این روزها گوشی‌های هوشمند بیشتری به‌طور تدریجی مجهز به سیستم‌های تشخیص چهره شده‌اند که از امنیت بالاتری برخوردار هستند. با این اوصاف برای بسیاری از ما جالب است که بدانیم این تکنولوژی چطور کار می‌کند. با اینکه فناوری تشخیص چهره هنوز کم ‌استفاده‌تر از اسکن اثرانگشت است و لزوما امن‌تر از آن نیست، اما با این حال به‌نظر می‌رسد که آینده‌ سیستم‌های امنیتی متعلق به فناوری تشخیص چهره باشد. با این اوصاف می‌توانید در اینجا با انواع فناوری‌های تشخیص چهره‌ به‌کار رفته در گوشی‌های هوشمند آشنا شوید.

تشخیص چهره و اسکن عنبیه‌ سامسونگ: در واقع سامسونگ اولین شرکتی بود که سیستم پیشرفته‌ اسکن عنبیه را در گوشی‌های هوشمند پرچمدار خود قرار داد. اولین دستگاه مجهز به اسکن عنبیه‌ این شرکت، گلکسی نوت ۷ بود که سرانجام خوشی نداشت. با این حال سامسونگ تشخیص چهره با استفاده از اسکن عنبیه را در گوشی‌های گلکسی اس ۸ و گلکسی نوت ۸ نیز قرار داده است. به این ترتیب اسکن عنبیه می‌تواند ابتدای راه سامسونگ در فناوری تشخیص چهره باشد و قطعا این شرکت درحال توسعه‌ جدی آن است. اسکن عنبیه‌ سامسونگ با استفاده از تشخیص الگوهای عنبیه صورت می‌گیرد. این الگوها مانند اثر انگشت، یکتا و منحصربه‌‌فرد هستند و نمی‌توان به ‌سادگی آنها را جعل کرد. برای اسکن عنبیه‌ها، سامسونگ از مادون قرمز در گوشی‌های هوشمند خود استفاده کرده است. برای ثبت این الگوها، پرتوهای مادون قرمز به سمت چشم‌های کاربر پرتاب می‌شوند و از آنجا که این پرتوها با چشم قابل دیدن نیستند، در هر شرایط نوری می‌توان اسکن عنبیه‌ها را تهیه کرد. دوربین جلویی دستگاه هم قادر به تشخیص مادون قرمز نیست؛ بنابراین از یک دوربین خاص برای ثبت بازتاب این پرتوها استفاده می‌شود. در نهایت تصویر اسکن ‌شده روی دستگاه و به‌صورت محلی پردازش می‌شود و چیزی از طریق اینترنت رد و بدل نمی‌شود. با این همه‌، این سیستم عاری از خطا نیست و مدتی پیش هکرهای آلمانی توانستند با یک چشم مصنوعی آن را دور بزنند. از طرفی بسیاری از مجرمان از چنین راهی استفاده نمی‌کنند، چراکه هزینه‌بر و سخت است. در نتیجه می‌توان آن را نسبتا امن نامید. بد نیست بدانید که یکی از معایب اصلی این سیستم این است که چشم‌های کاربر باید دقیقا در جای مشخص‌شده جلوی اسکنر قرار بگیرند که نسبت به استفاده از اثرانگشت، زمان بیشتری می‌گیرد.

گزینه‌ دیگر برای تشخیص چهره در گوشی‌های سامسونگ هم چندان امن نیست و مانند سیستم تشخیص چهره‌ اندروید خام است. این سیستم با استفاده از دوربین سلفی تصویری معمولی را ثبت می‌کند و سپس جزئیات صورت را با تصویر اصلی مقایسه می‌کند. همان‌طور که حدس می‌زنید به‌ راحتی و با استفاده از عکس کاربر می‌توان این سیستم را دور زد و مشخص نیست که چرا این گزینه را از گوشی‌های هوشمند حذف نمی‌کنند. حتی خود سامسونگ هم صریحا اعلام کرده است که این راه نسبت به رمزعبور، پین و الگو بسیار ناامن است. سیستم تشخیص چهره‌ Face ID اپل: اپل اخیرا فناوری جدید Face ID را به‌عنوان بخشی از گوشی هوشمند آی‌فون ۱۰ معرفی کرده است که بسیار امن است. برخلاف فناوری به‌کار رفته در گوشی‌های سامسونگ،Face ID طوری طراحی شده است که چهره‌ کاربر را با جزئیات بسیار بالا و به‌صورت سه‌بعدی اسکن کند. این سیستم متکی بر دوربین سلفی نیست و چندین سنسور مختلف در نوار بالایی آی‌فون ۱۰ برای آن تعبیه شده است. این سنسورها با دقت و جزئیات بالا تمام قسمت‌های چهره‌ کاربر را اسکن می‌کنند. به‌طور دقیق‌تر، ابتدا کل صورت کاربر با استفاده از مادون قرمز پوشیده می‌شود که همین امر آن را مناسب تمام شرایط نوری، حتی تاریکی مطلق می‌سازد. سپس لیزر مادون قرمزی ۳۰ هزار نقطه را به سمت صورت کاربر پرتاب می‌کند و بالاخره دوربین مخصوصی بازتاب آنها را ثبت می‌کند تا اسکن سه‌بعدی بسیار دقیقی از صورت کاربر تهیه شود. درست مانند سامسونگ، این اطلاعات به‌صورت محلی و در یک تراشه‌ امن ذخیره‌سازی و پردازش می‌شود. این روش بسیار امن‌تر از تهیه یک عکس معمولی با دوربین سلفی و پردازش آن است؛ چراکه اسکن سه‌بعدی و دارای عمقی از چهره تهیه می‌کند. تنها راه دور زدن آن ساخت یک ماسک بسیار دقیق از صورت یا استفاده از چهره‌ دوقلوی همسان است. مقایسه‌ اینکه Face ID اپل امن‌تر است یا اسکن عنبیه‌ سامسونگ، کار سختی است ولی به‌هرحال اپل با استفاده از این اسکن سه‌بعدی می‌تواند کارهای بیشتری مانند گذاشتن فیلترهای سه‌بعدی روی صورت کاربر انجام دهد.

