پیدا شده در اسناد
اسناد و نامه‌هایی که پس از کشته شدن اسامه بن‌لادن در مخفیگاهش به دست آمریکا افتاد، از دنیای خصوصی مردی که زمانی مهم‌ترین تروریست بنیادگرای جهان بود، پرده برمی‌دارد. مردی در انزوای خود ساخته، که از دور دست خود را برای هدایت نیروهای افراطی حرکت می‌داد. در این راستا آمریکا بیش از ۱۰۰ سند را از رهبر القاعده منتشر کرده است تا دست‌کم گوشه‌ای از زندگی مرد شماره یک القاعده روشن شود. نزدیک ۴ سال پیش یگان ویژه نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا در یک عملیات فوق‌سری شبانه به مخفیگاه رهبر شبکه القاعده در ایبت‌آباد پاکستان ریخت و او را کشت.
اسناد و نامه‌هایی که پس از کشته شدن اسامه بن‌لادن در مخفیگاهش به دست آمریکا افتاد، از دنیای خصوصی مردی که زمانی مهم‌ترین تروریست بنیادگرای جهان بود، پرده برمی‌دارد. مردی در انزوای خود ساخته، که از دور دست خود را برای هدایت نیروهای افراطی حرکت می‌داد. در این راستا آمریکا بیش از 100 سند را از رهبر القاعده منتشر کرده است تا دست‌کم گوشه‌ای از زندگی مرد شماره یک القاعده روشن شود. نزدیک 4 سال پیش یگان ویژه نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا در یک عملیات فوق‌سری شبانه به مخفیگاه رهبر شبکه القاعده در ایبت‌آباد پاکستان ریخت و او را کشت. در این عملیات نامه‌ها و اسناد زیادی به دست مأموران افتاد. دولت آمریکا روز پنجشنبه 22 ماه می، بیش از 100 سند را از زندگی این فرد منتشر کرد.
انتشار این اسناد به نام «قفسه کتاب بن‌لادن» چند روز پس از درج یک مقاله جنجالی از سیمور هرش، خبرنگار سرشناس آمریکایی در نشریه (London Review of Books) صورت گرفته است. سیمور هرش در مقاله خود دولت آمریکا را به دروغگویی متهم کرده و نوشته است که برخلاف ادعای آمریکا، مقامات امنیتی و نظامی پاکستان در عملیات پیدا کردن و کشتن بن لادن به آمریکا کمک کرده‌اند. این درحالی است که دولت آمریکا همواره بر این نکته تاکید کرده که این اقدام بدون اطلاع مقام‌های پاکستانی انجام گرفته و پاکستان در آن هیچ نقشی نداشته است.
درحالی‌که گمانه‌زنی‌ها در این مورد همچنان ادامه دارد، آمریکا در اقدامی پیش‌دستانه سعی کرده است با انتشار اسناد زندگی وی، به‌نوعی به ادعاهای تازه مطرح شده پاسخگو باشد. هرچند که برخی اعتقاد دارند آمریکا تنها آن بخشی از اطلاعات را رونمایی کرده که آسیب چندانی به وجهه وی در شکار بن‌لادن وارد نمی‌کند و هنوز برخی از پرسش‌ها در این‌باره باقی مانده است.
سرخوردگی و انزوا
آنچه اکنون توسط مقام‌های امنیتی آمریکا در اینترنت منتشر شده، دریچه‌ای است به دنیای رهبر القاعده؛ به نگاه و طرز فکرش درباره مسائل گوناگون. این اسناد در عین حال نشان از روحیه مردی دارند که به تدریج در سرخوردگی و انزوا فرو می‌رود. مردی که کنترل خود را بر شبکه‌ای بین‌المللی که خود پایه‌گذارش بود، به‌تدریج از دست داده بود. بن‌لادن در نامه‌هایش آمریکا را «رهبر کافران» نامیده و نوشته است: «ما باید آنها را بکشیم». او کشتن آمریکایی‌ها را یک فرمان الهی دانسته است. به باور بن‌لادن باید در آمریکا آن‌قدر از شهروندان آن کشور را کشت تا شمار قربانیان به صدها برابر سربازان آمریکایی برسد که در جنگ ویتنام کشته شدند.
پایه‌ریزی قدرت
این اسناد همچنین نشان می‌دهند که درباره مشی استراتژیک فعالیت شبکه القاعده نیز بحث‌های زیادی در میان بوده است. بن‌لادن می‌خواسته عملیات تروریستی روی آمریکا متمرکز باشد: «ما باید اقدام علیه پلیس و ارتش را در تمامی نقاط غیر از یمن متوقف کنیم.» این نوشته‌ها به گمان یکی از مقام‌های امنیتی بلندپایه آمریکا می‌تواند نشان از آن داشته باشد که رهبر القاعده نگران پراکنده شدن و یکدست نماندن نیروهای بنیادگرا در جهان بوده است.
