چند قدم بیشتر به واپسین نفس‌های تهران باقی نمانده است. باغ کشی شبانه‌روزی، به سرعت روزنه‌های تنفسی این شهر را می‌بندد بی‌آنکه قدمی برای جلوگیری از آن برداشته شود. تغییر کاربری اراضی و فضای سبز، تخریب گسترده باغات درون شهر و رشد قارچ‌گونه برج‌های آسمان‌خراش به جای آنها، چند دهه‌ای است که به تصویر تکراری بسیاری از خیابان‌های پایتخت بدل شده است. البته دست‌اندازی به باغات و فضای سبز شهری فقط به باغات گمنام تهران محدود نشده و به تدریج وجب به وجب باغات قدیمی و بزرگ شهر را که تاریخ شهر را رقم می‌زنند به محاصره خود در آورده‌اند و تمامی گونه‌های باغات شهر را از بین می‌برد.
باغات تهران بنا به تقسیم‌بندی رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران به سه دسته تقسیم می‌شوند. اول پهنه‌های باغی متراکم و متمرکز همچون باغات کن که به‌صورت انبوه و متراکم در کنارهم قرار گرفته‌اند، دوم باغات پراکنده و غیرمتمرکز که به‌صورت منفرد و پراکنده از توسعه شهری به جای مانده و هیچ‌گونه پیوستگی را تداعی نمی‌کنند مثل باغات واقع در محدوده منطقه یک. دسته سوم نیز باغات پراکنده و متفرق هستند که این باغات از آبادی‌ها و روستاهای گذشته به جای مانده و در روند رشد شهر تهران در داخل بافت شهری قرار گرفته‌اند. مطالعه مکانی اراضی سبز موجود در شهر تهران در طول سه دهه گذشته حاکی از آن است که اراضی سبز موجود در تهران به‌تدریج انسجام اولیه خود را از دست داده و پراکنده‌تر و کوچک‌تر شده‌اند. به گونه‌ای که سه هزار و ۸۸۱ هکتار از اراضی سبز و باغ‌های سبز پایتخت کاسته شده است. تخریب سه هزار و ۸۸۱ هکتار از اراضی سبز و باغات تهران آخرین آماری است که از تخریب باغات شهر در دو دهه اخیر منتشر شده است، این در حالی است که مدیران شهری این آمار را رد می‌کنند. آنان اگرچه تغییر کاربری و تخریب غیرقانونی باغات و صدور مجوز ساخت‌وساز درون باغات را کاملا بر مدار ضوابط طرح تفصیلی می‌دانند اما کارشناسان شهری با تاکید دوباره بر دخالت این امر در تخریب باغات شهر، تصویب برخی قوانین نادرست همچون مصوبه برج باغ در دوره گذشته شورای شهر تهران را عاملی برای سرعت دادن به روند تخریب باغات معرفی می‌کنند. با آنکه تخریب باغات تهران دو دهه‌ای است که به پدیده‌ای «شوم» اما «محسوس» خیابان‌های شهر بدل شده اما اقدام جدی برای مقابله با آن در دوره‌های گذشته به ثبت نرسیده است. هر از چند گاهی برخی از اعضای شورای سوم شهر تهران نسبت به تخریب باغات تذکری ارائه می‌کردند که فقط گذشت چند روز برای فراموشی آن و سرعت گرفتن دوباره تخریب باغات کافی بود. اما به نظر می‌رسد ورود مقام معظم رهبری به مساله حفاظت از باغات و تذکر به مدیران شهری برای مقابله با تخریب باغات شهر حساسیت کرسی‌نشینان جدید بهشت را نسبت به این موضوع بیشتر کرده است. تذکرات ۱۸ گانه شورای شهر تهران برای توقف تخریب برخی باغات شهر شاهد این موضوع است. جلوگیری از تخریب باغات فرحزاد، جلوگیری از عملیات عمرانی بوستان مادر و ثبت باغات کن به‌عنوان میراث طبیعی از جمله اقدامات شورای شهر تهران برای حفاظت از محیط‌زیست پایتخت در یک سال گذشته بود.
چرا باغات تهران تخریب می‌شوند؟
محمد حقانی رئیس کمیته محیط‌زیست شورای شهر تهران یکی از دلایل تخریب باغات در پایتخت را رشد بی سابقه قیمت زمین، تقاضای بازار ساختمان، بازگشت نسبتا سریع سرمایه و رشد بخش دلالی، تبدیل مسکن از یک کالای مصرفی به کالای سرمایه‌ای می‌داند و در این خصوص توضیح می‌دهد: صدور اسناد ملکی براساس موارد ۱۴۷ و ۱۴۸ قانون ثبت و خردشدن باغات و زمین‌ها از عوامل عمده تاثیرگذار بر انهدام باغ‌ها است.
او می‌گوید: شهرداری تهران بخش عمده درآمد خود را از راه تبدیل باغات به ساختمان به دست می‌آورد و این بزرگ‌ترین تهدید برای باغات و درختان شهر است. فروش تراکم به منزله خودکشی تدریجی شهر، نه‌تنها درآمد محسوب نمی‌‌شود بلکه هزینه‌ای تحمیلی بر پایتخت است. به همین دلیل باید پرونده تخریب باغات یکبار برای همیشه حل شود.
دو گام شورا برای حفظ باغات
حقانی تشکیل کارگروه حفاظت از باغات و فضای سبز را یکی از اقدامات شورای چهارم برای این موضوع می‌داند. او درباره اقدامات این کارگروه در یکسال گذشته می‌گوید: در کارگروه باغات و فضای سبز وظیفه پیگیری تحقق عملیاتی پروژه‌های تحقیقاتی و پژوهشی مرتبط با فضای سبز، کمربند سبز و مدیریت پارک‌ها و بوستان‌ها انجام می‌شود. در این میان چاره جویی در جهت پایداری فضای سبز کنونی و مقابله با تنش‌های گرمایی و تامین آب مورد نیاز فضای سبز کنونی و طرح‌های توسعه‌ای در جهت حفظ و پایداری از عرصه‌های سبز هویتی از جمله چنارهای ولیعصر از دیگر وظایف این کارگروه است. تلاش در جهت حفظ و توسعه جنگل‌های مصنوعی مانند سرخه حصار، لویزان، چیتگر و... و تملک اراضی شمالی مشرف به شهر و تعیین کاربری‌های مربوطه با تاکید بر نگاه توسعه فضای سبز بخش دیگری از ماموریت‌های این کارگروه است.
لغو مصوبه «برج باغ» اقدام دیگر شورای شهر چهارم برای جلوگیری از تخریب باغات است. او در این باره می‌گوید: «مصوبه‌ای به نام «برج باغ» در شورای شهر سوم وجود داشت که باعث انهدام و نابودی باغات در شهر تهران شد. بر اساس این مصوبه باغی که مجوز «برج باغ» می‌گرفت می‌توانست ۳۰ الی ۴۰ درصد سطح اشغال و در ارتفاع نیز ۲۴۰ الی ۲۷۰ مجوز ساخت بگیرد. براین اساس بقیه محوطه باغ نیز تبدیل به کارگاه ساختمانی و پارکینگ می‌شد. در واقع شهرداری با دادن این مجوز باغات را از بین می‌برد. به همین دلیل درکارگروه باغات و فضای سبز کمیسیون محیط زیست و خدمات شهری به دنبال این هستیم که مصوبه «برج باغ» را لغو کنیم».