تلگرام و گسترش سواد رسانه‌ای
مبینا بنی‌اسدی- مدیر روابط عمومی فرابورس ایران

1- در حوزه سیاست‌گذاری رسانه‌ای و سیاست‌گذاری فرهنگی، تجربه جهانی و حتی تجربه داخلی نشان داده است که با ایجاد محدودیت نمی‌توان از بروز تغییرات فرهنگی که در بستر جهانی شدن و به دنبال مدرنیته در حال رخ دادن است جلوگیری کرد.


امروز که توسعه تکنولوژیک به مراتب سریع‌تر از گذشته شده و این پیشرفت‌ها بر بستر حوزه‌های مرتبط با فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات بیش از هر صنعت دیگر اتفاق می‌افتد، قطعا راه‌حل‌های محدودیت‌زا بیش از آنکه دوام بیاورند منجر به پیدایش پدیده دیگری در راستای پاسخ به همان نیازِ محدود شده خواهد شد. در این زمینه ایده‌آل‌ترین وضعیت، خودکنترلی افراد جامعه و کنشگران اجتماعی است که ارزش‌های اخلاقی برای آنها در بستر اجتماعی شدن، درونی شده و در مواجهه با هر پدیده‌ای از دریچه اخلاق آن را محک می‌زنند.

اما راه عملیاتی‌تر گسترش سواد رسانه‌ای در سطح جامعه است. در زمانه‌ای به سر می‌بریم که بیش از ۷۰ درصد میانگین فعالیت روزانه افراد شامل شکلی از استفاده رسانه‌ای است و مهم‌ترین چالش برای افراد اتخاذ تصمیم مناسب در میان سیل رو به افزایش و دائمی پیام‌های رسانه‌ای است. درواقع همان‌طور که نظریه‌پردازان سواد رسانه‌ای به آن اشاره می‌کنند، وقتی سواد رسانه‌ای داشته باشید، نقشه‌ای دارید که به شما کمک کند تا بهتر در دنیای رسانه‌ای حرکت کرده و بدون مواجهه با پیام‌هایی که برایتان مخرب هستند، تجربه و اطلاعاتی را که می‌خواهید، کسب کنید. با سواد رسانه‌ای می‌توانید زندگی‌ای را بسازید که خودخواهان آن هستید نه آن چیزی که مدنظر رسانه‌هاست. هرچند که در معنای کلاسیک، اپلیکیشن تلگرام را نمی‌توان رسانه دانست اما امروزه که حیات بسیاری از رسانه‌ها به همین اپلیکیشن‌ها و شبکه‌های اجتماعی وابسته شده است، شاهد آن هستیم که در تعاریف نوین ارتباطات، شبکه‌های اجتماعی به تنهایی رسانه محسوب می‌شوند و قطعا سواد رسانه‌ای به مخاطبان شبکه‌های اجتماعی کمک خواهد کرد تا در مواجهه با رسانه و انواع اخبار و اطلاعاتی که زندگی روزمره همه ما را احاطه کرده است دست‌خالی و منفعل نباشیم. سواد رسانه‌ای از ما مخاطبان آگاهی خواهد ساخت که قادر به رمزگشایی پیام‌های رسانه‌ای هستند.


2- اقبال گسترده ایرانیان به استفاده از تلگرام را می‌توان به‌عنوان پدیده‌ای فرهنگی و رسانه‌ای از زوایای مختلف مورد بررسی قرار داد. اما اگر بخواهیم عینی‌تر و در بستر ارتباطی بازار سرمایه به آن اشاره کنیم، تعدد گروه‌ها و اخیرا کانال‌های مرتبط با بورس و بازار سرمایه خود نمایانگر میزان نیازی است که در این حوزه و در راستای دسترسی آسان و سریع به اطلاعات می‌توان آن را طبقه‌بندی کرد. معامله‌گران همه روزه چندین صفحه اینترنتی و سایت را بارها به روز‌رسانی می‌کردند تا مبادا از اخبار عقب بمانند و خبری منجر به تغییر قیمتی سهمی شده باشد و از آن بی‌خبر مانده باشند. درحالی‌که امروز اگر نه همه اخبار اما درصد قابل توجهی از آنها با یک اپلیکیشن قابل دسترسی است.


همانطور که می‌دانید ارزش یک شبکه اجتماعی برای فعالیت در آن به میزان فعالان، کنشگران و مخاطبان آن شبکه بستگی دارد و حضور پر شمار مدیران، معامله‌گران و سرمایه‌گذاران در تلگرام حتی به روابط ‌عمومی‌ها کمک می‌کند تا ضمن استفاده از بستر تعامل چند سویه با ذی‌نفعان سازمان خود، راه‌های دسترسی مخاطبان به سازمان را آسان‌تر کنند و در مواقع مورد نیاز از افکارسنجی به موقع پیرامون یک رویداد نهایت استفاده را ببرند. تلگرام را باید مدیریت شده استفاده کرد وگرنه وقت زیادی را مجبورید به آن اختصاص دهید. هراسِ عقب ماندن از خبر هم معضلی است که استرس‌های زندگی روزمره را بیشتر می‌کند اما از نظر من در مقایسه با دسترسی راحت به محتوایی که انتخاب کرده‌اید، قابل چشم‌پوشی است.