سال تحصیلی ۱۲ ماهه
میترا راد تا قبل از دهه هشتاد این یک کابوس عمومی نبود، سال‌هایی که خرداد که تمام می‌شد، فصل استراحت و تفریح شروع می‌شد، تابستان بود و خوش‌گذرانی، حالا اما با این مدرسه‌های جدید و موسسات آزاد، بچه‌ها مگر دیگر وقت نفس کشیدن هم دارند؟ فصل امتحانات خرداد ماه که به پایان می‌رسد، دانش‌آموزان خود را برای تعطیلات آماده می‌کنند، اما چند روزی یا یک ماهی از اتمام امتحانات نگذشته که دوباره باید سر کلاس‌های درسی این بار با عنوان تقویتی یا جبرانی مدرسه حاضر شوند. کلاس‌هایی که با هدف تقویت دروس پایه سال قبل یا تدریس درس‌های سال بعد برگزار می‌شود.
میترا راد تا قبل از دهه هشتاد این یک کابوس عمومی نبود، سال‌هایی که خرداد که تمام می‌شد، فصل استراحت و تفریح شروع می‌شد، تابستان بود و خوش‌گذرانی، حالا اما با این مدرسه‌های جدید و موسسات آزاد، بچه‌ها مگر دیگر وقت نفس کشیدن هم دارند؟ فصل امتحانات خرداد ماه که به پایان می‌رسد، دانش‌آموزان خود را برای تعطیلات آماده می‌کنند، اما چند روزی یا یک ماهی از اتمام امتحانات نگذشته که دوباره باید سر کلاس‌های درسی این بار با عنوان تقویتی یا جبرانی مدرسه حاضر شوند. کلاس‌هایی که با هدف تقویت دروس پایه سال قبل یا تدریس درس‌های سال بعد برگزار می‌شود. حالا مدرسه هم که نباشد، خانواده‌هایی که دست بر قضا تعدادشان هم کم نیست برای ثبت‌نام فرزندشان در این کلاس‌های درسی به موسسات خصوصی شهر مراجعه می‌کنند. واقعیت این است که این روزها این کلاس‌ها خیلی پررونق شده‌اند، اگر مدرسه غیرانتفاعی باشد معمولا خودش یک تابستان برای بچه‌ها درست می‌کند و اگر مدرسه برنامه نداشته باشد، والدین کلاس‌های آزاد پیدا خواهند کرد. اجباری نبودن کلاس‌های تقویتی اولین مساله‌ای که در مورد این کلاس‌ها دانش‌آموزان را کنجکاو می‌کند این است که آیا این کلاس‌ها مطابق با
قوانین آموزش و پرورش اجباری هستند یا خیر. بارها از طرف مسوولان آموزش و پرورش اعلام شده که کلاس‌های فوق برنامه درسی اجباری نیستند و هیچ مدرسه‌ای نمی‌تواند دانش‌آموزان را ملزم و مجبور کند که در کلاس‌های فوق برنامه شرکت کنند، اما با این حال می‌بینیم که مدارس به‌خصوص مدارس غیردولتی به روش‌های مختلف دانش‌آموزان را مجبور به شرکت کردن در این کلاس‌ها می‌کنند. یکی از دانش آموزانی که در این کلاس‌ها شرکت می‌کند می‌گوید: «کلاس‌ها برای ما اجباری نبود، ولی اگر شرکت نمی‌کردیم، سال بعد درس‌ها برایمان سخت می‌شد، به دلیل اینکه در کلاس‌های مدرسه ما درس‌های سال بعد آموزش داده می‌شود.» دانش‌آموزی از مدرسه دیگری می‌گوید: «کلاس‌های تقویتی تابستانی در مدرسه ما با درخواست خود دانش‌آموزان شکل می‌گیرد. اگر بخواهیم درس‌های سال بعد و اگر نخواهیم درس‌های همان سالی را که پشت سر گذاشته‌ایم با ما دوره می‌کنند.» این کلاس‌ها چه حالت اجباری داشته باشند و چه نه؛ دانش‌آموزان را با توجه به گفته‌های خودشان به دلهره‌ای وا می‌دارد که دلشان می‌خواهد هر طور شده و برای عقب نماندن از دیگر همکلاسی‌هایشان بروند و ثبت‌نام کنند. خیلی از آنها وقتی حرف از
