بازار مسکن رونق می‌گیرد؟
گروهی از فعالان ساختمانی و البته کارشناسان مسکن، بدون آنکه نسخه‌ای کارگشا برای خلاصی از رکود مسکن ارائه کنند، مناسب‌ترین تصمیم بانکی در مقطع فعلی که منجر به تصویب افزایش سقف وام بدون سپرده خرید مسکن شده است را زیر سوال می‌برند و آن را در تحریک بازار برای عزیمت به فاز رونق، بی‌اثر ارزیابی می‌کنند.شورای پول و اعتبار اخیرا و در پی اعلام بسته ضد رکودی دولت، با افزایش سقف تسهیلات خرید مسکن از محل اوراق و حساب ممتاز بانک مسکن موافقت کرد.
بر این اساس سقف وام اوراق مسکن از ۴۵ میلیون تومان کنونی به ۷۰ میلیون تومان در تهران، ۶۰ میلیون تومان در شهرهای بزرگ و مراکز استان و ۵۰ میلیون تومان در شهرهای کوچک افزایش پیدا کرده است.تسهیلات جدید در مقایسه با گذشته، بیشترین قدرت پوشش مالی متقاضیان خرید مسکن را دارد و با توجه به سطح به ثبات رسیده قیمت مسکن، بهتر از هر ابزار دیگری می‌تواند طرف تقاضا را برای خرید مسکن تحریک کند.اما در روزهای اخیر برخی انبوه‌سازان و برخی کارشناسان این حوزه اعلام کرده‌اند: تسهیلات جدید خرید مسکن تاثیری بر رکود ندارد.یک عضو هیات‌مدیره تشکل انبوه‌سازان در این باره با بیان اینکه وام ۶۰ میلیون تومانی معادل ۲۰ تا ۲۵ درصد قیمت مسکن در تهران است، این رقم را برای خانه‌دار شدن متقاضیان موثر ندانست.این انبوه‌ساز اظهار کرد: متوسط قیمت مسکن در تهران متری ۴ میلیون تومان و در شهرستان‌ها متری ۵/ ۲ میلیون تومان است، بنابراین ارقام ۶۰ میلیون و ۵۰ میلیون تومان وام بانکی فاصله‌ قابل ملاحظه‌ای با قیمت یک دستگاه آپارتمان در حد الگوی مصرف دارد.وی با اشاره به افزایش وام ۳۵ میلیون تومانی خرید مسکن به ۶۰ میلیون تومان در تهران، ۵۰ میلیون تومان در مراکز استان‌ها و ۴۰ میلیون تومان در شهرهای کمتر از ۲۰۰ هزار افزود: در کشورهای توسعه‌یافته بین ۷۰ تا ۸۰ درصد قیمت مسکن را وام می‌دهند؛ در حالی که در ایران با وجود مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار و افزایش وام خرید مسکن از ۳۵ به ۶۰ میلیون تومان این رقم ۲۰ تا ۲۵ درصد قیمت خانه را پوشش می‌دهد.

عضو هیات مدیره تشکل انبوه‌سازان کشور اظهار کرد: قبل از مصوبه شورای پول و اعتبار نیز وام‌های ۶۰ میلیون تومانی تصویب شده بود اما با توجه به صحبت بانک‌ها مبنی بر کمبود منابع، اجرا نمی‌شد که شاید با مصوبه اخیر که بر الزامی شدن این مساله تاکید دارد این مشکل حل شود.مرتضوی با بیان اینکه وام باید حداقل ۵۰ درصد قیمت مسکن را پوشش دهد، گفت: پیشنهاد انبوه‌سازان به بانک مسکن و بانک مرکزی برای پرداخت تسهیلات ۱۰۰ میلیون تومانی در تهران و ۹۰ میلیون تومانی در شهرستان‌ها با قابلیت انتقال به خریدار می‌تواند تا حدودی راه خرید مسکن را هموار کند.وی همچنین پرداخت ۱۰ میلیون تومان برای ارتقای بهره‌وری و صنعتی‌سازی را در کاهش مصرف انرژی و صرفه‌جویی در پرداخت یارانه انرژی که هم‌اکنون به دولت تحمیل می‌شود موثر دانست.عضو هیات مدیره انجمن انبوه‌سازان کشور تاکید کرد: اگر تسهیلات ۱۰۰ و ۹۰ میلیون تومانی به انبوه‌سازان پرداخت شود متقاضیانی که به دلیل ناتوانی از چرخه تقاضا خارج شده‌اند به بازار برمی‌گردند. البته کاهش سود بانکی نیز باید مورد توجه قرار گیرد و دولت با همان مدل بافت‌های فرسوده که میزان ۱۱ درصد بهره بانکی را به صورت یارانه پرداخت می‌کند این مساله را در میزان سود به ساخت و ساز آزاد نیز اختصاص دهد.این انبوه‌ساز در شرایطی از سقف تسهیلات جدید خرید مسکن سخن می‌گوید که امکان ترکیب وام خرید با وام ۱۰ میلیون تومانی جعاله را در محاسبات خود لحاظ نکرده است و از همه مهم‌تر، نوع بانک عامل پرداخت کننده این وام را نیز در تحلیل‌های خود نیاورده است.مصوبه‌ای که اردیبهشت امسال از جانب شورای پول و اعتبار برای پرداخت وام ۶۰ میلیونی خرید مسکن اعلام شد، برای همه بانک‌های دولتی و خصوصی به جزبانک مسکن بود. این مصوبه تا کنون به دلیل آن که بانک‌ها با کمبود منابع داخلی برای وام‌دهی مواجه اند، اجرایی نشده است.اما مصوبه جدیدتر این شورا، به بانک مسکن اجازه می‌دهد همین وام ۶۰ میلیونی را از محل انتشار اوراق تسهیلات مسکن به متقاضیان پرداخت کند.