بن‌لادن و معاون آن زمانش، ایمن الظواهری، نسبت به سازمان القاعده عراق به رهبری ابو مصعب زرقاوی که پیش درآمد دولت خودخوانده اسلامی امروز بودند، نسبت به دامن زدن به جنگ شیعه و سنی به شدت انتقاد داشتند. یکی از اسناد نشان می‌دهد که گروه «جهاد و جبهه اصلاحات» در نامه‌ای در سال ۲۰۰۷ اسامه بن لادن را به خاطر اینکه به نام او حمام خون به راه افتاده به باد انتقاد می‌گیرد و می‌گوید که در برابر خدا باید پاسخگو باشد: «اگر هنوز توانایی‌اش را داری، این آخرین فرصت توست که از سقوط جهاد در عراق جلوگیری کنی.» در برخی دیگر از نامه‌ها نیز سرخوردگی و ناراحتی بن‌لادن از ناموفق بودن یا عملی نشدن بعضی طرح‌های تروریستی‌اش در روسیه، بریتانیا و آمریکا، دانمارک و دیگر نقاط به چشم می‌خورد.
جاذبه آمریکا برای بن‌لادن
با همه اینها نامه‌های یاد شده نشان می‌دهند که آمریکا و ساختار سیاسی آن برای بن‌لادن به نوعی جاذبه هم داشته است. در میان کتاب‌های بن‌لادن ۳۹ کتاب به زبان انگلیسی یافت شده‌اند که یکی از آنها درباره تئوری‌های مختلف پیرامون حملات ۱۱ سپتامبر است. گزارش نهایی کمیسیون تحقیق درباره ۱۱ سپتامبر، کتابی از باب وودوارد، گزارشگر واشنگتن پست، درباره جنگ‌های دوره اوباما و کتابی از نوام چامسکی نیز در میان مجموعه‌ای است که بن لادن مطالعه کرده است.
بی‌اعتمادی به ایران
از اسناد افشا شده، دری هم به زندگی خصوصی بن‌لادن باز می‌شود. به عنوان مثال وقتی همسر او ام‌حمزه از یک سفر از ایران بازگشته است، اسامه بن‌لادن از او خواسته است که همه لباس‌هایش را عوض کند. او گفته است که به ایرانی‌ها اعتماد ندارد: «ممکن است فرستنده در لباس‌هایت جاسازی کرده باشند.» نامه‌های دیگر حکایت از نگرانی او درباره همسر دیگرش خیریه دارد که به ایران فرار کرده است و او در تلاش گردآوردن افراد خانواده در کنار یکدیگر است. این نامه‌ها همچنین نشان از سرخوردگی رو به افزایش بن‌لادن و ترس او از وضعیت امنیتی‌اش دارند.
فیلم‌های مستهجن
زمانی که در خانه معمر قذافی مقدار قابل‌توجهی فیلم‌ها و تصاویر مستهجن کشف شد، کسی گمان نمی‌کرد که اسامه بن‌لادن نیز در مخفیگاه خود چنین فیلم‌هایی را نگه دارد. سال‌ها در این باره گمانه‌زنی شده است که آیا در میان کتاب‌ها یا ویدئوهای بن لادن اثری هم از فیلم‌های مستهجن یافت شده است یا نه. یکی از سخنگویان دولت اوباما در پاسخ به روزنامه انگلیسی «گاردین» در این زمینه گفته است دولت آمریکا برنامه‌ای برای انتشار جزئیاتی در این زمینه ندارد. اما برخی می‌گویند که در میان انبوه اسناد به‌دست آمده از مخفیگاه بن‌لادن، فیلم‌های مستهجن نیز پیدا شده است.
انتشار این اسناد به نام «قفسه کتاب بن‌لادن» چند روز پس از درج یک مقاله جنجالی از سیمور هرش، خبرنگار سرشناس آمریکایی در نشریه (London Review of Books) صورت گرفته است. سیمور هرش در مقاله خود دولت آمریکا را به دروغگویی متهم کرده و نوشته است که برخلاف ادعای آمریکا، مقامات امنیتی و نظامی پاکستان در عملیات پیدا کردن و کشتن بن لادن به آمریکا کمک کرده‌اند. این درحالی است که دولت آمریکا همواره بر این نکته تاکید کرده که این اقدام بدون اطلاع مقام‌های پاکستانی انجام گرفته و پاکستان در آن هیچ نقشی نداشته است.
درحالی‌که گمانه‌زنی‌ها در این مورد همچنان ادامه دارد، آمریکا در اقدامی پیش‌دستانه سعی کرده است با انتشار اسناد زندگی وی، به‌نوعی به ادعاهای تازه مطرح شده پاسخگو باشد. هرچند که برخی اعتقاد دارند آمریکا تنها آن بخشی از اطلاعات را رونمایی کرده که آسیب چندانی به وجهه وی در شکار بن‌لادن وارد نمی‌کند و هنوز برخی از پرسش‌ها در این‌باره باقی مانده است.