کلاس‌های درسی تابستانی به میان می‌آید آهی می‌کشند و از اینکه دوران استراحتشان هم باید به درس و مدرسه بگذرد، ناراحت و دلخور می‌شوند. تعدادی از آنها در این مورد شک دارند که آیا واقعا این کلاس‌ها برایشان مفید است یا خیر. یکی از دانش‌آموزان در اعتراض می‌گفت: «من مانده‌ام که کی وقت کنم درس بخوانم. همه‌اش در کلاس هستم و فرصت درس خواندن ندارم.» هدف و کیفیت کلاس‌های تقویتی مدرسه‌ها با اهدافی نظیر قوی شدن پایه دانش آموزان در دروس ریاضی و علوم و فیزیک، موفقیت دانش‌آموزان در امتحانات نهایی سال سوم دبیرستان و کنکور اقدام به برگزاری اینگونه کلاس‌ها می‌کنند. موضوعی که در اینجا وجود دارد این است که آیا زیاد شدن این کلاس‌ها باعث نمی‌شود که آنها از درس زده شده و فصلی را که می‌توانند به کارهای غیر درسی جهت دریافت انرژی برای شروع سال تحصیلی جدید اختصاص دهند، از دست بدهند. جامعه‌شناسان در پاسخ به این پرسش بر این باورند که اگر کلاس‌های تابستانی به مسائل غیردرسی بپردازد خیلی بهتر است. آنها می‌گویند که اگر حتی دانش آموزان در کلاس‌های درسی شرکت می‌کنند بهتر است مسئولان و معلمانشان با وظیفه‌شناسی و حس مسئولیت‌پذیری در کلاس‌ها حاضر
شوند تا دانش‌آموزان فرصت پیشرفت و یافتن استعداد‌های خود در مقاطع پایین‌تر تحصیلی را پیدا کنند. جدا از این، مساله دیگری هم هست و آن هم کیفیت کلاس‌هایی است که دانش‌آموزان در آن شرکت می‌کنند. چند سال پیش معاون وزیر آموزش و پرورش ابراهیم سحرخیز گفته بود: «بخشنامه‌ای مدون و تجربه شده به ادارات آموزش و پرورش کل کشور ارسال شده که طی آن توصیه شده والدین برای کلاس‌های فوق برنامه مدرسه را به مکان‌های خارج از مدرسه و آموزشگاه‌های خصوصی ترجیح دهند و از محیط‌های استاندارد آموزش و پرورش استفاده کنند.» چرا که نظارتی بر کلاس‌های مدرسه وجود دارد و مدرسه از لحاظ استاندارد بهتر از آموزشگاه‌های خصوصی بیرون است. تنوع کلاس‌ها تمرکز مدارس و موسسات خصوصی بیشتر بر روس سه درس علوم پایه یعنی ریاضی، فیزیک و زیست‌شناسی است، حال آنکه برخی مدارس اقدام به برگزاری کلاس‌های دیگری در حوزه علوم انسانی و هنری و ورزشی هم می‌کنند که با توجه به نظرات دانش‌آموزان برخی از آنها کلاس‌هایی مثل ادبیات، نقد داستان و... را بیشتر دوست داشته و با شوق بیشتری در مدرسه حاضر می‌شوند. برخی دیگر از مدارس هم اقدام به برگزاری کلاس‌های متنوع دیگری در حوزه ساخت ربات
