تفاوت هوش ریاضی مردان وزنان
فرزانه اسماعیل‌زاده همان‌طور که مریم میرزاخانی ثابت کرد که زنان می‌توانند در عرصه‌های بین‌المللی پا به پای مردان پیشرفت داشته باشند و پیش‌بینی می‌کند: «در آینده نیز زنان بیش از پیش از این‌دست موفقیت‌ها کسب کنند». اما در میان مردم، رایج است که می‌گویند مردان هوش ریاضی بیشتری دارند؛ در گفت‌وگوی زیر از خانم دکتر شیوا دولت‌آبادی عضو انجمن روانشناسی ایران ریشه این باور مردم را پرسیده‌ایم: آیا این باور که مردها به واسطه تفاوت‏های جسمی از زنان در ریاضیات قوی‌تر هستند، ریشه علمی دارد؟ با این وجود موفقیت خانم میرزاخانی را چطور ارزیابی می‏کنید؟
از نظر علم اعصاب و با مطالعات دراز مدت روی عملکرد مغز ثابت شده که به میزان مختصری توانایی مردها در مباحث فضایی مثل هندسه و تجسم فضایی بیشتر است. ولی در برابرش در مطالعات بسیار گسترده و شاخصی که بدون دخالت عوامل محیطی مطرح می‌شود جنس مونث توانمندی بیشتر در نیمکره چپ دارد که مرکز منطق و تکلم و توانایی بیان زبانی است. پس تفاوت‌های مختصری می‌توانیم مشاهده کنیم که وابسته به جنس هستند. از آنجایی که مغز ما در بهترین شرایط برای بهترین بازده تحریک نمی‌شود و ما از توانمندی ذهنی خود به صورت حداقلی استفاده می‌کنیم و نه مدرسه، نه خانواده و نه جامعه، مغز را برای حداکثر توانمندی‌ها تحریک نمی‏کند؛ پس بسیاری از استعدادها شکوفا نمی‏شوند. به‌عنوان مثال یک انسان به طور متوسط می‏تواند با برنامه‌ریزی مناسب چند زبان یاد بگیرد ولی آدم‏های بسیاری هستند که تحصیلات آکادمیک دارند ولی قادر نیستند که به زبانی غیر از زبان مادری تکلم کنند پس می‌توانیم نتیچه بگیریم که انسان چقدر از مغزش کم‌بهره کشیده است. بنابراین تفاوت اندکی بین مغز زن و مرد وجود دارد ولی بسیار پایین‌تر از این توانایی از مغزمان بهره می‏بریم.
موفقیت خانم میرزاخانی چه تاثیری بر اعتماد به نفس و عملکرد سایر زنان ایرانی دارد؟
وقتی ما نمادها و نشانه‌هایی از توانمندی می‌بینیم که خارج از این نگاه عرفی و سنتی است که می گویدزنان در این رشته‏ها توانمند نیستند و ناگهان با پدیده‌ای مثل خانم میرزاخانی مواجه می‌شویم، به نوعی در بالا بردن اعتماد به نفس موثر است. آدم‌هایی که فرصت‌های مناسبی دارند و به خصوص از هوش خوبی هم برخوردار هستند، می‏توانند دستاوردهایی داشته باشند که هم از نظر بهره‌دهی برای خودشان به‌عنوان یک انسان باعث خوشحالی شود و هم الگوهایی باشند برای کسانی که با تفکرات دیگری زندگی و رشد کرده اند و این گونه خود باوری را ندارند و نیاز دارند با دیدن چنین الگوهایی به توانایی نهفته خود باور داشته و در راستای شکوفایی آنها بیشتر تلاش داشته باشند. موفقیت بزرگ این بانوی ایرانی برای همه ایرانیان به‌خصوص برای دیگر بانوان ایرانی می‏تواند الهام‌بخش و انرژی‌بخش باشد.