باید از مدارس آغار کرد
علی دیواندری مدیرعامل بانک ملت در گفت‌وگویی مشروح با دنیای اقتصاد به تشریح دلایل ورود این بانک به موضوع محیط‌زیست می‌گوید، وی تضمین بقای چنین حرکت‌هایی را شروع از دوران کودکی فعالان عنوان می‌کند. چرا بانک ملت تصمیم گرفت مسئولیت اجتماعی خود را به موضوع محیط زیست معطوف کند؟ انگیزه اصلی از وارد شدن به بحث محیط زیست این است که برای حفظ محیط زیست کارهای مختلفی باید انجام داد؛ از قانونگذاری گرفته تا مراقبت بخش‌های اجرایی دستگاه‌ها همگی باید کارها و وظایف خودشان را باید انجام دهند. بحث آموزش، از آن دسته فعالیت‌هایی است که هزینه زیادی ندارد، اما بسیار تاثیرگذار است. ما هم درباره این موضوع که آموزش از کجا شروع شود و شامل چه مواردی شود، بررسی کردیم و به این نتیجه رسیدیم که آموزش در مدارس و در سنین نوجوانی و کودکی خیلی موثرتر است؛ یعنی اگر به بچه‌ها در دوره‌های ابتدایی، راهنمایی یا دبیرستان آموزش داده شود که با محیط پیرامون خودشان چگونه برخورد کنند، در وهله اول خودشان این مسائل را رعایت می‌کنند و در مرحله بعد خود این بچه‌ها سفیرهایی می‌شوند که این آموزه‌ها را به اطرافیانشان انتقال می‌دهند و از محیط زیست مراقبت می‌کنند. کار زیربنایی و عمیق این بود که آموزش این مسائل از مدارس شروع شود. ما در متون درسی مدارسمان این‌ مباحث را به صورت منسجم و سیستماتیک نداریم. در بعضی از کشورها این کار را انجام دادند؛ مثلا در کشوری مثل ژاپن، بحث‌های حفظ محیط‌زیست و برخورد با محیط زیست دقیقا در متون درسی کلاسیک بچه‌ها گنجانده شده است، اما در ایران این کار انجام نشده است و ما آغاز‌کننده چنین حرکتی هستیم. درباره این امر، سازمان حفاظت از محیط زیست خیلی کمک کرد. آموزش و پرورش هم که در این موضوع نقش کلیدی دارد، پایلوت خوبی هم انجام شده است. الان در استان خراسان رضوی، حدود بیست و هفت تا هشت هزار دانش‌آموز تحت پوشش این آموزش‌ها قرار گرفتند، مفاهیم اولیه به آنها آموزش داده شد. امروز در مراسم دیدیم که مجری، دانش‌آموزها را به طور تصادفی هم انتخاب می‌کرد، همگی آنها با مفاهیم اولیه محیط‌زیست آشنا بودند. کار ما در استان خراسان رضوی هنوز به اتمام نرسیده است. این آموزش‌ها ادامه پیدا می‌کند و ما منتظریم که این کار در اینجا به یک نتیجه اولیه برسد تا نقاط قوت و ضعف آن را بررسی کنیم و ان‌شاء‌الله با رفع آن مشکلات احتمالی، طرح را تقویت کنیم و بتوانیم آن را وارد استان‌های دیگر هم بکنیم. شتاب این آموزش‌ها در ماه‌های آینده بیشتر خواهد شد و من تصورم این است که که ظرف دو سه سال کار، به نتیجه خوبی می‌توانیم برسیم. در رسانه‌های دیگر، خیلی کلی و عمومی، پیام‌هایی درباره این موضوعات داده می‌شود. این فعالیت‌ها در فرهنگسازی خیلی موثر است؛ اما همین تماس چهره به چهره با بچه‌ها و اینکه معلم به آنها درس بدهد یا دانش‌آموزان را وادار کند که مطالب را بیاموزند یا درباره آن نقاشی بکشند، داستان بنویسند، کارهای مختلف هنری انجام بدهند؛ برای مثال انیمیشن درست کنند و اگر این مفاهیم با زبان هنر به بچه‌ها منتقل شود، ماندگاری‌اش بالاتر است و ما در حقیقت این کار زیربنایی را شروع کردیم و امیدواریم بتوانیم آن را به یک جایی برسانیم. رقم اختصاص داده‌شده به این طرح‌ها چقدر است؟ رقم دقیق در حال حاضر خاطرم نیست؛ اما به اندازه کفایت در نظر گرفته شده است. متاسفانه بعضا مشاهده می شود در ایران برخی از شرکت‌ها از موضوع مسئولیت اجتماعی برای تبلیغ استفاده می کنند، این بد نیست، اما انحصار این موضوع به تبلیغات کمی ناراحت‌کننده است. بانک ملت برای اینکه جدیت این امر را نشان دهد و طرح‌ها را در بطن جامعه پیاده کند، چه طرح‌هایی دارد؟ طبیعی است که وقتی یک کار شعاری یا تبلیغی باشد، دوامی ندارد و یک موج زودگذر است و دیگر ادامه پیدا نمی‌کند، ولی ما برای انجام این کار سازمانی را ایجاد کردیم؛ یعنی بنیاد ملت در کنار بانک ملت برای ایفای مسئولیت‌های اجتماعی درست شده است. بانک بالاخره یک بنگاه بزرگ اقتصادی است که مشغول به انجام فعالیت است و طبیعتا در قبال جامعه خودش هم مسئولیت‌هایی دارد، مسائل مربوط به مسئولیت‌های اجتماعی را بنیاد ملت پیگیری می‌کند. برای این کار سازوکارها و قراردادهای بلندمدتی داریم که با نهادها و سازمان‌ها منعقد شده و از شرکت‌ها و از افرادی که در بیرون از بانک هم هستند و بر این کار مسلطند دعوت به همکاری کردیم. ان‌شاءالله این کار دنباله‌داری خواهد بود یک یا دو کار ملی دیگر هم داریم که یکی از آنها سواد مالی است. ما در مدارسمان می‌خواهیم این کار را با هماهنگی آموزش و پرورش شروع کنیم. همکاری این سازمان بسیار زیاد می‌تواند ثمربخش باشد. ما باید به بچه‌ها مفاهیم ابتدایی مالی و در واقع تنظیم معیشت زندگی و دید اقتصادی که در زندگی به آن نیاز دارند از سنین کودکی و نوجوانی به بچه‌ها آموزش بدهیم این البته هنوز شروع نشده است. این برنامه هم طرحی است با همکاری سازمان یونسکو در بحث برنامه سازمان ملل در ارتقای سطح سواد مالی. انجام این کار یک مقدار رسالت بانک هم هست این کار را هم در دست برنامه‌ریزی داریم که ان‌شاءالله شروع خواهد شد. من تصورم بر این است که بانک ملت سردمدار توسعه پایدار است و تا به حال غیر از سازمان محیط زیست هیچ سازمانی را به این شکل ندیده‌ام که چنین کاری انجام دهد. بله. در این زمینه، سازمان محیط زیست خودش فعالیت‌هایی انجام می‌دهد. سازمان آموزش‌وپرورش هم در این زمینه برنامه‌هایی برای اجرا دارد. برنامه‌های مشترک همیشه بوده‌اند، اما یک طرح منسجم و در واقع فراگیر، من هم در این زمینه ندیدم که این سطح دانش‌آموزان را بخواهد زیر پوشش ببرد؛ این حتما اثرات خوبی خواهد داشت.