و کلاس‌های مختلف آشنایی با کامپیوتر می‌کنند. هزینه ثبت‌نام کلاس‌ها وقتی تصمیم به ثبت‌نام در اینگونه کلاس‌ها گرفته می‌شود. مسئله هزینه در کنار کیفیت در اولویت قرار می‌گیرد. هزینه ثبت‌نام این کلاس‌ها با توجه به پایه دانش‌آموزان دبستان، راهنمایی و دبیرستان یا پیش‌دانشگاهی متفاوت است. یکی از دبستان‌های مرکز شهر تهران اینگونه کلاس‌ها را اجباری اعلام نکرده و از دانش‌آموزان مدارس دیگر که پدران و مادرانشان می‌خواهند اوقات فراغتشان را پر کنند نیز ثبت‌نام به عمل می‌آورد. این دبستان تنها در درس ریاضی و به مدت 3 ماه، هفته‌ای سه روز کلاس برگزار می‌کند و هزینه این کلاس را 35000 هزار تومان اعلام کرده است. نکته مثبت کلاس‌های این مدرسه به گونه‌ای است که دانش‌آموزان خود انتخاب می‌کنند که ریاضی سال بعدشان را بخوانند یا اگر به فرض در ریاضی کلاس سوم دبستان ضعیف هستند، بروند و با بچه‌های پایه دوم بنشینند و ریاضی را دوباره بخوانند. علت اینکه این مدرسه تنها درس ریاضی را برگزیده است این است که به عقیده آنها بیشتر دانش‌آموزان در ریاضی ضعیف عمل می‌کنند و با این کلاس‌ها می‌توان پایه آنها را تقویت نمود. یکی دیگر از مدارس در مقطع
راهنمایی اقدام به برگزاری این کلاس‌ها می‌کند، به این صورت که شهریه کل سال را با احتساب شهریه کلاس‌های تقویتی تابستانی در درس‌های علوم و ریاضی دریافت می‌کند که هزینه آن با شهریه کل سال برابر با چهار میلیون و سیصد‌هزارتومان است که مسئولان مدرسه می‌گفتند می‌توان با مدیر صحبت کرد تا اگر اجازه دادند فقط در کلاس‌های تقویتی ثبت‌نام کرد. شهریه کلاس‌های تقویتی تابستانی دبیرستان دولتی در مرکز تهران برابر با 450 هزار تومان است که این دبیرستان تنها از دانش‌آموزان خودش ثبت‌نام به عمل می‌آورد و دانش‌آموزان دیگری را به صورت آزاد نمی‌پذیرد. از چند دبیرستان دیگر که سوال می‌کردیم می‌گفتند که شهریه کلاس‌های تابستانی‌شان با شهریه کل سال تحصیلی حساب می‌شود. کلاس‌های ریاضی، فیزیک و شیمی و مبلغ شهریه کل سال با احتساب کلاس‌های تابستانی مبلغی برابر با چهار میلیون و پانصد هزار تومان بود. علاوه بر مدرسه‌ها آموزشگاه‌های خصوصی کمی هم هستند که غیر از مقطع پیش دانشگاهی در مقاطع دبستان، راهنمایی و دبیرستان اقدام به برگزاری کلاس‌های تقویتی تابستانی می‌کنند. به یکی از موسسات معروف شهر تهران که قدم می‌گذاریم با انبوه مراجعه‌کنندگانی مواجه
می‌شویم که آمده‌اند ثبت‌نام کنند. با والدین آنها که صحبت کردیم متوجه شدیم که همه‌شان دغدغه مشترکی دارند و می‌خواهند که فرزندانشان همیشه در تمام دوران تحصیل موفق به کسب نمرات خوب و در نهایت قبولی در یک رشته و دانشگاه خوب شوند. از یکی از موسسات هزینه ثبت‌نام در کلاس‌های تقویتی سوم دبستان و سوم راهنمایی را جویا شدیم که به ترتیب زیر است:
ارسال نظر