فناوری‌هایی برای فراگیری اینترنت

یکی از بهترین فناوری‌هایی که می‌توان گفت تاکنون بشر لذت بی‌پایانی از آن برده است و با وجود ضررهای غیر‌قابل کتمانش هنوز هم از محبوب‌ترین ابداعات بشر محسوب می‌شود، استفاده از اتصال به یک فضای مجازی و فرا واقعی است که دنیای مدرن و تکنولوژی امروزی را رو به جلو گسترش می‌دهد؛ اینترنت. با این وجود فراگیری این فناوری در جهان به‌طور مساوی و یکسان نیست، هرچند که سرعت استفاده از آن نیز همانند توسعه آن در دنیا متفاوت و بسته به توسعه کشورها در زمینه تکنولوژی است و بر همین اساس تخمین زده می‎شود که تنها ۴۰ درصد مردم جهان به آن دسترسی دارند. برای این منظور شرکت‌های بزرگ ابداعات فناوری در تلاش هستند هم مشترکان خود را افزایش دهند و هم سطح استفاده از خدمات اینترنت را به‌طور عادلانه‌تری در دنیا قسمت کنند.

در تعریفی که ویکی‌پدیا مرکز گردآوری داده‌ها درباره موضوعات مختلف ارائه داده است گفته شده که اینترنت سامانه‌ای جهانی از شبکه‌های رایانه‌ای به هم پیوسته است که از پروتکلِ «مجموعه پروتکل اینترنت» برای ارتباط با یکدیگر استفاده می‌کنند. به‌عبارت دیگر اینترنت، شبکه شبکه‌ها است که از میلیون‌ها شبکه خصوصی، عمومی، دانشگاهی، تجاری و دولتی در اندازه‌های محلی و کوچک تا جهانی و بسیار بزرگ تشکیل شده است که با ارائه وسیعی از فناوری‌های الکترونیکی و نوری به هم متصل شده‌اند. اینترنت دربرگیرنده منابع اطلاعاتی و خدمات گسترده‌ای است که برجسته‌ترین آنها وب جهان‌گستر و رایانامه هستند. سازمان‌ها، مراکز علمی و تحقیقاتی و موسسات متعدد، نیازمند دستیابی به شبکه اینترنت برای ایجاد یک وب‌گاه، دستیابی از راه دور (وی‌پی‌ان) انجام تحقیقات یا استفاده از سیستم رایانامه هستند.

بسیاری از رسانه‌های ارتباطی سنتی مانند تلفن و تلویزیون نیز با استفاده از اینترنت تغییر شکل داده‌اند یا دوباره تعریف شده‌اند و خدماتی جدید همچون صدا روی پروتکل اینترنت و تلویزیون پروتکل اینترنت ظهور کردند. انتشار روزنامه نیز به‌صورت وب‌گاه، خوراک وب و وب‌نوشت تغییر شکل داده‌است. اینترنت اشکال جدیدی از تعامل بین انسان‌ها را از طریق پیام‌رسانی فوری، تالار گفت‌وگو و شبکه‌های اجتماعی به وجود آورده‌است. حالا نیز در چند قاره، پروژه‎های تحقیق و توسعه برای فراهم کردن امکان دسترسی به اینترنت از طریق بالن‎های ارتفاع بالا شبیه به نمونه‎هایی که برای دریافت اطلاعات هواشناسی استفاده می‎شود تا روبات‎های پرنده خورشیدی بدون سرنشین و نسل بعدی روترهای بی‎سیم در حال انجام است. هر کدام از این فناوری‎ها امکان اتصال پرسرعت‎تر و با قابلیت اطمینان بیشتری را نسبت به روش‎های کنونی فراهم می‎کنند و از آن مهم‎تر اینکه قصد دارند به‌طور هم‌زمان تمام دنیا را به هم متصل کنند.

توسعه اینترنت با روبات‎های پرنده خورشیدی

بنیانگذار فیسبوک مارک زاکربرگ به بلندپروازی‎هایش برای اتصال کل دنیا به اینترنت معروف است. این شرکت قصد دارد روبات‎های پرنده بزرگ با سیستم تامین انرژی خورشیدی را به پرواز درآورد و امکان دسترسی به اینترنت را برای گوشه و کنار دنیا فراهم کند. آزمایشگاه اختصاصی فیسبوک (Connectivity Lab) یک روبات پرنده خورشیدی تولید کرده است که طول بال‎های آن به بزرگی یک هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ است. این روبات پرنده که نام آن را Aquila گذاشته‎اند، اولین پرواز آزمایشی خود را در ژوئن ۲۰۱۶ انجام داد و هرچند در آن زمان هیچ‌گونه تجهیزات اینترنتی همراه این روبات پرنده نبود، اما پرواز با موفقیت کامل انجام شد.زمان پرواز حدود ۹۶ دقیقه به طول انجامید (۶۶ دقیقه بیشتر از زمان برنامه‌ریزی شده) و این امر به گروه تحقیقاتی کمک کرد تا وارد مرحله بعدی از تکمیل نوآوری خود شوند. فیسبوک امیدوار است روزی روبات‎های پرنده کم‌مصرف بتوانند در شعاع ۱۰۰ کیلومتری در‌حالی‌که هم‌زمان امکان دسترسی به اینترنت را برای نواحی مورد نظر فراهم می‎کنند، به پرواز درآیند.

