ما خط مشی موسیقی بعد از انقلاب را تعیین کردیم
محمد عبدالهی هروقت صحبت از موسیقی و سرود حماسی و سرودهای ملی می‌شود، نام محمدگلریز هم به میان می‌آید. در واقع نام او به گونه‌ای با جشنواره و سرود و انقلاب و... عجین شده است. او را از پیشگامان موسیقی انقلاب اسلامی می‌دانند که سال‌های سال در این عرصه فعالیت کرده است. این خواننده سرودهای انقلابی در تمامی جشنواره‌های انقلابی یکی از چهره‌های همیشه حاضر بوده است، اما گویا امسال حضور پررنگی نداشته است و همین امر موجب شده تا گلایه‌های بسیاری از مسوولان جشنواره سی‌ام فجر داشته باشد. با وی در این باره گفت‌و‌گو کرده‌ایم که می‌خوانید: گویا گلایه‌های تندی درباره روند برنامه‌ریزی جشنواره سی‌ام موسیقی فجر دارید.
متاسفانه باید بگویم همین‌طور است. بنده به‌عنوان یکی از خوانندگان پیشکسوت که سال‌ها است در عرصه انقلاب اسلامی خوانده ام به همراه تنی چند از دوستانم، از خدمت‌گزاران این عرصه به حساب می‌آییم، چندین بار به انحای مختلف از مسوولان و به خصوص مسوولان جشنواره موسیقی فجر خواسته‌ایم تا بخشی را با عنوان بخش سرود و آهنگ‌های انقلابی در جشنواره جای دهند. اما متاسفانه به‌رغم این خواسته معقول ما تا این لحظه هرگز چنین اتفاقی نیفتاده است. بارها این موضوع را مطرح کرده‌ایم اما دریغ از یک روی خوش نشان دادن! با وجودی که ما بارها این مساله را گوشزد کرده‌ایم، و سال‌ها است که پیگیر این قضیه هستیم، هنوز که هنوز است اتفاقی در این زمینه نیفتاده است و همچنان در این راستا سردرگم هستیم.
چه اصراری به اضافه شدن این بخش به جشنواره دارید؟
به این دلیل که ذات و ریشه دهه فجر، برمی‌گردد به روزهای پرهیاهوی انقلاب! آن زمان که انواع و اقسام این موسیقی‌ها نبود، فقط چند نفری بودند که سرود می‌خواندند و حال و هوای انقلاب را زنده نگه می‌داشتند. اما به مرور که تعداد خواننده‌ها زیاد شد، ما پس زده شدیم و دیگر نه خبری از موسیقی انقلابی است و نه کسی سراغی از ما می‌گیرد. به این دلیل است که به این امر مصر هستیم، ولی کو گوش شنوا؟ ماشالله دیگر کسی صدای ما را نمی‌شنود و اگر هم می‌شنود دیگر برایمان تره هم خرد نمی‌کند. این در حالی است که جشنواره موسیقی فجر، آغشته به انقلاب و موسیقی و سرود انقلابی است اما از آن غافل مانده‌ایم. متاسفانه دفتر موسیقی که پیش از این از انقلاب ریشه گرفته؛ کاری به این چیزها ندارد.
درباره اینکه می‌گویید دفتر موسیقی ریشه در انقلاب دارد توضیح می‌دهید؟
من در جایی گفته‌ام و الان هم همان حرف را تکرار می‌کنم، چون چیز جدیدی قرار نیست به حرف‌هایم اضافه کنم و همه تکرار مکررات هستند. دفتر موسیقی فعلی وزارت ارشاد در اوایل انقلاب با عنوان مرکز موسیقی، سرود و آهنگ‌های انقلابی فعالیت خود را آغاز کرد و اتفاقا بر همین اساس بود که تعدادی از هنرمندان و گروه‌های مختلف هنری دست به تولید آثاری در زمینه انقلاب اسلامی زدند که هم دارای مفاهیم ارزشمندی از موضوع انقلاب بود و هم مورد توجه و اقبال مخاطبان قرار گرفت و ما می‌دیدیم که مردم چقدر مشتاقانه به دیدن کنسرت‌هایی از این دست به تالارها می‌آمدند و می‌توان گفت در آن سال‌ها جشنواره موسیقی فجر و رویدادهایی از این دست در کنار بخش‌های دیگر، نام فجر را به درستی بر خود داشت. دوستان ما در وزارت ارشاد و هر نهاد دیگری باید این نکته را مدنظر داشته باشند که خیلی از هنرمندان با تمام کنایه‌ها و زخم زبان‌هایی که به آنها زده می‌شد برای اعتلای نام انقلاب اسلامی زحمت‌های زیادی کشیدند که اگر بخواهیم برای بیان تلاش‌ها به جزئیات بپردازیم مثنوی هفتاد من است. به همین جهت حضور یک بخش با موضوع انقلاب اسلامی و سرود در کنار سایر بخش‌های جشنواره که برای من قابل احترام هستند، کوچک‌ترین کاری است که دوستان می‌توانند انجام دهند، البته فعلا کسی به این حرف‌های ما اهمیت نمی‌دهد اما من معتقدم این منطقی‌ترین خواسته یک هنرمند فعال در عرصه موسیقی است که دغدغه انقلاب اسلامی هم دارد.
