به‌جای دشنام به تاریکی شمعی روشن کنید

آناهیتا جمشیدنژاد
Anahita.jamshidnezhad@gmail.com

ممکن است نژاد انسان دچار یک انقراض گروهی شود. اما بشر چگونه با این مساله برخورد می‌کند؟ دانشمندان پیش‌بینی می‌کنند با توجه به شرایط فعلی کره زمین این امکان وجود دارد که تا پایان قرن نیمی از گونه‌های موجود در کره زمین منقرض شوند. آنها باور دارند که پس از انقراض پنجم که موجب منقرض شدن گونه دایناسورها شد؛ زمین در آستانه انقراض بزرگ دیگری قرار دارد و در واقع انقراض ششمی در راه است. دانشمندان این انقراض را ششمین پایان برای جهان پس از بیشتر از ۶۵ میلیون سال زندگی می‌نامند. یکی از اولین قربانیان این فاجعه‌ قطعا انسان‌ خواهد بود.

　

طی ۵۴۰ میلیون سال حیات روی زمین، پنج رویداد انقراض بزرگ رخ داده است که در هر دوره آن بسیاری از جانداران از میان رفته‌اند. با انقراض بزرگ شاهد کاهش گسترده و سریع گونه‌های حیاتی در کره زمین خواهیم بود. رویدادی که در آن تنوع و فراوانی حیات ماکروسکوپی با تغییر شدید همراه است. اما آیا گرمایش زمین بدتر از اسیدی شدن اقیانوس‌هاست؟ آیا صید ماهی‌های بزرگ در دریا بدتر از آلوده کردن آن است؟ اینکه بگوییم با یکی از اینها می‌توانیم سیاره خود را حفظ کنیم ساده‌لوحانه است. حفظ زمین منوط به تلاش همه انسان‌ها‌ در همه جوانب محیط‌زیستی است؛ انقلابی بزرگ در رابطه با محیط‌زیست و حیات‌وحش.

فروش حیوانات در خطر انقراض

در سال 2003 دولت چین همه بازارهای فروش حیوانات را در این کشور متوقف کرد و با این عمل همه بازارها زیرزمینی شد. هر چه حیوانات بیشتر در معرض خطر باشند، فروش غیرقانونی آنها نیز بیشتر می‌شود. فروش تکه تکه‌های جانوری مانند سفره ماهی دیو (manta) در خیابان‌های چین چندان عجیب نیست. جانوری که گوشت تند و گزنده دارد. اما چرا تجارت این حیوان در چین بسیار رایج است؟ حیواناتی که آبشش آنها بریده شده است. آبشش‌های سفره ماهی دیو در تمام فروشگاه‌های طب سنتی و رستوران‌های غذای دریایی در چین به فروش می‌رسد. روغن کوسه در تولید امگا 3 استفاده می‌شود، اما این کوسه‌ها همگی در خطر انقراض هستند. تنها قانونی که برای محافظت از گونه‌های در خطر انقراض وجود دارد CITES (کنوانسیون‌ تجارت‌ بین‌المللی‌گونه‌های‌ جانوران‌ و گیاهان‌ وحشی ‌در معرض‌ خطر انقراض‌ و نابودی‌) است، اما تنها چند صد حیوان در لیست این معاهده وجود دارد. بخشی از آن به این دلیل است که افرادی که CITES را کنترل می‌کنند، در تجارت و فروش این حیوانات دست دارند. اکنون 7000 گونه از دوزیستان وجود دارند که همگی آنها در خطر انقراض هستند. گفته می‌شود در 20 سال آینده نیمی از گونه‌های مختلف قورباغه از بین خواهند رفت. اکنون تنها 330 تا 340 گونه لاک‌پشت وجود دارد که نیمی از آنها در خطر هستند.

