معرفی صنایع پیشتاز در سال جدید

مژگان میرزایی

با لغو تحریم‌های بین‌المللی و باز شدن فضای سیاسی و اقتصادی کشور، فعالان اقتصادی سال ۹۶ را سال عبور از چالش‌های تولیدی برای بخش صنعت و معدن توصیف می‌کنند. اعمال تحریم‌های بین‌المللی در سال‌های اخیر موجب شد تا تحقق اهداف پیش‌بینی شده برای بخش صنعت و معدن امکان‌پذیر نباشد؛ به‌طوری‌که برخی از واحدهای تولیدی در سال‌های تحریم افت غیرقابل پیش‌بینی تولید را تجربه کردند، ‌روندی که موجب شد برخی از تولیدکنندگان عطای تولید را به لقایش ببخشند و برخی دیگر میزان تولید را کاهش دهند. حال با لغو تحریم‌ها و دسترسی به بازارهای جهانی، فعالان صنعتی سال ۱۳۹۶ را سال عبور از چالش‌های تولیدی نامگذاری می‌کنند.

با لغو تحریم‌های بین‌المللی و خروج تولید از بن بست رکود، متولیان این بخش برای رسیدن به رشد ۸ درصدی خیز برداشتند. براساس آمار رشد اقتصادی که از سوی بانک مرکزی اعلام شده رشد ارزش افزوده بخش صنعت در فصل اول معادل ۷/ ۱ و فصل دوم معادل ۴/ ۴ درصد بوده که این رقم در فصل سوم با جهشی قابل توجه به ۳/ ۱۱ درصد رسیده است. جهشی که در آمارهای تولید و فروش صنایع کشور مانند صنعت خودرو مشاهده می‌شود. براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌عنوان متولی بخش صنعت برای سال آینده نیز رشد بیش از ۸ درصدی را مدنظر قرار داده است. هدف‌گذاری که تحقق آن به شناسایی صنایع پیشتاز وابسته است و آنچه مسلم است وزارت صنعت، معدن و تجارت باید برای رشد بخش صنعت هدف‌گذاری جدی را در دستور کار قرار دهد.به اعتقاد برخی از فعالان اقتصادی، حوزه صنعت و معدن بخش اصلی اقتصاد محسوب می‌شود و در صورتی که شرایط برای رشد این بخش فراهم شود، زمینه برای رشد اقتصادی نیز فراهم خواهد شد و به این طریق پس از یک دوره طولانی بخش صنعت و معدن به اهداف پیش‌بینی شده خواهد رسید. براساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته از سوی فعالان اقتصادی برای سال آینده، رشد صنعتی افزایشی بیش از سال‌جاری را تجربه خواهد کرد.

از سوی دیگر، براساس ارزیابی‌های صورت گرفته، از اعمال تحریم‌های بین‌المللی همواره به‌عنوان عامل اصلی اثرگذار در روند تولید یاد می‌شد، عاملی که در سال‌های اخیر تولید را با چالش‌های بسیاری مواجه کرد. حال با عبور از این مانع شرایط برای بازگشت رشد در این بخش فراهم شده است. از جمله محصولاتی که بیشترین تاثیر را از تحریم‌های بین‌المللی گرفت می‌توان به انواع خودروی سواری اشاره کرد. محصولی که از آن به‌عنوان یکی از پیشران‌های اقتصادی یاد می‌شود. براساس آمارهای اعلام شده «انواع سواری» در دوره تحریم افت چشمگیر تولید را تجربه کرد و بعضا خودروسازان ناچار به کاهش شیفت‌های تولیدی خود شدند و در برخی موارد شاهد تعطیلی برخی از خطوط تولید نیز بودیم. اما با لغو تحریم‌های بین‌المللی خودروسازان توانستند افت تولید دوران تحریم را جبران کنند؛ به‌طوری‌که «انواع سواری» در آمارهای اعلام شده در ماه‌های اخیر همواره با بیشترین رشد تولید همراه بوده است و با توجه به عقد قراردادهای جدید میان خودروسازان داخلی و خارجی و اجرای این قراردادها از سال آینده، فعالان اقتصادی سال پر رونقی را برای این گروه پیش‌بینی می‌کنند. مسوولان وزارت صنعت، معدن و تجارت برای سال آینده رشد ۱۱ درصدی تولید را پیش‌بینی کرده‌اند؛ رشدی که با تحقق آن اهداف پیش‌بینی شده در رشد اقتصادی نیز قابل حصول است. از سوی دیگر، فعالان اقتصادی معتقدند که با رشد تولید گروه سواری شاهد رشد بخش‌های وابسته به این گروه از جمله قطعه‌سازی، ریخته‌گری و ... نیز خواهیم بود که این امر به معنی رشد زنجیره‌ای در این بخش است.

علاوه‌بر انواع سواری فعالان اقتصادی از «بخش ساختمان» به‌عنوان یکی دیگر از پیشران‌های اقتصادی یاد می‌کنند. طی سال‌های اخیر بخش ساختمان نیز از رکود بی‌نصیب نبود و این امر موجب شد تا صنایع وابسته به این بخش نیز رکود چشمگیری را تجربه کنند، اما برای سال آینده فعالان اقتصادی به رشد این بخش نیز نگاه مثبت دارند و براساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته بخش ساختمان نیز سال آینده رشد مثبت را تجربه خواهد کرد. پیش‌بینی صورت گرفته در حالی است که رشد بخش اعظمی از صنایع معدنی به بخش ساختمان گره خورده است و با این شرایط خروج این بخش از رکود و بازگشت رونق به آن می‌تواند تحرک بخش اعظمی از صنایع از جمله کاشی و سرامیک، آلومینیوم، محصولات فولادی و ... را به همراه داشته باشد.

محصولات فولادی و سیمان از دیگر صنایع پیشران در کشور محسوب می‌شوند؛ صنایعی که سال‌جاری را با افت تولید به پایان رساندند و ارزیابی‌های صورت گرفته بیانگر آن است که رشد تولید این دو محصول استراتژیک به رفع چالش‌های صادراتی آنها و خروج بخش مسکن از رکود گره خورده است. به گفته فعالان اقتصادی بازارهای جدید صادراتی برای سال آینده می‌تواند این دو پیشران صنعتی را از رکود خارج کند و در این زمینه نیز در حال حاضر رایزنی‌هایی صورت گرفته و براساس برنامه‌ریزی‌های اعمال شده در این خصوص علاوه‌بر کشورهای همسایه لیست جدیدی برای صادرات این دو محصول در نظر گرفته شده تا به این طریق این صنایع نیز بتوانند از چالش رکود خارج شوند. علاوه‌بر گروه‌های مذکور برای سال آینده رشد «گروه‌های پالایشگاهی، پتروشیمی و فلزات اساسی» نیز پیش‌بینی شده است.