کارت اعتباری خرید؛ کارنامه سیاه گرفت
ریحانه سجادی- بسته خروج از رکود با هدف بهبود شرایط اقتصادی کشور از سوی دولت مطرح شد اما با گذشت حدود چهار ماه از این بسته نواقص بسیاری در آن از جمله اجرای طرح کارت های اعتباری خرید کالا دیده می شود که به گفته بسیاری از فعالان بازار این کارت هنوز تحرکی در بازار ایجاد نکرده است.کارت خرید کالا با هدف حمایت از تولید، قرار بود در بین مردم توزیع شود اما با وجود تغییرات بسیار از جمله کاهش تعداد اقساط، اضافه شدن کالاهای خارجی به طرح، کاهش سقف کارت‌ها به 6 میلیون تومان و محدود شدن جامعه هدف برای دریافت این کارت به بازنشستگان و مستمری بگیرانی که زیر 1.5 میلیون تومان حقوق و مزایا دارند و زوجین، هنوز پرداخت نشده است.
به گفته بسیاری از کارشناسان، عدم اجرای طرح ارایه کارت های اعتباری خرید کالا نتیجه آماده نبودن ساز و کار این طرح است و با این حال اجرای صحیح این طرح می توانست عواید مثبتی برای اقتصاد به همراه داشته باشد که متاسفانه تاخیر در اجرا و تغییرات پی در پی آن نشان داد که دولت اشراف کامل به جزییات و ساز و کار مورد نیاز آن ندارد.با این حال وزیر کار روز شنبه در مراسم رونمایی از کارت اعتباری ایرانیان (کاراکارت) که به طورنمادین در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برگزار شد، گفت: اعطای این کارت به بازنشستگان در هیات دولت طرح موضوع شد و در این مورد به پیشرفت قابل توجهی دست یافتیم. بازنشستگان با استفاده از این کارت می توانند ۴ برابر حقوق مستمری شان خرید کنند و پیش بینی می شود با مشارکت تولیدکنندگان رفته رفته سود ۱۲ درصدی کاراکارت کاهش یابد.به گفته علی ربیعی، استقبال از طرح کاراکارت است و با اینکه در این خصوص تبلیغ زیادی در رسانه ها انجام ندادیم، اما استقبال خوب بوده و امیدواریم این طرح در سطح گسترده تری پیش برود. از سوی دیگر سخنگوی انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی با تأکید بر اینکه تاکنون حتی یک نفر برای خرید با کارت اعتباری به هیچ یک از فروشگاه‌های برندهای مختلف تولید داخل مراجعه نکرده است، می گوید: از ابتدای این طرح که تغییرات در آن آغاز شد ما گفتیم کار اشتباه است و طرح به مشکل می‌خورد و اکنون هم می‌بینیم کسی از آن استقبال نمی‌کند.

حمیدرضا غزنوی می گوید: این طرح مربوط به تأمین اعتبارات است و زمانی که اجرای آن به جای اداره کل اعتبارات بانک مرکزی به معاونت فناوری اطلاعات داده می‌شود، نباید بیشتر از این انتظار داشت. وی با بیان اینکه معاون فناوری اطلاعات بانک مرکزی اخیراً اعلام کرده که هنوز زیرساخت لازم برای اجرای این طرح وجود ندارد، می افزاید: گفتن این حرف بدتر از اجرا نشدن طرح است، یعنی بانک مرکزی زمانی که هنوز زیرساخت را برای اجرای طرح فراهم نکرده اقدام به اعلام آن کرده است. به اعتقاد غزنوی، این طرح قطعاً شکست خورده و کارنامه سیاهی برای برنامه خروج از رکود است و مطمئن باشید که این کارت به دست مردم نمی‌رسد. نائب رئیس اتحادیه لوازم خانگی اصفهان نیز درباره نحوه کارکرد و تأثیر کارت های خرید لوازم خانگی که از سوی سازمان صنعت، معدن و تجارت ارایه شده، می گوید: به نظر می رسد نتیجه استفاده از این کارت ها برای خرید لوازم خانگی موفق نبوده و در استان اصفهان تنها دو شرکت به صورت غیرمتمرکز محصولات خود را به دارندگان این کارت ها ارایه کردند و باید گفت این طرح نتوانست بازار لوازم خانگی را تکان دهد.به گفته اصغر زیدی، قیمت اکثر انواع لوازم خانگی در بهمن امسال در مقایسه با مدت مشابه سال قبل شکسته شده و کاهش یافته است اما رکود موجود در بازار هنوز به قوت خود باقی است.وی می گوید: اگرچه ممکن است علت برطرف نشدن رکود بازار انتظار مردم برای مشخص شدن نتایج برجام و وضعیت اقتصادی باشد اما به نظر می رسد افزایش حضور نمایندگی ها و فعالیت برندهای اروپایی و برندهای درجه یک چینی در سطح کشور و استان، در نتیجه برجام اتفاق خواهد افتاد.به گفته نائب رئیس اتحادیه لوازم خانگی اصفهان، هنوز بخشی از تولیدکنندگان لوازم خانگی در استان اصفهان دچار مشکلات نبود تقاضا و مسایل مالی هستند و امید می رود با رونق گرفتن بازار فروش، شرایط آنها نیز تغییر کند.