سرخوردگی و انزوا
آنچه اکنون توسط مقام‌های امنیتی آمریکا در اینترنت منتشر شده، دریچه‌ای است به دنیای رهبر القاعده؛ به نگاه و طرز فکرش درباره مسائل گوناگون. این اسناد در عین حال نشان از روحیه مردی دارند که به تدریج در سرخوردگی و انزوا فرو می‌رود. مردی که کنترل خود را بر شبکه‌ای بین‌المللی که خود پایه‌گذارش بود، به‌تدریج از دست داده بود. بن‌لادن در نامه‌هایش آمریکا را «رهبر کافران» نامیده و نوشته است: «ما باید آنها را بکشیم». او کشتن آمریکایی‌ها را یک فرمان الهی دانسته است. به باور بن‌لادن باید در آمریکا آن‌قدر از شهروندان آن کشور را کشت تا شمار قربانیان به صدها برابر سربازان آمریکایی برسد که در جنگ ویتنام کشته شدند.
پایه‌ریزی قدرت
این اسناد همچنین نشان می‌دهند که درباره مشی استراتژیک فعالیت شبکه القاعده نیز بحث‌های زیادی در میان بوده است. بن‌لادن می‌خواسته عملیات تروریستی روی آمریکا متمرکز باشد: «ما باید اقدام علیه پلیس و ارتش را در تمامی نقاط غیر از یمن متوقف کنیم.» این نوشته‌ها به گمان یکی از مقام‌های امنیتی بلندپایه آمریکا می‌تواند نشان از آن داشته باشد که رهبر القاعده نگران پراکنده شدن و یکدست نماندن نیروهای بنیادگرا در جهان بوده است.
بن‌لادن و معاون آن زمانش، ایمن الظواهری، نسبت به سازمان القاعده عراق به رهبری ابو مصعب زرقاوی که پیش درآمد دولت خودخوانده اسلامی امروز بودند، نسبت به دامن زدن به جنگ شیعه و سنی به شدت انتقاد داشتند. یکی از اسناد نشان می‌دهد که گروه «جهاد و جبهه اصلاحات» در نامه‌ای در سال ۲۰۰۷ اسامه بن لادن را به خاطر اینکه به نام او حمام خون به راه افتاده به باد انتقاد می‌گیرد و می‌گوید که در برابر خدا باید پاسخگو باشد: «اگر هنوز توانایی‌اش را داری، این آخرین فرصت توست که از سقوط جهاد در عراق جلوگیری کنی.» در برخی دیگر از نامه‌ها نیز سرخوردگی و ناراحتی بن‌لادن از ناموفق بودن یا عملی نشدن بعضی طرح‌های تروریستی‌اش در روسیه، بریتانیا و آمریکا، دانمارک و دیگر نقاط به چشم می‌خورد.
جاذبه آمریکا برای بن‌لادن
با همه اینها نامه‌های یاد شده نشان می‌دهند که آمریکا و ساختار سیاسی آن برای بن‌لادن به نوعی جاذبه هم داشته است. در میان کتاب‌های بن‌لادن ۳۹ کتاب به زبان انگلیسی یافت شده‌اند که یکی از آنها درباره تئوری‌های مختلف پیرامون حملات ۱۱ سپتامبر است. گزارش نهایی کمیسیون تحقیق درباره ۱۱ سپتامبر، کتابی از باب وودوارد، گزارشگر واشنگتن پست، درباره جنگ‌های دوره اوباما و کتابی از نوام چامسکی نیز در میان مجموعه‌ای است که بن لادن مطالعه کرده است.
بی‌اعتمادی به ایران
از اسناد افشا شده، دری هم به زندگی خصوصی بن‌لادن باز می‌شود. به عنوان مثال وقتی همسر او ام‌حمزه از یک سفر از ایران بازگشته است، اسامه بن‌لادن از او خواسته است که همه لباس‌هایش را عوض کند. او گفته است که به ایرانی‌ها اعتماد ندارد: «ممکن است فرستنده در لباس‌هایت جاسازی کرده باشند.» نامه‌های دیگر حکایت از نگرانی او درباره همسر دیگرش خیریه دارد که به ایران فرار کرده است و او در تلاش گردآوردن افراد خانواده در کنار یکدیگر است. این نامه‌ها همچنین نشان از سرخوردگی رو به افزایش بن‌لادن و ترس او از وضعیت امنیتی‌اش دارند.
فیلم‌های مستهجن
زمانی که در خانه معمر قذافی مقدار قابل‌توجهی فیلم‌ها و تصاویر مستهجن کشف شد، کسی گمان نمی‌کرد که اسامه بن‌لادن نیز در مخفیگاه خود چنین فیلم‌هایی را نگه دارد. سال‌ها در این باره گمانه‌زنی شده است که آیا در میان کتاب‌ها یا ویدئوهای بن لادن اثری هم از فیلم‌های مستهجن یافت شده است یا نه. یکی از سخنگویان دولت اوباما در پاسخ به روزنامه انگلیسی «گاردین» در این زمینه گفته است دولت آمریکا برنامه‌ای برای انتشار جزئیاتی در این زمینه ندارد. اما برخی می‌گویند که در میان انبوه اسناد به‌دست آمده از مخفیگاه بن‌لادن، فیلم‌های مستهجن نیز پیدا شده است.
ارسال نظر