قطار گردشگری؛ دستاور برجام برای اصفهان
ریحانه سجادی- به طور قطع یکی از مهمترین دلایلی که در سال های گذشته گردشگران خارجی را کمتر از هر زمان دیگری مجذوب ایران کرد، تحریم هایی بود که طی دهه اخیر علیه ایران اعمال شد. با این وجود کارشناسان پیش بینی کرده بودند که بعد از برجام و توافق هسته ای ورق بر می گردد به گونه ای که اولین قطار گردشگری بین المللی، پس از برجام پنجشنبه هفته گذشته با 44 سرنشین خارجی برای بازدید از جاذبه های گردشگری وارد اصفهان شد.این هشتمین قطار اروپاییست که از سال گذشته وارد کشور می شود و گردشگران آن عموما آمریکایی، اروپایی و آسیایی شرقی بودند که از طریق این قطار مجارستانی از نقاط مختلف کشور بازدید می کنند. قطار لوکس عقاب طلایی که 23 مهر ماه بوداپست را به مقصد تهران کرده بود با عبور از کشورهای رومانی، بلغارستان و ترکیه وارد تبریز شد و با گذشتن از شهرهای زنجان، قزوین، کاشان، روز پنجشنبه وارد اصفهان شد و بعد از بازدید یک روزه گردشگران آن از مجموعه های تاریخی منطقه جلفا، میدان نقش جهان، کاخ چهلستون و مجموعه جهانی مسجد جامع عتیق، نصف جهان را برای بازدید از اماکن دیدنی شهرهای شیراز، یزد، طبس، مشهد، گرمسار و تهران ترک کرد.
به گفته مدیرکل راه آهن اصفهان، به علت ناامنی ترکیه، این قطار بدون سرنشین از مرز این کشور عبور کرده و مسافران آن با هواپیما به تبریز رفته و مجددا سوار قطار شدند و از مناطق گردشگری ایران بازدید می کنند.حسن ماسوری می گوید: اگر شرکت عقاب طلایی شرایط در نظر گرفته شده را حفظ کند تا پایان امسال ۲۰ قطار گردشگری دیگر نیز برای بازدید از ایران و اصفهان ثبت نام کره اند.به طور قطع با توافق هسته‌ای و برجام باید تدابیر جدی برای تجهیز هرچه بیشتر و سریع‌تر زیرساخت‌ها و امکانات مطابق با استانداردهای بین‌المللی اندیشیده شود؛ زیرساخت‌هایی که حتی بدون دستیابی به این توافق نیز ضروری هستند. به اعتقاد فعالان گردشگری دستیابی به این زیرساخت‌ها نیازمند برنامه‌های جدی و بلندمدت است و لازمه آن سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی و همراهی بخش دولتی است. اما باید دید اکنون فضا برای حضور گردشگران در کشور مهیاست و آیا زیرساخت های لازم برای این صنعت مهیا شده است؟مدیرکل راه آهن اصفهان می گوید: یکی از محاسن گردشگری با قطار این است که مسافرت به معنای زندگی و حرکت است چرا که امکانات رفاهی و لوکس برای این قطار فراهم شده و توریست علاوه بر سفر نیز، زندگی می کنند.وی ادامه می دهد: مسافران قطارهای گردشگری معمولا به دنبال سرعت نیستند و برای بازدید از شهرهای مسیر خود از این وسیله نقلیه استفاده می کنند و بدون استفاده از امکانات هتل در بیرون، برای استراحت، از خود قطار بهره می گیرند.به گفته مدیرکل راه آهن اصفهان، مسافران قطارهای گردشگری بابت این شکل سفر خود هزینه زیادی صرف می کنند چرا که قطار گردشگری پزشک، امکانات رفاهی، رستوران، سالن موسیقی و ... دارد.به اعتقاد ماسوری، قطارهای گردشگری شهر متحرکی است که علاوه بر زندگی، مسافرت را امکان پذیر است.وی تاکید می کند: با این شرایط ما باید در راستای جذب گردشگر تلاش کنیم و حتی با این گونه قطارها موجب مسافرت هموطنان خود به کشورهای دیگر باشیم و منبع درآمدی برای کشورمان شویم.وی با بیان اینکه قطار گردشگری که پنجشنبه گذشته وارد اصفهان شد بازسازی شده سال ۱۳۵۴ است، می گوید: ایران نیز در تلاش است قطار گردشگری لوکس تر و بهتری را ایجاد کند و در این خصوص با شرکت نورالرضا رایزنی هایی صورت گرفته است.ماسوری با اشاره به اینکه گردشگری مسافران خارجی از ایران توسط قطار، امنیت کشورمان را به دنیا نشان می دهد، تصریح می کند: مسافران این قطارها سفیری برای ایران هستند تا گردشگران دیگری از طریق حمل و نقل ریلی جذب کشورمان شوند.با این اوصاف گردشگری با قطار و یا به هر شیوه ای می تواند موجبات توسعه شهر اصفهان را فراهم کند. حال سوال اینجاست آیا حضور یک روزه گردشگران خارجی در اصفهان در توسعه صنعت توریسم استان اثرگذار است.

