توصیه‌های رژیم‌درمانی در زخم معده
سید عارف مؤمنی
کارشناس تغذیه
زخم معده (Stomach ulcers) در داخل معده رخ می‌دهد و زخم‌های بازی بر روی پوشش داخلی معده است. شایع‌ترین علت زخم معده یک عفونت باکتریایی است. بعضی افراد که دارای زخم معده هستند همه چیز می‌توانند بخورند بدون اینکه مشکلی پیدا کنند، اما در بعضی افراد خوردن برخی مواد غذایی باعث افزایش حالت اسیدی و سوزش معده می‌شود.در نتیجه مصرف آن‌ها برای افرادی که دچار زخم معده هستند، توصیه نمی‌شود. چون این مواد غذایی علاوه بر ایجاد این حالت‌ها روند درمان را نیز مختل می کنند. در این مطلب، شش ماده غذایی را ذکر می‌کنیم که مصرف آن‌ها مناسب حال شما نخواهد بود.
۱.قهوه

اگر از زخم معده رنج می‌برید از مصرف برخی نوشیدنی‌ها مانند قهوه و چای بپرهیزید. قهوه مانند چای، اگر به میزان زیادی مصرف شود باعث افزایش اسید معده شده و معده درد را بیشتر می‌کند.

۲.گوجه‌فرنگی

گوجه‌فرنگی به‌طور طبیعی یک میوه اسیدی محسوب شده و ترکیبات آن (پوست و دانه‌های آن) باعث تحریک مخاط معده می‌شود. اگر از زخم معده رنج می‌برید برای مصرف گوجه‌فرنگی لازم است که آن را پخته و پوست بگیرید تا مشکلی بروز نکند. علاوه بر گوجه‌فرنگی باید از مصرف پیاز، فلفل دلمه‌ای، زیتون و قارچ‌ها نیز بپرهیزید. این مواد غذایی باعث ترش کردن و سوزش معده در افراد حساس‌تر می‌شود. میوه‌های دیگری مانند انجیر و میوه‌های ریزی مانند توت‌فرنگی و تمشک نیز باعث تحریک معده می شوند. البته سبزیجات اشاره شده در صورت پخته شدن واکنش کمتری ایجاد می کنند.

۳. از مصرف آب پرتقال بپرهیزید
پرتقال یک میوه مفید و پرخاصیت است، اما اگر زخم‌معده دارید بهتر است دور این میوه خوشمزه را خط قرمز بکشید. چون باعث ترش کردن معده در افراد حساس می‌شود. جالب است که این اتفاق با مصرف لیموترش یا گریپ‌فروت نمی افتد، البته دلیل آن هنوز به درستی روشن نشده اما واقعیت این است که پرتقال باعث ترش کردن می‌شود. در نتیجه توصیه می‌شود از مصرف پرتقال و همچنین آب آن خودداری کنید.اما مصرف متعادل مرکبات دیگری مانند نارنگی، لیموترش و گریپ‌فروت ایرادی ندارد. توصیه می‌شود این مرکبات را به همراه غذا و همچنین صبح با شکم خالی مصرف نکنید.

۴. ادویه‌های تند

مواد غذایی تند به ایجاد سوزش معده شهرت زیادی دارند. توجه داشته باشید که ادویه‌های‌ تند مانند فلفل، کاری و زنجبیل و ... حاوی مولکول‌های تحریک‌کننده‌ای هستند که میزان زیاد آن باعث بروز التهاب در معده و روده‌ها می‌شود. علاوه بر این ادویه‌ها بهتر است در مصرف نمک نیز هوشیارتر باشید چون میزان زیاد آن باعث افزایش حالت اسیدی معده می‌شود. گفتنی است که ادویه‌های دیگری مانند وانیل یا دارچین چنین تأثیری ندارند.

۵. پنیرهای خیلی چرب یا خیلی تخمیر شده
به‌طورکلی مواد غذایی چرب مانند گوشت‌های پرچرب، کره، سس‌های چرب، گوشت‌های فرآوری‌شده مانند سوسیس و کالباس و همچنین ماهی‌های دودی و مواد غذایی سرخ کرده و پنیرهای خیلی چرب جزء مواد غذایی پرهیزی برای شما هستند. به‌خاطر اینکه این مواد غذایی به مدت بیشتری داخل معده می‌مانند و باعث ترشح اسید بیشتر می شوند. اگر دچار زخم معده هستید بهتر است حداقل تا بهبودی و برطرف شدن زخم از مصرف این مواد غذایی خودداری کرده و از جایگزین‌های کم‌چرب مانند گوشت‌های کم‌چرب، پنیر سفید کم‌چرب و مواد غذایی غیردودی استفاده کنید.

۶. عسل حاوی اسیدیته پنهان
بدون شک، ما به صورت مستقیم متوجه نمی‌شویم اما عسل یک ماده غذایی اسیدی است و به‌خاطر طعم شیرین عسل حالت اسیدیته‌ آن پنهان می‌ماند. با این حال باید بدانید اگر معده خیلی حساسی دارید با شیرین کردن دمنوش شبانه‌تان با این ماده، اسیدی‌شدن معده در شب بیشتر می‌شود. چون در خواب هستید، وضعیت خوابیده نیز مزید بر علت می‌شود.

لازم به ذکر است که:
- سوزش و ترش کردن معده الزاما به وجود اسید طبیعی یک ماده غذایی مربوط نمی‌شود. این حالت بیشتر ناشی از وجود عوامل فعال موجود در مواد غذایی یا ترکیبات فیبری یا تحریک‌کننده است که به مخاط معده آسیب می‌زند.
- برای تسریع درمان معده بهتر است که روزانه 5 تا 6 وعده غذایی کم‌حجم و میان وعده داشته باشید تا از پر شدن و سنگینی معده جلوگیری شود.
- از کشیدن سیگار خوداری کنید زیرا سیگار ترشح اسید را زیاد می‌کند.
- از خوردن غذا دوساعت قبل از خواب پرهیز نمائید.