خاموشی آوازهای سرزمین مادری

جمال نوروزباقری - امروز سینما دیگر هنر صرف نیست بلکه یک صنعت است با تمام قواعد اقتصادی و سود و ضرر که ناشی از تولید یک محصول به نام فیلم و یا سریال های تلویزیونی است. حتی گردشگری امروز صرف دیدن یک بنای تاریخی و یا یک مکان باستانی به شمار نمی آید. در تمام دنیا مکان هایی وجود دارند که محل ضبط فیلم هایی بودند که میلیون ها انسان از آن خاطره دارند و حال آن مکان به عنوان یک محیط گردشگری در نظر گرفته شده و از آن کسب در آمد می کنند.

متأسفانه در این چند ساله نتوانسته ایم مکان های تاریخی خود را حفظ کنیم چه برسد به لوکیشن(محل فیلمبرداری) فیلم های قدیمی و نه حتی توانسته ایم به این مکان ها یک بنای دیگر اضافه کنیم. زیرا فیلم سازی و بیشتر بحث هنر در ایران و به خصوص در شهر اصفهان در تعامل با مراکز دولتی بوده و تمام منابع در اختیار سازمان های دولتی است که با بروکراسی های اداری خود عملاً مانع از دسترسی عموم به آن می شوند و فقط افراد خاصی توان استفاده از آن را دارند. بنا بر آنچه نقل می کنند اصفهان زمانی هالیوود ایران بوده است و هنرمندان در این شهر سابقه‌ای بس طولانی داشته اند. مسجد امام اصفهان و میدان نقش جهان در بسیاری از فیلم‌های قدیمی نمودی بارز دارد ضمن اینکه این شهر لوکیشن ساخت بسیاری از این نوع فیلم ها بوده است، اما در حال حاضر که سینمای اصفهان در جایگاه شایسته خود قرار ندارد و به ندرت در سریال‌های تلویزیون، این شهر تاریخی را می توان دید؛ با این همه جای اصفهان و لوکیشن‌های آن در سینمای ایران خالی است.

آنچه که بیش از همه باید مورد توجه قرار گیرد این است که ارگان‌های مسئول با قضاوت اشتباه و نادیده گرفتن استعدادها سبب می‌شوند جوانان مستعد و هنرمند این عرصه به خاطر تأمین زندگی خود از دنیای هنر فاصله گرفته و به شغل‌هایی که ارتباطی با استعداد آنها ندارد ، روی آورند.بازیگران اصفهانی بسیار با استعداد هستند، اما زمانی که کارگردانی از همین شهر فیلمی می‌سازد اگر از بازیگران سرشناس در کار خود استفاده نکند حتی تلویزیون اصفهان حاضر به پذیرش آن نیست؛ در عین حال علاقمندان به سینما نیز پیش از تماشا یا خرید بلیت، بازیگران آن را مورد توجه قرار می‌دهند. در چنین شرایطی اگر هم کارگردانی از بازیگران اصفهانی در فیلمش استفاده کند، حق الزحمه چندانی به آن ها پرداخت نکرده و نبود سرمایه کافی برای پرداخت دستمزد را بهانه ای برای عملکرد خود قرار می دهند. نباید نادیده گرفت که نبود امکانات و حمایت‌های مالی از سوی مسئولان یکی از بزرگ‌ترین مشکلات فیلم‌سازان اصفهانی است و تا زمانی که مسئولان انجمن سینمای جوان اصفهان و پیشکسوتان عرصه سینما و فیلم‌سازی با برنامه‌ریزی دقیق و سنجیده به حمایت از فعالان این عرصه در اصفهان نپردازند، شاهد پیشرفت اصفهان نیستیم.