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان در این باره معتقد است: زمانی که گردشگر خارجی وارد کشور می شود از دو منظر مباحث اقتصادی و فرهنگی به آن نگاه می شود. به اعتقاد محسن یارمحمدیان، با وجود اجرای برجام ما همچنان نیاز داریم که گردشگران خارجی به عینه از کشورمان دیدن کنند.وی با تاکید بر اینکه نباید به گردشگر تنها از منظر ریالی و اقتصادی نگاه کرد، ادامه می دهد: در قطار گردشگری که اخیرا وارد اصفهان شد گردشگران عمدتا آمریکایی و اروپایی بودند بنابراین نباید از بعد فرهنگی حضور گردشگران غافل ماند.به گفته یارمحمدیان، بُعد فرهنگی زمینه ساز تحولات اقتصادی در کشورمان می شود به گونه ای که گردشگران خارجی حامل پیام امنیت ایران خواهند شد و می توانند با تبلیغات درست، سرمایه گذاران را به کشورمان دعوت کنند.وی در خصوص حضور یک روزه گردشگران این قطار، بیان می کند: با وجودی که اسکان و غذا و ... گردشگران در خود قطار انجام می شود و شاید آنها استفاده چندانی از تاسیسات گردشگری ما نمی کنند اما در گشت و گذار شهر برای ورودی بناهای تاریخی هزینه خواهند کرد و حتی صنایع دستی خریداری می کنند. معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان با تاکید بر اینکه باید قطار گردشگری را برای گردشگران داخل کشور نیز ترویج کنیم، می گوید: طی صحبت های انجام شده با مدیرعامل راه آهن قرار شد با رایزنی های صورت گرفته این نوع قطارهای گردشگری با سوئیت های ویژه را در کشور راه اندازی کنیم چرا که ایرانی ها نیز حق دارند در قطار زندگی کنند و با آن سفر کنند. به گفته یارمحمدیان، هزینه سفر با این گونه قطارها بسیار کمتر می شود و گردشگر احساس خستگی نمی کند.

به اعتقاد معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان، سفر با قطارهای گردشگری حتی موجب کاهش تلفات جاده نیز می شود. وی با بیان اینکه سال گذشته ۱۸۰ هزار گردشگر خارجی وارد استان اصفهان شدند، ادامه می دهد: در ایام نوروز امسال حدود ۵ هزار گردشگر خارجی از اصفهان بازدید کردند که نسبت به مدت مشابه پارسال رشد ۱۰۰ درصدی داشته است. یارمحمدیان می افزاید: در بحث گردشگری داخلی در ایام ۱۵ روزه نوروز امسال نیز حدود ۲.۵ میلیون گردشگر به اصفهان سفر کردند که نسبت به مدت مشابه پارسال رشد ۳۰ درصدی مسافر را داشته ایم.با این آمار باید دید آیا زیرساخت های لازم برای گردشگری در اصفهان مهیا شده است؟ به گفته معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان ما در بخش زیرساخت ها با کمبود مواجه هستیم اما نباید به صورت کلی به موضوع نگاه کرد.وی می گوید: اصفهان تنها در برخی فصول و تنها در هتل های چهار و پنج ستاره کمبود دارد به گونه ای که بین فصول کم گردشگر و پرگردشگر تفاوت زیادی وجود دارد و باید این تفاوت ها را به حداقل برسانیم.به اعتقاد یارمحمدیان، باید این فرهنگ در بین مردم ایجاد شود که تنها در ایام تعطیلات سفر نکنند البته ما در دیگر زیرساخت ها از جمله فرودگاه، ریل، اتوبوس های گردشگری و حتی مباحث فرهنگی و ساختاری گردشگری دچار مشکل هستیم که این موارد یک شبه حل نخواهد شد.