از تغییر رئیس تا صادرات ناکام
هما کبیری هرچند که در سال 92 برخی از محدودیت‌های صادرکنندگان حذف شد، اما بازرگانان معتقدند سال 92 برای آنها سال پرباری نبوده و تحریم‌ها در کنار محدودیت‌های داخلی کار آنها را دشوارتر از سال‌های گذشته کرده بود.

سال ۹۲ در حالی آغاز شد که در نخستین روزهای آن، معاون کل سازمان توسعه تجارت از هدف‌گذاری ۵۹ میلیارد دلاری صادرات محصولات غیرنفتی ایران بدون احتساب میعانات گازی در این سال خبر داد. بر اساس آمارها، اهداف صادرات محصولات غیرنفتی کشور در این سال محقق نشد و آمارهای ۱۱ ماهه از صادرات ۷/۲۷ میلیارد دلار حکایت دارد.
محدودیت‌هایی از جمله پیمان‌سپاری ارزی و مالیات صادرکنندگان در کنار تحریم‌های بین‌المللی از جمله مهم‌ترین عواملی بودند که موجب کاهش صادرات یا عدم تحقق آن در این سال شدند. هرچند که این نخستین باری نیست که اهداف صادراتی محقق نشده، اما بسیاری معتقدند در عدم تحقق اهداف امسال بیشتر دلایل داخلی موثر بوده تا تحریم‌ها و عوامل خارجی.
آبان ماه سال ۹۱ بود که در کارگروه ارزی، ارائه ارز حاصل از صادرات از سوی صادرکنندگان در اتاق مبادلات ارزی تصویب و توافق ۶ بندی صادرکنندگان با دولت امضا شد. خواست دولت این بود که صادرکنندگان را مجبور کند که در قالب توافق، تفاهم یا هر چیز دیگری که بتوان روی آن گذاشت، ارز حاصل از صادرات خود را در مرکز مبادلات ارزی عرضه کنند تا عواید حاصل از آن، نصیب واردکنندگان شود. محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت به محض بر سر کار آمدنش در وزارت صنعت، معدن و تجارت، حذف موضوع پیمان‌سپاری ارزی را در دستور کار خود قرار داد و اجرای آن را مغایر قانون دانست. همچنین آقای وزیر قول داد تا موضوع مالیات صادرکنندگان را مورد بررسی قرار دهد تا آنها مجبور به پرداخت مالیات نباشند. این موضوع مورد بررسی قرار گرفت و بالاخره در نیمه دوم سال ۹۲، صادرکنندگان از پرداخت مالیات معاف شدند، افرادی که بر اساس قانون هیچ‌گاه نباید مالیاتی از آنها اخذ می‌شد. موضوع پیمان‌سپاری ارزی نیز با موضوع جایزه صادراتی رفع و رجوع شد.
از اتاق ایران تا پاستور
پس از برگزاری مراسم تحلیف رئیس دولت یازدهم بود که نخستین حکم انتصابی حسن روحانی ابلاغ شد. محمد نهاوندیان باید اتاق ایران را به مقصد پاستور ترک می‌کرد تا ریاست اتاق بازرگانی ایران را به لقای ریاست دفتر رئیس‌جمهور می‌بخشید. هرچند که او در ابتدا اعلام کرده بود که هر دو سمت را همزمان در دست خواهد داشت، اما کار زیاد موجب شد او رسما از ریاست اتاق ایران استعفا دهد و اتاق ایران انتخابات زودهنگامی را برای انتخاب رئیس جدید تجربه کند. بالاخره روز موعود فرارسید و انتخابات در حالی برگزار شد که با ۳۴۳ رای شمرده شده، غلامحسین شافعی موفق شد با ۱۶ رای بیشتر، گوی سبقت را از مسعود خوانساری برباید و رئیس اتاق ایران شود. به این ترتیب نخستین رئیس اتاق شهرستان‌ها موفق شد ریاست اتاق ایران را تجربه کند.
شانس و اقبال زمانی به شافعی روی آورد که روی کار آمدنش همزمان شد با توافقات اولیه ژنو و سفرهای پی‌درپی هیات‌های تجاری کشورهای مختلف به تهران.
واردات کالاهای اولویت ۱۰ آزاد شد
در سالی که گذشت آمارها نشان می‌دهد که واردات کالاهای اساسی نیز شکل جدی‌تری به خود گرفت و تقریبا رکوردشکنی کرد. اما مشکلات گمرکی موجب شده بود کالاهای اساسی و دارو در گمرک انبار شوند. پس از آنکه مسعود کرباسیان بار دیگر به گمرک بازگشت، با مسوولیت خود به این مشکل پایان داد تا اصول مدیریت گمرک را یادآور شود. همه اینها در حالی است که بالاخره به محدودیت واردات کالاهای اولویت ۱۰ نیز پایان داده شد و این کالاها با سود بازرگانی دو برابر، اجازه ورود به کشور پیدا کردند. حالا باید دید دیدگاه وزیر جدید صنعت، معدن و تجارت درباره تجارت با ابزار کنترلی تعرفه چقدر می‌تواند موفق باشد و نعمت‌زاده چقدر می‌تواند در راه پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی (WTO) موفق عمل کند.