکی پایتخت را خودروهای تک سرنشین عنوان کرد. سردار مهماندار، رئیس‌پلیس راهور تهران بزرگ نیز که اخیرا به شورای شهر آمده بود، افزایش سفرهای روزانه شهری را یکی از دلایل مشکلات ترافیکی پایتخت عنوان کرد و گفت: هر روز بیش از ۱۸ میلیون سفر در تهران انجام می‌شود و حجم ترافیک خودروها چهار برابر ظرفیت معابر است.
مهماندار سهم حمل‌ونقل عمومی در تهران را در ۹ ماهه گذشته ۶۰ درصد و سهم خودروهای شخصی در جابه‌جایی مسافر را ۴۰ درصد در روز عنوان کرد و گفت: این درحالی است که ۶۷ درصد سطح معابر را خودروهای شخصی اشغال کرده‌اند. این داده‌ها حاکی است باید برای مقابله با خودروهای شخصی به‌ویژه تک‌سرنشین‌ها چاره‌جویی شود. طرح ایجاد خطوط ویژه «HOV» راهکاری است که معاونت ترافیک شهرداری تهران در این راستا دنبال می‌کند. در قالب این طرح یکی از خطوط عبوری در معابر پرترافیک به حرکت خودروهایی که حداقل سه سرنشین دارند، اختصاص می‌یابد. به این ترتیب خودروهای کم‌سرنشین ناچار هستند در ترافیک معطل شوند اما پرسرنشین‌ها از خطوط ویژه و پرسرعت عبور می‌کنند.این ترافیک بالاتر برای خودروهای با تعداد سرنشین کمتر، باعث می‌شود تا رانندگان خودروهای تک‌سرنشین تمایل بیشتری به استفاده از حمل‌ونقل عمومی پیدا کنند یا به هم‌پیمایی با دوستان و آشنایان و همکاران تمایل می‌یابند؛ افراد هم‌مسیر به سرعت همدیگر را پیدا می‌کنند و در نتیجه تعدادی از خودروها حذف می‌شوند و مسافران آنها با یکدیگر به محل کار می‌روند. یکی دیگر از رفتارهایی که پیش‌بینی می‌شود، خودروهای تک سرنشین انجام دهند تمایل به سوار کردن مسافرانی است که منتظر تاکسی هستند و با آنها در تمام یا بخشی از مسیر همسفر می‌شوند. چنین حرکتی از نظر این رانندگان برای عبور از مسیر HOV ارزش دارد که این اقدام خیرخواهانه هم در کنار آن انجام شود، هم مشکل سواره حل می‌شود و هم مشکل پیاده. همچنین تاکسی‌هایی که به‌دنبال مسافر دربستی هستند، تمایل به سوارکردن تعداد مسافر بیشتر به‌جای مسافر تک‌نفره پیدا می‌کنند تا بتوانند از این مسیرهای ویژه استفاده کنند. پس مشکل مسافران تاکسی‌ها هم تا حدی حل می‌شود و درآمد تاکسی‌دار نیز کاهش پیدا نمی‌کند، زیرا با استفاده از مسیر HOV، به سرعت حرکت کرده و تعداد بیشتری مسافر را در طول روز جابه‌جا می‌کند.
به اعتقاد کارشناسان ترافیک در صورت اجرایی شدن خطوط HOV مسافران تک نفره که عادت کرده‌اند به تاکسی‌ها پیشنهاد «سفر دربستی» بدهند، کمتر به این کار مبادرت خواهند کرد زیرا اگر تاکسی مسافر دیگری سوار کند، برای آنها هم بهتر است. همچنین مسیر HOV یک باند خالی و خلوت برای خودروهای امدادی است که از ضروریات اجتناب‌ناپذیر یک شهر پرجمعیت به شمار می‌رود.این طرح نخستین بار سال ۸۴ از سوی مسوولان وقت معاونت حمل‌ونقل و ترافیک به شهردار تهران ارائه شد که با استقبال مواجه شد اما آن زمان پلیس به دلیل کمبود نیرو نتوانست طرح را اجرا کند که به نظر می‌رسد با پیشرفت‌هایی که در زمینه هوشمندسازی کنترل ترافیک به‌دست آورده‌ایم، این کار عملی باشد و این نسخه کم‌هزینه در کنار سایر راهکارهای پایه‌ای اما هزینه‌بر مانند توسعه مترو و افزایش ناوگان اتوبوسرانی دنبال شود. اولویت‌دهی به این خطوط در بزرگراه‌ها باعث کاهش زمان سفر، افزایش اطمینان در برآورد زمان، افزایش متوسط تعداد مسافران جابه‌جا شده به ازای هر وسیله نقلیه و حفظ ظرفیت جابه‌جایی افراد در جاده‌ها می‌شود.
نظر مخالفان «HOV»
اما برخی از اعضای شورای شهر تهران چندان با این طرح موافق نیستند. احمد دنیامالی رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران در این رابطه گفت: اولویت طرح‌های ترافیکی بردن ترافیک به زیر سطح است. ابوالفضل قناعتی، عضو هیات رئیسه شورای شهر تهران نیز معتقد است: زیرساخت‌های ایجاد این خطوط در پایتخت فراهم نیست. قناعتی در این رابطه اظهار کرد: در سفری که اخیرا برای مسابقات ورزشی به مسکو داشتم، معابر این شهر بسیار وسیع و برخی از خیابان‌ها ۶ خط عبوری داشت. در چنین خیابان‌های عریض و طویلی می‌توان مسیرهای ویژه تعریف کرد اما در شهر تهران زیرساخت‌ها و فضای شهری برای چنین سیاست‌گذاری‌هایی مناسب نیست.
وی با اشاره به خطوط ویژه اتوبوسرانی در بزرگراه امام علی (ع) و خیابان‌های شهید بهشتی و شهید مطهری، گفت: اختصاص یک لاین به اتوبوس‌ها در این معابر به دلیل کم‌عرض بودن خیابان، شرایط ترافیکی این معابر را نامناسب کرده است. وقتی شرایط خیابان‌هایمان این‌گونه است، نمی‌توانیم هر روز برنامه‌ریزی جدیدی برای آن انجام دهیم و بهتر است در ابتدا در معابری که امکان دارد، تعریض خیابان‌ها را در دستور کار قرار دهیم. عضو هیات رئیسه شورای شهر تهران تاکید کرد: ایجاد خطوط HOV در کمیسیون عمران هنوز مطرح نشده و در صورت تایید در شورا نیز باید در شورای‌عالی ترافیک مورد بررسی قرار گیرد، که به نظر می‌رسد در این نوع پیشنهادات باید در ابتدا با پلیس نیز مشورت شود زیرا از لحاظ نیروی انسانی و دوربین‌های کنترلی به همکاری پلیس نیاز است.قناعتی گفت: معابر ما مناسب چند دهه گذشته است و در حال حاضر که جمعیت چند برابر شده و شاهد افزایش ساخت‌وسازها حتی در معابر کوچک هستیم، دیگر نمی‌توان با این خیابان‌ها مشکل ترافیک و تردد مردم را حل کرد. همچنین اقبال شاکری رئیس کمیته عمران شورای شهر تهران گفت: هنوز این موضوع در شورا بررسی نشده است اما می‌توان با کار کارشناسی تاثیر این طرح بر ترافیک تهران را بررسی کرد. حدود ۱۱ سال از ارائه این پیشنهاد به مدیریت شهری می‌گذرد و به نظر می‌رسد این پیشنهاد یکی از راهکارهای مناسب فرهنگ‌سازی برای عدم استفاده از خودروها به‌صورت تک‌سرنشین است
ارسال نظر