اگر دمای کره زمین تنها چند درجه افزایش یابد، این گونه‌ها در معرض انقراض خواهند بود و شاهد مرگ گسترده در اقیانوس‌ها خواهیم بود و اگر اقیانوس‌ها شروع به نابودی کنند، سیاره زمین نمی‌تواند عملکرد درستی داشته باشد و اگر این اتفاق بیفتد، زندگی در همه جا مختل می‌شود و این به معنای انقراض بزرگ است. سالانه 70 میلیون کوسه کشته می‌شوند. کوسه‌هایی که از بال‌شان برای تهیه سوپ استفاده می‌شود. موسسه‌ای به نام WildAid در اندونزی، با تولید فیلمی در مورد شکار کوسه، موجب شد تا 80 درصد کسانی که این فیلم را مشاهده کردند اذعان کنند که خوردن سوپ بال کوسه را متوقف خواهند کرد یا حداقل مصرف آن را کاهش خواهند داد.

وجود دی‌‌اکسید‌کربن در زمین؛ فراتر از انتظار

محدوده دید چشم انسان بسیار محدود است. ما تنها یک طیف الکترومغناطیس بسیار کوچک را می‌بینیم. درست مانند اینکه شما یک پیانوی بزرگ داشته باشید اما تنها بتوانید یک نت آن را بشنوید. به‌طور طبیعی، گاز دی‌اکسید‌کربن در چشم انسان نامرئی است. تصور کنید دوربینی وجود داشت که حاوی فیلتر رنگ مخصوصی بود و ما را قادر به تجسم گاز CO2 می‌ساخت. جهان دی‌اکسید‌کربنی! اگر می‌توانستید این جهان مخفی را ببینید شاهد خواهید بود که از هر کاری که ما می‌کنیم دی‌اکسید‌کربن ساطع می‌شود. دی‌اکسید‌کربن از بینی و دهان ما خارج می‌شود. از مسیری که خانه‌های خود را گرم و تهویه می‌کنیم، از اتومبیل‌ها، از هواپیماها، قطارها و... ما دی‌اکسید‌کربن و متان بسیاری وارد اتمسفر می‌کنیم. در «دور انسان» یا آنتروپوسن ما در حال تغییر همه پارامترها هستیم. ما در حال تغییر دانش زمین‌شناسی کره زمین و شیمی اقیانوس‌ها هستیم. آنتروپوسن به این معناست که آنچه در این سیاره رخ می‌دهد، اکنون در دستان ماست. اگر هر قطره اقیانوس را زیر میکروسکوپ ببرید، زیبایی منحصر به فردی را مشاهده خواهید کرد. مطالعاتی که پیرامون کاهش phytoplankton یا گیاهان شناور بر سطح دریا انجام شده است نشان می‌دهد که پلانکتون‌ها نیمی از اکسیژنی را که ما تنفس می‌کنیم می‌سازند، اما ما در حال تغییر اقیانوس در مقیاس جهانی هستیم.

طیف متعددی از اثرات انسان وجود دارد. از ماهی‌گیری تا تغییرات اقلیمی تا اسیدی کردن اقیانوس‌ها و همه اینها حاکی از این است که هیچ بخشی از اقیانوس‌ها از اثرات انسان در امان نیست. با استفاده از شبیه‌سازی ماهواره‌ای و اطلاعات دیگر تخمین زده می‌شود که در تنها 05 سال گذشته 04 درصد تولید پلانکتون کاهش یافته است و این امر عمدتا پیامد تغییرات آب و هوایی است. زندگی ما به تنفس اقیانوس‌ها بستگی دارد. همه چیز در کره زمین مانند تار وپود یک بافت به هم متصل است. اگر چیزی مانند پلانکتون‌ها نابود شود، همه چیز در این بافت پیچیده از هم می‌پاشد. ما باید بدانیم تنها نسلی هستیم که می‌توانیم گونه‌های در خطر انقراض را حفظ کنیم. جمله‌ای است که می‌گوید «بهتر است یک شمع روشن کنید تا اینکه به تاریکی دشنام دهید». وجود یک شمع موجب خواهد شد تا در تاریکی راهتان را پیدا کنید و این نقطه‌ای است که باید وظیفه خود را برای نجات زمین شروع کنیم.

به‌جای دشنام به تاریکی شمعی روشن کنید