گفت‌وگو با مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در آستانه برگزاری جشنواره فیلم فجر؛
ورود بخش خصوصی؛ راه‌حل مشکلات فرهنگ و هنر
۱۰ سال از آخرین اجرا در مشهد می‌گذرد و ما حدود دو سال است که به سمت اجرای موسیقی در مشهد رفته‌ایم؛ نیروی انتظامی با ما همفکر و همراه است، درحالی‌که در بسیاری از استانها بین نیروی انتظامی با مجموعه فرهنگ و ارشاد اسلامی و برگزارکنندگان کنسرت‌ها چالش وجود دارد در نشست‌هایی که با وزیر داشتیم ایشان تاکید کردند که در تغییرات به دنبال سیاسی‌بازی نیستند و انتصاب افراد از جناح خاصی در حوزه فرهنگ پسندیده نیست دنیای اقتصاد، سید مهرداد امیرکلالی- داستان جشنواره فیلم در ایران سابقه‌ای بیش از ۳۳ سال دارد.
10 سال از آخرین اجرا در مشهد می‌گذرد و ما حدود دو سال است که به سمت اجرای موسیقی در مشهد رفته‌ایم؛ نیروی انتظامی با ما همفکر و همراه است، درحالی‌که در بسیاری از استانها بین نیروی انتظامی با مجموعه فرهنگ و ارشاد اسلامی و برگزارکنندگان کنسرت‌ها چالش وجود دارد در نشست‌هایی که با وزیر داشتیم ایشان تاکید کردند که در تغییرات به دنبال سیاسی‌بازی نیستند و انتصاب افراد از جناح خاصی در حوزه فرهنگ پسندیده نیست دنیای اقتصاد، سید مهرداد امیرکلالی- داستان جشنواره فیلم در ایران سابقه‌ای بیش از 33 سال دارد. شروع جشنواره فیلم تهران در سال 51 باعث شد نامش را به عنوان یک جشنواره بین‌المللی ثبت کند. برخی از فیلم‌سازان فعلی چندان آن را مهم نمی‌دانند؛ اما برخی دیگر آن را جشنواره معتبری می‌دانند که داوران مهمی هم در آن حضور داشته‌اند و فیلم‌های فاخری در آن شرکت کرده‌اند.
در سال‌های پیش این جشنواره در استانها برگزار می‌شد، اما امسال بنا به گفته مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به دلیل کمبود اعتبارات در استانها برگزار نمی‌شود. با این حال طبق مذاکراتی که انجام شده قرار بر این است که جشنواره فیلم فجر فقط در استان خراسان رضوی برگزار شود.
با سید سعید سرابی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی به گفت‌وگو می‌نشینیم تا از روند و چگونگی برگزاری جشنواره فیلم فجر در استان مطلع شویم. همچنین با او درباره مسائل دیگری همچون ابقاء وی در این سمت بعد از روی‌کارآمدن دولت یازدهم، چرایی برگزار نشدن کنسرت در مشهد و وضعیت تئاتر استان صحبت کردیم.
سرابی از کمبود اعتبارات برای برگزاری جشنواره فیلم فجر در استان می‌گوید و به این نکته اشاره دارد که در نهایت با کمک منابع استانی و رایزنی با استانداری، شهرداری مشهد و بخش‌خصوصی تصمیم به برگزاری فیلم فجر در استان گرفته شده است.
سرابی به وضعیت برگزاری کنسرت در مشهد اشاره می‌کند و می‌گوید ملاحظاتی که درباره مشهد وجود دارد باعث شده است که بیش از 10 سال در مشهد کنسرتی برگزار نشود؛ اما سعی شده است که در شهرهای همجوار مشهد برنامه‌هایی اجرا شود. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
لطفا از آخرین وضعیت اجرایی جشنواره فیلم فجر در مشهد بگویید. با توجه به مشکلاتی که سال گذشته وجود داشت، آیا قرار است تغییری در برنامه و تعداد سالن‌های اجرا ایجاد شود؟از چندین ماه پیش پیگیر برگزاری جشنواره فیلم فجر در استان بوده‌ایم. هشت ماه پیش تهران اعلام کرد که امسال جشنواره فیلم فجر در استانها برگزار نمی‌شود. بعد از این خبر، پیگیری‌های جدی توسط اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان انجام شد که در نهایت دبیر جشنواره فیلم فجر اعلام کرد که جشنواره بخش استانی ندارد. برای برگزاری جشنواره فیلم در استانها دو شرط مطرح شد؛ اول این که استانها با شورای عالی تهیه‌کنندگان وارد مذاکره شوند و به توافق برسند و دیگری اینکه جشنواره فیلم استانها مسابقه فیلم استانی را نداشته باشند و فقط مسابقه در تهران باشد. با قبول این دو شرط و پیگیری‌هایی که انجام دادیم، بسته پیشنهادی شورای عالی تهیه‌کنندگان را از تهران دریافت کردیم و انشاالله جشنواره فیلم استان را در مشهد برگزار خواهیم کرد.