Eyeprint ID و Hawkeye شرکت ZTE: اگرچه پروژه‌ CSX یا Hawkeye زد‌تی‌ای هیچ‌ وقت عملی و وارد بازار نشد، اما دورنمای جذابی داشت؛ چراکه فناوری‌های امنیتی و نرم‌افزاری بایومتریک جالبی در آن به‌کار رفته بود. فناوری اسکن عنبیه‌ این شرکت دنباله‌ای از پروژه اولیه‌ Eyeprint ID بود که EyeVerify آن را توسعه داده بود. در واقع Eyeprint ID در گوشی‌های قدیمی Grand S۳، Blade S۶ و Axon این شرکت تعبیه شده بود. برخلاف فناوری مادون قرمز سامسونگ، Eyeprint ID از دوربین باکیفیت جلویی آن برای ثبت تصویر از چشم‌های کاربر استفاده می‌کرد، سپس الگوی رگ‌های خونی درون چشم او را تشکیل می‌داد. این الگوی رگ‌های خونی در هر انسان منحصر به‌ فرد است و همین باعث می‌شد بتوان از آن به‌عنوان راهی برای آنلاک گوشی هوشمند استفاده کرد. با اینکه هزینه‌ این کار بسیار کمتر است، اما راه‌های دور زدن آن نیز نسبت به سیستمی که در آن از مادون قرمز استفاده می‌شود، ساده‌تر است. علاوه بر مسائل امنیتی، فناوری Hawkeye به‌کاربر اجازه می‌داد که بتواند با استفاده از حرکات چشمانش اندروید را کنترل کند. سامسونگ و اپل نیز می‌توانند با فناوری‌های خود، حرکات چشم کاربر را ردگیری کنند و باید دید که آیا می‌توانند از چنین ایده‌ای استفاده و آن را عملی کنند یا خیر.

تشخیص چهره‌ پیش‌فرض اندروید: در حالی که برخی از شرکت‌ها دستگاه‌های خود را با سیستم‌های تشخیص چهره‌ مخصوص به بازار عرضه می‌کنند، بد نیست بدانید که اندروید خام نیز از نسخه‌ Ice Cream Sandwich دارای سیستم تشخیص چهره است. با این حال هر شرکتی حاضر نیست از آن استفاده کند، چون بسیار ناامن است. همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، این سیستم تنها به ثبت یک تصویر از چهره‌ کاربر با دوربین سلفی بسنده می‌کند و پردازش‌های معمولی را روی عکس اعمال می‌کند. با اینکه هزینه‌ این سیستم بسیار پایین است، اما متکی به کیفیت دوربین جلویی دستگاه است و در دستگاه‌های قدیمی‌تر نیز پردازش تصویر زمانبر است. از این رو نمی‌توان آن را راه سریع و مطمئنی برای آنلاک دستگاه نامید. مانند سامسونگ، خود گوگل نیز استفاده از این سیستم را توصیه نمی‌کند و بهتر است کاربران به جای آن از رمزعبور یا پین استفاده کنند.

امن‌ترین سیستم کدام است؟: پاسخ این سوال سخت است، چون هنوز خیلی‌ها با آی‌فون ۱۰ کار نکرده‌اند و فعلا راهی برای دور زدن آن پیدا نشده است. به‌ هر حال این سیستم‌ها روز به ‌روز درحال توسعه و امن‌ترشدن هستند و می‌بینیم که نسبت به سیستم ساده‌ تشخیص چهره‌ اندروید، بسیار پیشرفته‌تر هستند. سیستم‌های مبتنی بر مادون قرمز سامسونگ و اپل کار جعل را سخت کرده‌اند، ولی لزوما بهتر از رمزعبور نیستند. با همه‌ این اوصاف شاهد این هستیم که شرکت‌ها به‌ دنبال گره‌ زدن این فناوری با سرویس‌های پرداخت و دیگر اپلیکیشن‌ها هستند و می‌توان پیش‌بینی کرد که در آینده‌ نزدیک دیگر تولیدکنندگان گوشی‌های هوشمند نیز به سمت گنجاندن این فناوری‌ها، چه بسا نسخه‌های امن‌تر، در دستگاه‌های خود پیش بروند.