وای‎فایی که 330 درصد سریع‎تر است

چند ماه قبل، محققان علوم کامپیوتر و آزمایشگاه هوش مصنوعی (CSAIL) دانشگاه ام‎ای‎تی تحولی بزرگ در اینترنت بی‎سیم را معرفی کردند که ۳۳۰ درصد سریع‎تر و پهنای باند آن دو برابر فناوری فعلی است. این فناوری با نام MegaMIMO ۲.۰ از چندین فرستنده و گیرنده برای بازپخش هم‌زمان داده و افزایش میزان داده در یک پهنای باند مشخص استفاده می‎کند. این ابداع جدید روزی باعث دسترسی بهتر و سریع‎تر به اینترنت در فضاهای عمومی‎ و گرد‎همایی‎های بزرگ مثل کنسرت‎ها و رویدادهای ورزشی خواهد شد. MegaMIMO ۲.۰ همچنین می‎تواند با توزیع داده به شکلی متفاوت مشکلات مربوط به طیف امواج را برطرف کند تا به‌سادگی تراکم بیش از اندازه روی یک شبکه حادث نشود.

لای‎فای

سال گذشته استارت‌آپی فرانسوی یک فناوری اینترنت بی‎سیم مبتنی بر نور LED را معرفی کرد که بنابر ادعای این گروه صد برابر سریع‎تر از وای‎فای فعلی است. این فناوری که Li-Fi نام‎گذاری شده است، الگوهای مربوط به سوسو زدن لامپ‎های LED که معمولا با چشم غیر‌مسلح قابل‌دیدن نیست را استخراج می‎کند. این فرکانس خیلی بالاتر از امواج رادیویی معمول به کار رفته در اینترنت بی‎سیم است. لای‎فای برای اینکه بتواند کار خود را انجام دهد به نور نیاز دارد؛ بنابراین مثل امواج وای‎فای نمی‎تواند از بین دیوار عبور کند، اما می‎توان از آن به‌طور خاص برای هدف قرار دادن یک کاربر خاص استفاده کرد. از دیگر مزایای این فناوری می‎توان به ماهیت امن آن اشاره کرد که آن را برای استفاده در مکان‎هایی مثل بیمارستان و دانشگاه که دو معیار سرعت و امنیت از اهمیت بالایی برخوردار هستند، بسیار ایده‎ال می‎کند.

ابداع Loon و امکان دسترسی به اینترنت از طریق بالن‎های شناور

پیش‌تر فیسبوک با به پرواز درآوردن روبات پرنده خود توانسته بود اینترنت را از طریق آسمان در اختیار عموم قرار دهد. حالا گوگل در یک پروژه که Loon نامگذاری شده اقدام مشابهی را انجام داده که به بالن‎ها متکی است. بالن‎های مجهز به تجهیزات اینترنت که در ارتفاع بالا به پرواز درمی‎آیند، به‌گونه‎ای طراحی شده‎اند تا در مناطق روستایی آفریقا و جنوب شرق آسیا و هر منطقه دیگری که در آن دسترسی به اینترنت با مشکل همراه است، امکان یک اتصال گسترده را فراهم کنند. این پروژه در سال ۲۰۱۳ وقتی گوگل در دره مرکزی کالیفرنیا اقامت داشت آغاز شد و گروه‎های داوطلب با نصب یک آنتن در خانه خود نحوه ارسال امواج توسط بالن‎ها را آزمایش می‎کردند. سه سال بعد و پس از پشت سر گذاشتن آزمایش‌های متعدد در چندین کشور مختلف، پروژه لون (که حالا زیر نظر X یا همان Google X هدایت می‎شود) در حال تکمیل فناوری ارسال اینترنت است، به امید اینکه روزی نقاط فاقد دسترسی به اینترنت را در نقشه کره زمین پوشش دهد.