سال گذشته وزارت کشور پرداخت هزینه‌های یک سینما را در هر استان متعهد شده بود؛ اما امسال پرداخت هزینه‌های همان یک سینما را هم نپذیرفته‌اند، لذا برای این یک سینما نیاز به توافق جدید داریم. به لحاظ فنی آمادگی داریم که جشنواره را در بیش از یک سینما برگزار کنیم؛ اما اعتبارات کافی را برای این امر در اختیار نداریم. بنابراین پیگیر برگزاری جشنواره در همان یک سینما هستیم. همچنین به دنبال این هستیم که دو سالن در پردیس سینمایی هویزه به صورت همزمان به اجرا اختصاص یابد که در این مورد هنوز شورای عالی تهیه‌کنندگان موافقت نکرده‌اند، زیرا از نظر آن‌ها این شیوه در عمل دو سینما محسوب می‌شود و باید دوبار هزینه پرداخت شود.
اخیرا اعلام کردید مشهد دومین جایگاه استقبال از سینما در کشور را دارد. با وجود استقبال کم‌نظیر مشهدی‌ها و صف‌های عریض و طویل خرید بلیت، چرا برگزاری جشنواره فجر باید با مشکل مالی مواجه باشد؟
روند تخصیص اعتبارات فرهنگی در حال حاضر نسبت به قبل کمتر شده است. مشکل برگزارنشدن جشنواره فجر در استانها فقط مربوط به مشهد نیست، بلکه جشنواره در هیچ یک از استانها برگزار نمی‌شود. سال گذشته در سراسر کشور جشنواره فجر برگزار شد؛ اما امسال به‌دلیل انقباضی‌بودن اعتبارات، دبیرخانه جشنواره فجر نسبت به سال گذشته اعتبارات کمتری به استانها اختصاص داده و از طرف دیگر هزینه‌ها نیز افزایش یافته است. سازمان سینمایی از برگزاری جشنواره فجر در استانها هیچ حمایت مالی ای نمی‌کند، لذا استانها حذف شدند. باید فرآیند برگزاری جشنواره به‌گونه‌ای باشد که هزینه‌های مالی آن از طریق استقبال مردمی تامین شود. در حال حاضر هم باید اعتبارات را از طریق منابع استانی تامین کنیم که در این زمینه رایزنی‌هایی با استانداری، شهرداری مشهد و بخش‌خصوصی داشته‌ایم. جشنواره فیلم فجر و سینما در استان پروژه‌ای است که مجموعه‌های اقتصادی هم باید برای استفاده از ظرفیت تبلیغاتی آن به عنوان اسپانسر ورود پیدا کنند. سینما در استان خراسان رضوی عرصه مهمی است و از ابتدای سال تاکنون بالغ بر ۶۰۰ هزار نفر از پردیس سینمایی هویزه استفاده کرده‌اند و این آمار خوبی برای بخش اقتصادی است که از موقعیت جشنواره فیلم فجر استفاده و به ما در بحث تامین بودجه برای اجرای جشنواره کمک کنند.
