قدم نهادن در سرزمین لوبیای سحرآمیز

سوار بر ابرهای خیال

فاطمه باباخانی می‌گفتند آنگاه که ابرها به سمت جنگل می‌آیند، بر فراز ابرها خواهی ایستاد. مهی غلیظ تو و اطراف تو را فرا می‌گیرد و پهنه‌ جنگلی چنان از ابر پرشده گویی از جزیره لوبیای سحرآمیز به زمین و زمینیان می‌نگری. توصیفاتی از این دست است که جنگل ابر را به مقصد اغلب تورهای گردشگری تبدیل کرده است، اما تنها این مه بی‌نهایت نیست که ابر را در نزد گردشگران معروف کرده است؛ در کنار آن ساخت جاده و اعتراض اساتید و روزنامه‌نگاران و فعالان عرصه محیط‌زیست هم هر از گاهی نام این جنگل هیرکانی را در صدر اخبار نشانده است.

فاطمه باباخانی می‌گفتند آنگاه که ابرها به سمت جنگل می‌آیند، بر فراز ابرها خواهی ایستاد. مهی غلیظ تو و اطراف تو را فرا می‌گیرد و پهنه‌ جنگلی چنان از ابر پرشده گویی از جزیره لوبیای سحرآمیز به زمین و زمینیان می‌نگری. توصیفاتی از این دست است که جنگل ابر را به مقصد اغلب تورهای گردشگری تبدیل کرده است، اما تنها این مه بی‌نهایت نیست که ابر را در نزد گردشگران معروف کرده است؛ در کنار آن ساخت جاده و اعتراض اساتید و روزنامه‌نگاران و فعالان عرصه محیط‌زیست هم هر از گاهی نام این جنگل هیرکانی را در صدر اخبار نشانده است. اما جنگل ابر در کجا واقع شده؟ چرا نامش ابر است؟ چه ویژگی‌هایی این جنگل را چنین پرآوازه کرده؟ چگونه به آنجا سفر کنیم؟ چه نکاتی را در این سفر مدنظر قرار دهیم و کجا اسکان داشته باشیم؟ جنگل ابر از جنگل‌های هیرکانی و از جنگل‌های دوره سوم زمین‌شناسی در ایران است که به گفته برخی از کارشناسان از جمله دست‌نخورده‌ترین آنها نیز محسوب می‌شود. این جنگل در 50 کیلومتری شمال شرق شهرستان شاهرود، در مسیر جاده آزادشهر و در نزدیکی روستاهای ابر، خاک پیرزن و شیرین قرار گرفته است. جالب است که در مناقشات مرتبط با احداث جاده در جنگل که در دولت دهم بر آن تاکید بسیار شد، روستاییان اطراف این جنگل هیرکانی نظرات متناقضی داشتند. در حالی که اهالی یک روستا هوادار سرسخت جاده بود، ساکنان روستای دیگر برای احترام به طبیعت پیرامونشان خواهان برچیدن بولدوزرها از جنگل بودند. اما چرا نام ابر بر این جنگل نهاده شده است؟ این جنگل در محلی قرار گرفته که از ضخامت کوه‌های البرز کاسته می‌شود و ابرها در پشت این دیواره به سمت جنوب سرازیر می‌شوند، از این رو از بعدازظهر با سرد شدن هوا چنین به نظر می‌رسد که جنگل بر روی ابر سوار شده است. آنچه موجب جذابیت این منطقه شده نیز همان اقیانوس ابر است که گردشگران را به این منطقه می‌کشاند. در این جنگل نزدیک به 85 گونه گیاهی نادر مانند بارانک، توسکا، سرخدار، گیلاس وحشی، بلوط، نمدار و نارون یافت می‌شود. این ویژگی موجب شده است گیاه‌شناسانی از کشورهای خارجی گذارشان برای دیدن گونه‌های گیاهی نادر به این جنگل هیرکانی در ایران بیفتد. اما چگونه می‌توان به جنگل ابر رفت و در این سفر چه لوازمی را همراه داشته باشیم؟ برای رفتن به جنگل ابر باید یک برنامه دو روزه برای خود بچینید. اگر مبدا شما تهران است، می‌توانید صبح به سمت شاهرود حرکت کنید، ناهار را در هتل جهانگردی شاهرود یا بسطام میل کرده و پس از زیارت امامزاده محمد و بایزید بسطامی، از برج طغرل این شهر دیدن کنید. کروی بسطام از دیگر مناطق دیدنی این شهر است که به واسطه هوای خوش آن پذیرای اهالی این شهر و شهرهای اطراف است، از دیدنی‌های کرو، درختان چنار قطور آن است. پس از آن به سمت روستای ابر حرکت کنید. روستا در چند کیلومتری جنگل واقع شده و می‌تواند گزینه مناسبی برای گذراندن شب شما باشد. شب‌مانی در روستا ضمن داشتن امنیت این امکان را هم به شما می‌دهد که بتوانید با فرهنگ منطقه و نگاه مردم آن به این عرصه طبیعی هم آشنا شوید. زود به رختخواب بروید، چون قرار است صبح زود از خواب برخیزید و شاهد اقیانوس ابر بر فراز جنگل باشید. وسایل صبحانه، لباس گرم و یک زیرانداز همراه خود ببرید تا در رفت‌وآمد سریع ابرها، هیچ دغدغه‌ای جز نگریستن نداشته باشید. توجه داشته باشید که سطل زباله‌های جنگل به‌ندرت خالی می‌شوند، پس حتما کیسه زباله همراه‌تان داشته باشید، سعی کنید از پاکوب‌ها حرکت کنید و حواستان به ساقه‌های نازک و جوان نهال‌هایی که از دست گوسفندها جان سالم به در برده‌اند باشید. می‌توانید از راهنمای محلی بخواهید شما را به آبشار واقع در جنگل راهنمایی کند. برای مسیر برگشت حتما برنامه بازدید از روستای خرقان و زیارت آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی را بگنجانید. اگر قانع شده‌اید سری به جنگل ابر بزنید، یک پیشنهاد ویژه برای شما داریم: در روزهای13 و 14 تیر قرار است جشنواره «گردشگری پایدار در جنگل ابر» در این جنگل هیرکانی برگزار شود. این جشنواره با همراهی چند انجمن محیط زیستی برگزار می‌شود و در آن ضمن تئاتر و بازی‌های کودکانه با محوریت محیط زیست، قرار است یک پارچه کشیده شده و کودکان ایده‌های محیط زیستی خود را نقاشی کنند. آموزش گردشگران و مردم محلی از دیگر بخش‌های این جشنواره است. همچنین یک گروه برجسته «هنر محیطی» به یاری انجمن‌های محیط‌زیستی آمده‌اند و قرار است یک اثر ویژه هنری در آن خلق کنند. شما هم می‌توانید همراه این گروه هنرمند باشید و به آنها کمک کنید، اما لازم است بدانید چه بپوشید و از نحوه همکاریتان مطلع شوید. چنانچه مایل به همراهی یا شرکت در این جشنواره هستید، پیش از پر شدن فرم‌های ثبت‌نام می‌توانید به سایت www.env.tirgan.ir سری بزنید. ‌[e-mail]