اینترنت در اعماق فضا

طی ماموریت ۳۴۰ روزه ایستگاه فضایی بین‌المللی، فضانورد آمریکایی اسکات کلی با ارسال مناظری حیرت‌انگیز از زمین و پیرامون آن، به یک ستاره اینستاگرام تبدیل شد. مردم نیز احتمالا به این نتیجه رسیدند که فضانوردان به اینترنت دسترسی دارند. در واقعیت، ارسال داده از فضا به همان پیچیدگی سفر به فضا است، اما ناسا در سال ۲۰۱۶ فناوری جدیدی را به ایستگاه فضایی بین‌المللی ارائه کرد که درنهایت می‎توان از آن برای بازنشر خدمات اینترنت تا اعماق فضا استفاده کرد. اگر کسانی که برای زندگی در مریخ ثبت‌نام کرده‎اند، موفق به انجام این کار شوند، قطعا از مهندسان ناسا برای اینکه این امکان را فراهم می‎کنند که بتوان از داخل سیاره سرخ صفحات جامعه مجازی را چک کرد، سپاسگزار خواهند شد.

ماهواره سامسونگ

شرکت تولید لوازم الکترونیکی مصرفی سامسونگ طرح بزرگی برای رساندن اینترنت به سراسر دنیا توسط ماهواره دارد. در سال ۲۰۱۵ این شرکت پیشنهاد ایجاد یک شبکه جهانی متشکل از ۴۶۰۰ ماهواره شناور در مدار پایین زمین را داده بود که می‎توانست تا ۱ زتابایت (۱ میلیارد گیگابایت) داده را در ماه منتشر کند. این طرح با به پرواز درآوردن ماهواره‎ها در نزدیکی زمین (نزدیک‌تر از طرح‎های قبلی) امکان دسترسی به همان اینترنت پرسرعتی که کاربران از قبل تجربه استفاده از آن را دارند فراهم می‎کند. اما آیا واقعا روزی ایده ماهواره‎های سامسونگ به واقعیت خواهد پیوست؟ بعید هم نیست، اما ایده‎های بزرگی مثل این برای به نتیجه رسیدن به بررسی و زمان زیادی نیاز دارند.

اوترنت، یک اینترنت جهانی

با آغاز پروژه آمریکایی Outernet ( اینترنت رایگان جهانی) و قرار گرفتن مجموعه‌ای از ماهواره‌ها در جو و فضای کره زمین، کاربران می‌توانند با روشن کردن وای‌فای تلفن همراه خود؛ امواج اینترنت را از ماهواره دریافت کنند. دولت آمریکا در قالب این پروژه با هزینه چند میلیارد دلاری از طریق شبکه‌های ماهواره‌ای تلاش کرده در سراسر جهان حتی مناطق دور دست خدمات اینترنت رایگان عرضه کند. آمریکا ظاهرا گران‌بودن خدمات اینترنت و محدودیت اینترنتی برخی کشورها را از دلایل تلاش خود برای عرضه خدمات اینترنتی رایگان اعلام کرده است. البته این پروژه را دولت آمریکا به‌طور مستقیم اجرا نمی‌کند؛ بلکه بخش خصوصی «صندوق سرمایه‌گذاری برای توسعه رسانه‌ها (MDIF)» مستقر در نیویورک به دنبال تحقق آن است.اساس پروژه اوترنت در واقع استفاده از صدها ماهواره کوچک است که به مدار اطراف زمین فرستاده خواهد شد.

پس از آن کاربران اینترنت می‌توانند با استفاده از دیش خانگی یا دریافت‌کننده‌های مشابه تمامی اطلاعات موجود در اینترنت را روی دستگاه‌های مرسوم مانند رایانه‌های خانگی، لپ‌تاپ‌ها، تبلت‌ها و گوشی‌ها دریافت کنند. تنها تفاوت این پروژه با اینترنت، این است که دسترسی به اطلاعات از طریق اوترنت به‌صورت آفلاین خواهد بود. از طریق اوترنت می‌توان به همه اطلاعات موجود در اینترنت، از ویدئو و موسیقی گرفته، تا سرویس دهنده‌های مختلف، سایت‌های خبری، کتاب‌های الکترونیکی و... با سرعت بسیار بالا دسترسی پیدا کرد. اوترنت از موسسات و سایت‌های مختلفی برای توسعه پروژه خود بهره می‌برد. بر اساس نقشه‌ای که سایت اوترنت منتشر کرده، این پروژه بخش‌هایی از آمریکا، اروپا و خاورمیانه را مورد پوشش قرار می‌دهد. به گفته شرکت MDIF، با راه‌اندازی شبکه اوترنت، می‌توان تصور کرد که ۴ میلیارد کاربر جدید وارد بازار جهانی اینترنت شوند.