نسیم علایی

عضو گروه نفت‌و‌پتروشیمی

ریسک‌های ژئوپلیتیک در منطقه خاورمیانه به‌عنوان قطب تولید نفت جهان همواره یکی از عوامل نوسانات شدید در قیمت نفت بوده است. هفته ‌گذشته نیز همه‎پرسی در اقلیم کردستان عراق نگرانی‌هایی را درباره آینده تولید نفت در این منطقه به همراه داشت و بهای نفت برنت را به سقف ۲۶ ماهه خود رساند. نگرانی درباره این همه‌پرسی به آنجا بازمی‌گردد که ترکیه تهدید کرده صادرات نفت‌خام اقلیم کردستان را قطع خواهد کرد. اقلیم کردستان روزانه حدود ۶۰۰ هزار بشکه نفت تولید می‌کند که از این مقدار بیش از ۵۰۰ هزار بشکه در روز از طریق خط لوله کرکوک-جیحان از سواحل مدیترانه واقع در ترکیه صادر می‌شود.

علاوه‌بر این، بسیاری از کارشناسان بر این باورند که جدایی کردستان از عراق می‎تواند شروعی برای نزاع‌های داخلی در خاورمیانه باشد و عرضه نفت از این منطقه را تهدید کند. اما با وجود این نگرانی‌ها، همه‌پرسی نمی‌تواند خیلی سریع به کردستان مستقل منجر شود؛ چراکه تهدیدها و مخالفت‌های بین‌المللی به‌خصوص از سوی ترکیه مانعی برای جدایی اقلیم کردستان از عراق است. حتی خود اقلیم کردستان اعلام کرده که پیش از اعلام استقلال مذاکرات بسیاری با دولت مرکزی خواهد داشت که ممکن است سال‌ها به طول بینجامد. با این حال جدایی اقلیم کردستان از عراق، می‌تواند صنعت نفت این کشور را به‌شدت تضعیف کند. تولید نفت کردستان به‌علاوه استان کرکوک که در سال‌های اخیر محل مناقشه کردها و دولت مرکزی بوده و روزانه حدود ۴۰۰ هزار بشکه نفت تولید می‌کند، بیش از ۲۰ درصد از نفت تولیدی در عراق محسوب می‌شود. از این رو با جدایی اقلیم کردستان، عراق جایگاه دومین تولیدکننده بزرگ اوپک را به ایران واگذار خواهد کرد.