همانطور که اطلاع دارید بخش عمده فروش گیشه سینما هویزه به دلیل ظاهر، بنای مدرن و تجهیزشدن سینما است. آیا قرار است این رویه برای دیگر سینماها هم اجرایی شود؟
متاسفانه به دلیل کسری بودجه در معاونت هنری سازمان تبلیغات اسلامی و مجموعه‌های دولتی، توانایی تجهیز و تجدید بنای سینماهای دیگر وجود ندارد. تنها راه ممکن ورود بخش‌خصوصی به این عرصه است که بتواند از این ظرفیت اقتصادی بهره ببرد و به عرصه فرهنگ و هنر استان نیز کمک کند. در این حوزه با پروژه‌های بزرگ اقتصادی در مشهد وارد مذاکره شدیم که بتوانیم در کنار آن‌ها سینما داشته باشیم و با یکی از این پروژه‌ها به توافق رسیده‌ایم که یک سینما با رعایت استانداردهای بین المللی در آن تعبیه شود.
اخیرا شاهد برگزاری کنسرت موسیقی آئینی حسام‌الدین سراج در مشهد بودیم که با استقبال خوب مردم نیز مواجه شده بود. به نظر شما چرا فضای برگزاری موسیقی آئینی و مذهبی در مشهد به‌گونه‌ای است که حتی این موسیقی سنتی سوزناک نیز باید با ملاحظات زیادی برگزار شود؟
اجرای موسیقی در مشهد موضوعی است که سال‌ها مورد بحث بوده است. حدودا ۱۰ سال از آخرین اجرا در مشهد می‌گذرد و ما حدود دو سال است که به سمت اجرای موسیقی در مشهد رفته‌ایم؛ البته اجرای موسیقی در مشهد باید با رعایت ملاحظاتی صورت بگیرد، به‌عبارت دیگر باید اقتضای پایتخت معنوی کشور را در نظر گرفت و شرایط را در اجرای موسیقی به‌گونه‌ای جلو برد که باعث بروز نگرانی‌ها و حساسیت‌های اجتماعی در استان نشود. همجواری با حرم مطهر امام رضا(ع) و وجود حوزه علمیه مشهد و ... از جمله ملاحظاتی است که در اجرای موسیقی‌ها باید رعایت شود.
البته همانطور که اطلاع دارید مقوله اجرای موسیقی از مشهد فراتررفته است و عملا در پنج یا شش مرکز استان اجرا نمی‌شود و حساسیت‌هایی جدی در این زمینه وجود دارد. مطالبه‌ای که از ما وجود دارد این است که در خصوص اجرای موسیقی با نظر شورای فرهنگ عمومی استان تصمیم‌گیری شود.
دستور کار جدی ما این است که ببینیم آیا می‌توانیم موضوع اجرای موسیقی را در شورای فرهنگ عمومی استان مطرح کنیم یا خیر و اگر پاسخ مثبت است، طرح موضوع باید با چه سازوکاری صورت گیرد. لذا حدود پنج ماه پیش دستورکار اجراهای موسیقی در شهر مشهد در دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی استان مطرح شد. اساسا این موضوع، می‌تواند سه مصوبه داشته باشد؛ اول اینکه شورای فرهنگ عمومی تشخیص دهد که این مساله ارتباطی به این شورا ندارد؛ دیگر این که این موضوع به شورای فرهنگ عمومی استان ارتباط دارد و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی برابر با مقررات در این حوزه اقدام کند. مصوبه سوم می‌تواند این باشد که تصمیم‌گیری درباره اجرای موسیقی به شورای دیگری ارجاع داده شود که سازمان‌ها و ارگان‌های درگیر در این مساله مانند نیروی انتظامی یا فرمانداری در آن عضو باشند. این موضوع در شورای فرهنگ عمومی استان مطرح و در خصوص آن کار کارشناسی انجام و در گروه برنامه‌ریزی شورای فرهنگ عمومی استان مصوب شده است که در جلسات آتی این شورا مطرح شود و در نهایت به یکی از سه نتیجه بالا دست یابیم.
بحث اجرای موسیقی فاخر را که در خصوص آن حرف و حدیثی نباشد، در مشهد مدنظر داشته‌ایم، مانند اجرای موسیقی آقای حسام‌الدین سراج یا آقای سالار عقیلی که کارهای فاخری بودند و احتیاطا در شاندیز و با مخاطب مشهدی برگزار شد. کارهای فولکلور و موسیقی‌های مقامی و سنتی را کم‌وبیش اجرا می‌کنیم.
