قرارداد ایران و پژو زیر ذره بین منتقدان
منتقدان قرارداد پژو و ایران‌خودرو چه پیش از امضای قرارداد و چه بعد از حضور حسن روحانی رئیس‌جمهور در فرانسه و اعلام دوباره پیوند این دو شرکت همچنان به این قرارداد می‌تازند و آن را به‌نوعی فراموشی خیانت‌ها و بدعهدی‌های پسا تحریم می‌خوانند.
منتقدان، پیش از اجرای برجام بایادآوری بدعهدی پژو و ترک ناگهانی ایران توسط پژو، مسوولان صنعتی کشور و ایران‌خودرو را از همکاری با این شرکت فرانسوی بر حذر می‌داشتند حال آنکه پس از امضای قرارداد، با گمانه زنی برخی از بندهای مورد توافق دو شرکت، آن را معاهده ای ترکمانچای مانند می‌خوانند؛ به‌طوری‌که در برخی از اظهارات منتقدان گفته شده بود که ایران‌خودرو و پژو قرار است کارخانه جدیدی برای تولید محصولات مشترک احداث کنند حال آنکه به گفته یکی از مسوولان شرکت ایران‌خودرو که در جریان مذاکرات دو شرکت است، ایران‌خودرو نه‌تنها قصدی برای احداث کارخانه جدید ندارد؛ بلکه قرار است از ظرفیت‌های موجود برای تولید محصولات جدید استفاده کند.شرکت ایران‌خودرو در حال حاضر ظرفیت تولید دو میلیون دستگاه در سال را دارد، این در شرایطی است که نیمی از ظرفیت تولید این گروه صنعتی غیر‌فعال است؛ بنابراین به‌نظر می‌رسد که طرف ایرانی این جوینت‌ونچر قرار است بخشی از آورده خود را در قالب استفاده از ظرفیت خالی در اختیار پژو قرار دهد.از سوی دیگر برخی از مسوولان شرکت ایران‌خودرو احداث کارخانه برای تولیدات مشترک را رد نمی‌کنند، اما شرط آن را پاسخگویی به افزایش تقاضا در بازارهای داخلی و خارجی عنوان می‌کنند؛ بنابراین به‌نظر می‌رسد که در فاز اول اجرای قرارداد این دو شرکت، استفاده از ظرفیت خالی ایران‌خودرو در اولویت قرار بگیرد. اما اینکه گفته می‌شود محصولاتی که قرار است به ایران عرضه شود محصولاتی قدیمی و برخی از آنها هفت سال پیش روی خطوط تولیدی پژو قرار گرفته، ازجمله انتقادات مطرح شده بعد از اجرای قرارداد است. این در شرایطی است که ایران‌خودرو نیز به قدیمی بودن این محصولات اذعان داشته و عنوان می‌کند که خودروهای یاد شده همگی ارتقا یافته و مدل‌های جدید سه محصولی است که قرار بر تولید آنها در کارخانه ایران‌خودرو است، اما ازجمله خودروهایی که با انتقاد زیادی مواجه شده، پژو ۳۰۱ است. به گفته منتقدان این خودروی ارزان قیمت مختص بازار چین ساخته شده و در همان جا نیز به تولید می‌رسد؛ بنابراین نمی‌تواند پاسخگوی بازار ایران باشد. این انتقاد در شرایطی است که خودروی ۳۰۱ مختص بازارهای آسیایی و شمال آفریقا و با توجه به سطح درآمدی مردم این مناطق ساخته شده است.

اما یکی از تفاوت‌های اصلی قرارداد جدید ایران‌خودرو و پژو، «جوینت‌ونچر» بودن آن است؛ به‌نحوی‌که دو طرف قصد دارند شرکتی مشترک را با سهام برابر تاسیس و اجرای مفاد قرارداد را از آنجا مدیریت کنند. حال این سوال برای بسیاری از دست‌اندرکاران صنعت خودرو مطرح شده که مدیریت این شرکت چگونه خواهد بود؟ یکی از نکات قابل‌توجه تشکیل این شرکت، چرخشی بودن مدیرعامل و هیات‌مدیره آن است، چه آنکه هر دو سال یک‌بار، مدیرعامل و اعضای هیات‌مدیره تغییر خواهند کرد. بر این اساس، برای دو سال، هیات‌مدیره در دست فرانسوی‌ها خواهد بود، اما مدیرعامل از ایران انتخاب می‌شود و در دوره دو ساله بعدی، ایرانی‌ها وارد هیات‌مدیره می‌شوند و مدیرعامل، فرانسوی است. این روند در طول اجرای قرارداد ایران‌خودرو و پژو، دنبال خواهد شد. با تشکیل این شرکت و با توجه به اینکه قرارداد از نوع جوینت‌ونچر است، امکان انتقال فناوری و تکنولوژی پژو به ایران‌خودرو فراهم خواهد آمد.اما ادامه تولید محصولات قدیمی پژو در ایران نیز ازجمله موضوعات مطرح شده در این زمینه است. به‌طوری‌که پیش از این گمان می‌رفت پژویی‌ها با حضور دوباره در ایران، به بهبود کیفی مدل‌های ۴۰۵ و ۲۰۶ بپردازند، جزئیات جدید از قرارداد ایران‌خودرو و پژو نشان می‌دهد این شرکت برنامه‌ای در مورد خودروهای مذکور ندارد.

بر این اساس، پژو تمرکز خود را روی تولید محصولات جدید در ایران خواهد گذاشت و اینکه 206 و 405 بمانند یا بروند، بستگی به بازار تقاضا دارد و پژو در این زمینه دخیل نیست. 405 نزدیک به سه دهه است که در ایران‌خودرو به تولید می‌رسد و پیش‌تر گفته شده تیراژ آن از سال 96 به‌تدریج کاهش یافته و این خودرو در نهایت از خطوط تولیدی ایران‌خودرو خارج خواهد شد . در مورد پژو 206 اما اوضاع فرق می‌کند، چه آنکه این محصول در مقایسه با 405 دیرتر وارد بازار ایران شده و بعید به‌نظر می‌رسد ایران‌خودرو به این زودی‌ها قید آن را بزند. هرچه هست، ظاهرا پژو اختیار 206 و 405 را به ایران‌خودرویی‌ها داده و با این حساب نباید منتظر اتفاق کیفی و ظاهری خیلی خاصی در این دو خودرو باشیم. اما یکی از مسائل دیگری که ایران‌خودرو و پژو بر سر آن در آینده توافق خواهند کرد، لوگوی خودروهای تولیدی است. پرسشی که هم‌اکنون مطرح می‌شود این است که خودروهای تولیدی پژو در ایران، با لوگوی این شرکت عرضه خواهند شد یا با آرم ایران‌خودرو. آن طور که منابع آگاه می‌گویند، این مساله در آینده و پس از تشکیل شرکت مشترک، مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد و آن زمان مشخص خواهد شد محصولات موردنظر با چه لوگویی عرضه خواهند شد. این در حالی است که ظاهرا ایران‌خودرویی‌ها چندان بدشان نمی‌آید محصولات جدید با لوگوی پژو عرضه شوند؛ زیرا این کار سبب می‌شود خودروهای موردنظر اقبال بیشتری در بازارهای صادراتی داشته باشند. در حال حاضر بسیاری از بازارهای جهانی شرکت پژو را به عنوان شرکتی معتبر می‌دانند، بنابراین صادرات با لوگوی این شرکت فرانسوی می‌تواند برای ایران‌خودرو سودآور باشد