آزمون تلگرام

شهرام شریف

معمولا عادت داریم به آزمودن راه‌هایی که پیش از این بارها آزموده‌ایم. از تلگراف و ویدئو و ماهواره گرفته تا فیس‌بوک و توییتر و همین امروز «تلگرام»، نزدیک‌ترین راه حل حذف محتوای نامطلوب را در مسدود کردن و فیلترینگ دیده‌ایم.


حذف تلگرام اما در این مرحله که میلیون‌ها کاربر و صاحبان کسب و کار ایرانی در حال استفاده از آن هستند قطعا تصمیم ساده‌ای نیست؛ چراکه این ابزار ارتباطی حالا قدرت و سرعت فوق‌العاده‌ای به ارتباطات انسان امروزی داده و عملا خلاصه‌ای از تمام «اینترنت» است. رشد گوشی‌های هوشمند از یکسو و افزایش سرعت اینترنت روی موبایل در ایران حالا به ابزارهایی چون تلگرام این فرصت را داده تا قابلیت‌ها و برتری‌های خود را بر ابزارهای پرکاربردی چون ایمیل، شبکه‌های اجتماعی سنتی (مثل فیس‌بوک)، سایت‌ها، وبلاگ‌ها و... به همه نشان دهند.


ابزارهای ارتباطی مدرن همواره در بدو ورود خود به کشور با شور و شوق استفاده‌کنندگان آمیخته شده و احیانا دم‌دستی‌ترین کاربردهای آن بیشتر به چشم آمده است. به مرور اما با فروکش کردن گرد و خاک‌های هیجانی به سمت و سوی استفاده‌های کاربردی‌تر رفته‌ است. نمونه‌های زیادی وجود دارد که تحلیل اشتباه از روند رشد یک ابزار ارتباطی عملا هزینه و زمان زیادی را به هدر داده است. حالا با یک جست‌و‌جوی ساده در اینترنت متن آیین‌نامه‌هایی را می‌توان یافت که تا همین چند سال قبل با بهانه‌هایی کم و بیش مشابه برای استفاده از ایمیل یا چت هم قواعدی را برای کاربر مصوب کرده‌ بودند. با رشد استفاده از این ابزارها عملا این قواعد به فراموشی سپرده شده‌اند. تلگرام از این فضا جدا نیست و اساسا بخشی از مدل امروزین جریان اطلاع‌رسانی مبتنی‌بر شبکه‌های اجتماعی است. مسدود کردن این شبکه‌ها قطعا روی نوع استفاده از آنها تاثیر گذاشته، اما تقاضا برای آن را تغییر نداده است. کاربر امروزی اعم از استاد دانشگاه یا یک فعال بورس به یک ابزار اطلاع‌رسانی ساده‌تر و سریع‌تر نیاز دارد و تلگرام به دلیل در دسترس‌بودنش بهترین گزینه بوده است.


هر چند بهانه‌هایی مبنی بر وجود محتوای نامطلوب بزرگ‌ترین دلیل برخورد با این ابزارها عنوان می‌شود، اما در موارد مختلف می‌توان ثابت کرد که این برخوردها عملا برخلاف نیت مجریانش عمل کرده است. تلگرام امروزه مملواز محتواهای کاربردی و مذهبی است و حجم این اطلاعات قابل مقایسه با اندک محتوای نامناسب روی آن نیست. محروم کردن کاربران از دسترسی به یکی از ابزارهای مهم اطلاع‌رسانی تنها فروشندگان فیلترشکن را خوشحال خواهد کرد. استفاده بیشتر از فیلترشکن‌ها نیز باعث به خطر انداختن امنیت اطلاعات کاربران ایرانی خواهد شد و گرنه نیاز به شبکه‌های اجتماعی را نمی‌توان فیلتر کرد چنانکه فیس‌بوک باوجود فیلتر بودن هنوز هم یکی از پربازدیدترین شبکه های اجتماعی توسط کاربران ایرانی است.در طول دو سالی که از حضور دولت روحانی می‌گذرد یکی از خواسته‌های اصلی کاربران رفع فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی بوده و در همه این مدت نیز خود رئیس‌جمهوری و اعضای کابینه به‌رغم همه فشارها مقاومت زیادی در برابر محدودیت‌های اینترنتی جدید علیه کاربران به خرج داده اند حالا هم آزمون دیگری در راه است.