در مجموع حاشیه‌های اجرای موسیقی در مشهد به دلیل وجود وفاق بین مجموعه مدیریتی استان به نسبت مراکز سایر استانها کمتر است. نیروی انتظامی با ما همفکر و همراه است، درحالی‌که در بسیاری از استانها بین نیروی انتظامی با مجموعه فرهنگ و ارشاد اسلامی و برگزارکنندگان کنسرت‌ها وجود دارد. به هر حال اختلاف سلیقه‌ها در این زمینه وجود دارد که امیدواریم بعد از طرح موضوع در شورای فرهنگ عمومی و تصمیم‌گیری پیرامون آن، مسائل جانبی هم برطرف شود.
اطلاع دارید که چه تعداد درخواست برگزاری کنسرت به اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی ارسال و چه تعدادی تایید و رد می‌شود؟
اطلاع دقیقی ندارم، اما می‌دانم که درخواستهای زیادی ارسال می‌شود. موسسات خاصی اجازه برگزاری کنسرت موسیقی دارند که در خراسان رضوی تعداد آن‌ها سه موسسه است؛ لذا بسیاری از بخش‌های اقتصادی با موسساتی خارج از استان ارتباط می‌گیرند و درخواست‌ها از طریق موسسات خارج استان به اداره کل ارسال می‌شود که اکثرا به همین صورت است. این موارد را با حساسیت بیشتری بررسی می‌کنیم، زیرا اعتقادمان این است که اجرای موسیقی یک کار فرهنگی، هنری است و جنبه اقتصادی ندارد.
با ورود مجموعه‌های اقتصادی به این حوزه با ابهام و نگرانی مواجه هستیم؛ زیرا این مجموعه‌ها صرفا نگاه اقتصادی به حوزه هنری دارند و اختلاف‌نظرهایی پیش می‌آید. برگزاری کنسرت توسط این مجموعه‌های اقتصادی با بروز حاشیه‌هایی در اجرای موسیقی همراه است که برای مجموعه اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، سم محسوب می‌شود و مشکلاتی را برای ما ایجاد می‌کند. موسساتی که مجوز دارند و در داخل استان هستند، درخواست اجرای موسیقی می‌دهند آن هم کارهای فاخری که نگاه‌های اقتصادی جدی ندارند. امیدواریم بتوانیم این نگاه را در روح جریان موسیقی حاکم کنیم که این نوع فعالیت‌ها، فرهنگی است و اگر بناست سود مالی داشته باشد، باید آن سود منطقی باشد.pic1
نبود فضای تبلیغاتی و کمبود فضای تمرین دو مشکل حوزه تئاتر است. برای رفع این مشکلات در دو سالی که مسئولیت داشتید، چه کارهایی انجام شده است؟
در مجموع در حوزه تئاتر در استان شاهد رشد خوبی بوده‌ایم. تئاتر خراسان جایگاه ویژه‌ای در کشور دارد که شاخص‌ها در دو سال اخیر نشانگر فعالیت خوب در این حوزه بوده است. در همایشی که در شهریور ماه در استان اردبیل برگزار شد، خراسان رضوی به عنوان استان برتر در تئاتر کشور انتخاب شد و رخدادها و همایش‌های دیگری از قبیل جشنواره منطقه‌ای تئاتر کشور را نیز در مشهد داشتیم. سال گذشته تئاتر استان حضور پررنگی در جشنواره تئاتر فجر داشت و امسال نیز با سه نمایش در این جشنواره حاضر می‌شود؛ دومین گیشه فروش تئاتر بعد از تهران متعلق به خراسان رضوی است، اما با توجه به انتظارات و ظرفیت‌هایی که در استان وجود دارد هنوز تا نقطه ایده‌آل فاصله کیفی زیادی داریم و حتی فاصله تئاتر استان با تهران خیلی زیاد است. اگرچه که تمرکز امکانات در تهران است، به عقیده من با همین وضعیتی که داریم می‌توانیم فعالیت جدی و قابل ملاحظه‌ای در استان داشته باشیم و در کنار تهران، تئاتر استان را ارتقاء دهیم. در اتاق گفت‌وگوی اصحاب فرهنگ و هنر با دولت، موضوع فعال‌کردن فضاها و سالن‌هایی را که در اختیار ارگانها و سازمان‌های دولتی است، مطرح کردیم که این مساله مورد تایید استاندار نیز هست.