اما بدون شک نکته دیگر، انحصار طلبی بعضی از ارگان های مرتبط در زمینه فیلم سازی در اصفهان است. آنچه که بیش از پیش به این هنر ضربه وارد می کند حضور افرادی است که به واسطه گذران دوره ای در همین مراکز ادعای فیلم سازی می کنند و با سرمایه های این سازمان، دست به تولید برخی آثار برای حضور در جشنواره‌ها می زنند. البته ناگفته نماند که این آثار به عنوان خروجی سازمان در نظر گرفته شده و به عنوان بیلان مالی در جلسات عنوان می گردد. آنچه که می تواند به صورت کلی به هنر سینما کمک کند حضور افرادی است که برای یاد گیری این رشته رنج تحصیل را به خود داده و با صرف زمانی طولانی در مراکز علمی و همین طور صرف نظر از آینده با وضعیتی نابسامان دست به انتخاب این رشته زده اند، اما متاسفانه دولت‌ها به جای توجه وتمرکز بر روی نیروهای تحصلیکرده مراکزی را در سال های قبل ایجاد کرده اند که بیشتر به این صنعت ضربه می زند؛ زیرا سینما باید مانند سایر رشته ها آموزش داده شود نه طی دوره ای کوتاه و یا بلند که در چند فصل گذرانده می شود.

متأسفانه شاهد هستیم بیشتر روابط و همین طور منابع مالی در اختیار این چند سازمان مشخص به صورت انحصاری در آمده و دیگر برای قشر تحصیل کرده استان با توجه به حضور دانشگاه سینمایی در این شهر ، جایی برای کار نمانده است زیرا نوجوانی سیزده ساله از راه می رسد و با ادعای گذران دوره ای چند ماهه در این مراکز ،کارگردانی را طلب می کند و می خواهد فیلم بسازد....! از طرفی نیز در اصفهان از فیلم‌هایی حمایت می‌شود که از ابتدای کار ضعیف بودن آن مشخص است؛ اما به دلیل حضور چهره های شناخته شده و بانفوذ، بودجه‌های محدود شهر اصفهان صرف این فیلم‌ها می‌شود و نتیجه مطلوبی نیز به دست نمی‌آید. از طرف دیگر چند سالی ساخت فیلم های کوتاه باب شده و در هر گوشه ای از شهر جوانان کم تجربه و کم سن و سال در حال ساخت فیلم کوتاه دیده می شوند. در واقع حمایت‌های موردی و مقطعی، هدر دادن بودجه و سرمایه‌ است و باید به جای حمایت از تعداد بسیاری فیلم کوتاه ضعیف از چندفیلم کوتاه خوب و دارای کیفیت حمایت شود. آنچه که بیش از همه هم برای هنرمندان و هم برای شهروندان محل تأمل است، تولید انبوه فیلم‌ها و تله‌فیلم‌ها در اصفهان بوده که بازیگران و عوامل آن از تهران به سر صحنه می‌آیند و فواید و درآمدهای فیلم در نهایت به پایتخت می‌رسد. در واقع اصفهان در این میان تنها به عنوان لوکیشن مورد استفاده قرار می‌گیرد.تا چه زمانی قرار است که در اصفهان شاهد تولید کلیشه‌هایی باشیم که داستان ها و ایده های آن ها به شدت کهنه و پوسیده شده؛ در این میان مخاطبان نیز از آثار تولیدی استقبال نمی‌کنند و تنها این دسته از فیلم‌ها سبب می‌شود که جوانان خلاق و دارای ایده نادیده گرفته شوند.

این موضوع که هجرت و ارتباط با تهران حائز اهمیت شده به دلیل پایین بودن کیفیت آثار تولید شده در اصفهان است.متأسفانه برخی افرادی که در بازار آزاد مشغول به کار بودند، در عرصه سینما و تلویزیون اصفهان دارای سِمت شده‌اند و همچنان نگاهی را که در بازار کار و در فضای کسب و تجارت داشته‌اند حفظ کرده اند. این دسته از مدیران صرفاً نگاه تجاری و مالی نسبت به آثار داشته و سر‌رشته‌ای از هنر ندارند که این موضوع سبب افت و عدم پیشرفت فیلم‌سازی و بازیگری در اصفهان می‌شود. به علت مسائل مالی، تهیه کنندگان در اصفهان از عوامل غیرحرفه ای و کم تجربه استفاده می‌کنند و دچار رکود می‌شوند.در هر سه حوزه مستند، داستانی و سینمایی در شهر اصفهان با کمبود اعتبار و بودجه روبه رو هستیم و همین مسأله علت اصلی پایین بودن کیفیت آثار تولیدی در هر سه حوزه در اصفهان است.