یعنی فکر می‌کنید موسیقی ارتباط مستقیم با دهه فجر و انقلاب و ... دارد؟
درباره سرود نظرم این است. سرودهای انقلابی نشات گرفته از زمین انقلاب هستند. اصلا ما دهه فجر را به همین دلیل گرامی می‌داریم که برای مردم باشرف و غیرتمند ما خاطرات شیرین پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی را زنده کند. بنابراین لازم است عزیزان در وزارت ارشاد و آقایان کمیسیون فرهنگی مجلس که این سال‌ها انتقادهای تند و تیزی هم به بخش‌های مختلف وزارت ارشاد چه در دولت قبلی و چه در دولت فعلی داشته و دارند کمی هم پیکان انتقاد خود را به این سمت ببرند و از مسوولان جشنواره بپرسند که چرا بخشی ویژه انقلاب اسلامی در جشنواره موسیقی مزین به عنوان فجر وجود ندارد. اما با تمام این احوال چه بگویم که دستمان کوتاه و به جایی بند نیست.
آنچه درباره‌اش صحبت می‌شود، این است که می‌گویند جای اینگونه از موسیقی‌ها می‌تواند در جشنواره‌هایی دیگر همچون موسیقی مقاومت و دفاع مقدس باشد.
اصلا این‌طور نیست. جشنواره دفاع مقدس مختص جنگ است و موسیقی جنگ دراین جشنواره جای دارد درجشنواره دفاع مقدس نیز همین طور!
چرا خودتان را یک خواننده انقلابی می‌دانید؟
به این دلیل که قبل از انقلاب ما تمامی کارهایمان را ساختیم که اگر انقلاب شد دستمان پر باشد. چون فکر انقلابی داشتیم و برای انقلاب زحمت بسیاری کشیدیم. اما مساله اصلی این بود که ما نمی‌دانستیم بعد از انقلاب باید با چه سبک و سیاقی کار کنیم و هیچ الگوی هنری برای موسیقی، تئاتر و سینمای اسلامی نداشتیم به همین دلیل این هنرها باید به مرور زمان شکل می‌گرفت. دو سه ماه قبل از انقلاب ما نشستیم و جلساتی گذاشتیم تا بتوانیم
خط مشی موسیقی انقلاب را تعیین کنیم
من از موسیقی و صدایی که دارم برای مقابله با هجمه‌های فرهنگی و هنری بهره می‌گیرم و در حال حاضر نیز می‌توانم از همین شگرد استفاده کنم. در واقع بهترین سلاحی است که دارم.
فکر می‌کنید جشنواره موسیقی فجر با این هدف عجین مانده است؟
متاسفانه جشنواره موسیقی فجر از این اهداف دور شده است. اصلا عنوان این جشنواره، جشنواره موسیقی فجر است و حیف است که هدفش نادیده گرفته شود. درست است که انواع موسیقی در ایران جریان دارد و به مناسبت تولید و نیازهای جامعه شکل گرفته‌اند، ولی آنچه مسلم است اینکه این دهه یادآور روزهای انقلاب است و خوب است که بخشی از این جشنواره را نیز به موسیقی انقلابی اختصاص بدهیم تا از هدف اصلی جشنواره که همانا پرداختن به هنر انقلابی و هنرمند انقلابی بود،دور نشویم.
فکر می‌کنید در دوره‌های بعدی بتوان به چنین هدفی نزدیک‌تر شد؟
با برنامه‌ریزی و چشم‌اندازی که مسوولان جشنواره و همین‌طور مسوولان موسیقی کشور در نظر گرفته‌اند، بعید می‌دانم چنین اتفاق خوشایندی بیفتد، مگر اینکه برنامه‌ریزی‌ها تغییر کند و روند دیگری در پیش گرفته شود. امیدوارم بتوانیم دست به این تغییرات بزنیم که برای موسیقی انقلابی بستری مناسب فراهم شود، چون این موسیقی بستر مناسبی برای رشد ندارد. همیشه هدفم این بود تا متنی بخوانم که پیام داشته باشد.
گویا در این زمینه کاری آماده کرده‌اید؟
بله! یک قطعه جدید با موضوع دهه فجر در مرکز موسیقی و سرود سازمان صدا و سیما منتشر کردم که «صبح شکوفا» نام دارد. این کار با ترانه عباس کلهر و آهنگ داود ورزیده است که به تازگی در سازمان صدا و سیما تولید شده و در ایام دهه فجر از شبکه‌های مختلف رادیویی و تلویزیونی پخش شد. این اثر به نظر من قالب متفاوتی دارد که برای خودم نیز تجربه ارزشمندی بود.