بانک مسکن در حال حاضر ماهانه 400 تا 600 میلیارد تومان اوراق مسکن منتشر و در فرابورس توزیع می‌کند؛ بنابراین این بانک برخلاف سایر بانک‌ها، از آمادگی کامل برای پرداخت وام جدید 60 میلیونی برخوردار است.تفاوت دیگر وام 60 میلیونی بانک مسکن با مصوبه مربوط به سایر بانک‌ها، به پیشقدم شدن بانک مسکن در پرداخت این تسهیلات برمی‌گردد.بانک مسکن بیش از یکسال است که پیگیر افزایش سقف تسهیلات اوراق مسکن بود و بنابراین مصوبه شورای پول و اعتبار، حالت تکلیفی برای این بانک ندارد.با این حال مدیر ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران در این زمینه اعلام کرده است: اوراق تسهیلات مسکن تا زمانی که مصوبه رسمی افزایش میزان وام از سوی بانک مسکن ابلاغ شود با همان شرایط و قیمت قبلی به فروش می‌رسد.علیرضا توکلی در خصوص تاثیر افزایش وام مسکن بر قیمت اوراق تسهیلات گفت: با توجه به مصوبه شورای پول و اعتبار مبنی بر افزایش میزان وام مسکن منتظر هستیم تا سیاست‌های جدید این مصوبه رسما از سوی بانک مسکن اعلام شود تا تصمیمات لازم در خصوص شرایط اوراق تسهیلات گرفته شده و در چارچوب این مصوبه تغییرات صورت گیرد.مدیر ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران افزود: در حال حاضر رسما اتفاق خاصی در قیمت اوراق تسهیلات مسکن رخ نداده و بازار این اوراق براساس اخبار و شایعات حرکت می‌کند و قیمت را تغییر می‌دهد بنابراین تا زمانی که رسما این مصوبه ابلاغ نشود افزایش قیمت قابل دفاع نیست.وی با بیان اینکه در حال حاضر اوراق تسهیلات مسکن با همان قیمت و شرایط قبلی به فروش می‌رسد، درخصوص احتمال افزایش قیمت این اوراق به دلیل افزایش میزان وام مسکن گفت: در گذشته نیز با افزایش وام مسکن محدودیت‌هایی در اوراق تسهیلات مسکن اعمال شد که آن محدودیت‌ها همچنان پابرجا بوده و اگر با افزایش پیدا کردن وام مسکن شوک جدیدی به بازار وارد شود قطعا اقدامات لازم در این خصوص صورت می‌گیرد.به گفته توکلی، تا زمانی که بانک مسکن مصوبه رسمی در خصوص افزایش میزان وام مسکن را ابلاغ نکند اوراق تسهیلات مسکن با همان قیمت و شرایط به فروش می‌رسد.براساس این گزارش؛ اظهارات مدیر ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران در حالی است که قیمت اوراق تسهیلات مسکن که مدت‌ها به دلیل رکود حاکم در بخش مسکن و کاهش احتمالی نرخ سود سپرده بانکی روند نزولی به خود گرفته و تا محدوده 61 هزار تومان افت کرده بود، از هفته گذشته و بعد از اظهارات مربوط به جهش اقتصادی روند صعودی خود را آغاز کرد و مجددا به محدوده 70 هزار تومان برگشت.اوراق تسهیلات مسکن اوراقی است که متقاضیان استفاده از انواع تسهیلات مسکن باید در ازای هر 500 هزار تومان، یک برگه حق تقدم تسهیلات مسکن خریداری کرده و به بانک مسکن ارائه کنند، یعنی برای دریافت وام 45 میلیونی مسکن باید 90 ورقه حق تقدم تسهیلات خریداری شود.