از سوی دیگر نیز عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با تاکید بر اینکه دولت با اجرای بسته خروج از رکود نتوانست توفیق زیادی در بحث اقتصاد کشور رقم بزند، معتقد است: تحریک تقاضا با ایجاد اشتغال به طور حتم پایدارتر از تزریق منابع محدود به جامعه در قالب وام خودرو و تسهیلات خرید کالا است.مجید منصوری بیدکانی می گوید: رونق بازار تنها با ارایه کارت های اعتباری خرید کالا صورت نمی گیرد بلکه رکود موجود در اقتصاد نیازمند تحرکی اساسی از حیث ایجاد اشتغال جدید است. وی با بیان اینکه ما منکر تاثیر پرداخت تسهیلات به مردم در حوزه خودرو و خرید کالا نیستیم، تصریح می کند: استراتژی دولت برای خروج از رکود باید دقیق و با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی جامعه باشد.به گفته منصوری بیدکانی، زمانی در جامعه بیش از ۶ میلیون بیکار وجود دارد، دولت نمی تواند با ارایه کارت های اعتباری که به اشخاص خاصی نیز تعلق می گیرد به درمان رکود اقتصادی بپردازد.وی تاکید می کند: زمانی که دولت حرف از تلاش برای رشد ۸ درصدی در اقتصاد می زند؛ باید همسو با این ادعا در جهت کاهش تورم و ایجاد اشتغال اقدام کند.عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس، با انتقاد از اجرای تصمیمات مقطعی از سوی دولت، می گوید: علاج رکود و تورم موجود در کشور تزریق منابع مالی در قالب طرح های زود بازده نیست بلکه دولت برای خروج از رکود باید دست به ایجاد شغل در کشور بزند.به گفته وی، در حال حاضر رکود در بسیاری از صنایع و واحدهای تولیدی کشور وجود دارد و علاج رکود و تورم موجود در کشور تزریق منابع مالی در قالب طرح های زودبازده نیست بلکه دولت برای خروج از رکود باید دست به ایجاد شغل در کشور بزند. وی با بیان اینکه خروج از رکود باید با رشد اقتصادی همراه شود، می گوید: تحقق رشد اقتصادی ۸ درصدی نیازمند ایجاد ۸۰۰ هزار شغل در جامعه است تا به این ترتیب توان خرید در جامعه افزایش یابد.

به اعتقاد منصوری بیدکانی بهترین راهکار در شرایط کنونی کشور برای خروج از رکود حمایت از ایجاد مشاغل جدید و کاهش بیکاری است. دیگر عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز معتقد است: دولت به جای توزیع کارت‌های اعتباری در بازار لوازم خانگی باید جلوی واردات بگیرد چرا که با کاهش واردات، تولیدکننده داخلی جان تازهای می‌گیرد، اما باید تولیدکننده به نحوی حمایت شود که کالای با کیفیت را روانه بازار کند.محسن صرامی می گوید: اگر خواهان حمایت از تولید داخلی به ویژه در بازار لوازم خانگی هستیم باید در زمینه خدمات جاری تولید از قبیل هزینه آب، برق و گاز بویژه مالیات تمهیداتی برای تولیدکننده در نظر گرفته شود.اگرچه طرح ارایه کارت های اعتباری با هدف حمایت از تولید ملی و ایجاد رونق در بازار مطرح شده، اما متاسفانه در نظر گرفتن برخی ملزومات از جمله کاهش سقف تسهیلات و مشمول شدن کالاهای خارجی در این طرح اصل موضوع حمایت از تولید ملی را به فراموشی می سپارد. با این وجود تسریع در ارایه کارت های اعتباری خرید کالا می تواند رونق از دست رفته در بحث تولید ملی را احیا کند.کارشناسان معتقدند دولت برای اجرای طرح های خروج از رکود نیازمند همکاری تمامی دستگاه ها بوده تا به این ترتیب بتواند تولید را در کشور با مدیریتی صحیح به آستانه شکوفایی نزدیک کند.