تلاش کردیم فضاهای موجود را حفظ کنیم و همچنین با رایزنی‌هایی که انجام دادیم مجموعه هلال احمر را که یک فضای سنتی و قدیمی است و در پیشینه تئاتر استان نقش جدی داشته است، فعال کردیم. در چند روز گذشته هم بخش‌خصوصی به این عرصه ورود پیدا کرد و سالن مرحوم انوشیروان ارجمند افتتاح شد. بهره‌برداری از سالن جدید با اعتبارات دولتی محال است، زیرا بودجه‌های عمرانی کشور باید همین پروژه‌های بر زمین مانده را تکمیل کنند و همین مساله نیز سال‌ها زمان می‌برد و به همین دلیل نمی‌توان به پروژه‌های جدید فکر کرد. در دهه فجر نیز سه یا چهار سالن تئاتر به مجموعه سالن‌های تئاتر استان اضافه می‌شود.
با وجود نتیجه انتخابات سال گذشته که پیام آن تغییر سیاست‌های دولت در سال‌های قبل از آن بود، چطور شد که جنابعالی از معدود مدیران کل دولت دهم بودید که ابقاء شدید و حتی معاونان شما نیز تغییر نکردند؟pic2
البته تغییرات بیشتری در اداره کل داشته‌ایم؛ در دوره دولت جدید تقریبا تمام معاونت‌ها و ادارات و بخش‌های تخصصی تغییر کردند. از پنج معاونت در اداره کل تاکنون چهار معاون تغییر کرده‌اند. این تغییرات به معنای سیاسی عمل کردن نیست، بالاخره روح حاکم بر حوزه فرهنگ را نباید با مسائل سیاسی مرتبط کرد. نگاه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نگاه شفاف و مشخصی است که همراه با توسعه و رشد است و توجه تخصصی به حوزه فرهنگ از دیدگاه‌های ایشان است. در انتصابات وزیر فرهنگ، لایه‌هایی از سیاسی‌بازی پیدا نمی‌کنیم و تعلق جناحی نمی‌بینیم. در انتصابات از افراد دارای تخصص در حوزه فرهنگ که تفکر اعتدالی دارند، سیاست‌های فرهنگی دولت تدبیر و امید را می‌شناسند و در عملکرد هم دارای سوابق ملموسی هستند، استفاده شده است. در نشست‌هایی که با وزیر داشتیم ایشان تاکید کردند که در تغییرات به دنبال سیاسی‌بازی نیستند و انتصاب افراد از جناح خاصی در حوزه فرهنگ پسندیده نیست. برای اینکه این موضوع در وزارت ارشاد حراست شود، کمیته‌ای در تهران تعیین شد که انتصاب معاونان و روسای ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی را در کشور تایید می‌کند. این کمیته با حضور نفر از معاونان وزیر تشکیل می‌شود، به همین دلیل در انتصابات این وزارتخانه شاهد یک‌دستی در سطح کشور هستیم که این مسأله شاید در سایر وزارتخانه‌ها بی‌نظیر باشد. از این جهت که یک نگاه سلیقه‌ای حاکم نیست.
گفته می‌شود ابقای جنابعالی به رابطه فامیلی شما با یکی از نمایندگان سابق مشهد در مجلس شورای اسلامی و رابطه حسنه ایشان با وزیر ارشاد مربوط می‌شود.
این سوال خوبی نیست. در پاسخ به این سوال اگر بنده با بله یا خیر جواب بدهم، هر دو طرف قضیه حاشیه ایجاد می‌شود. اگر به بنده اطلاع می‌دادند که برای پرسیدن این نوع سوالات آمده‌اید شاید جواب نمی‌دادم.
بالاخره این هم یک سوال در افکار عمومی محسوب می‌شود.
اگر قبلا این موضوع را اطلاع می‌دادید، من روی این مسائل تمرکز خاصی پیدا می‌کردم؛ برای جواب دادن به چنین سوالی باید نظر شخص وزیر را بدانم. این‌ها سوالاتی است که بخواهند یک مدیر را به چالش بکشند و برایش مشکلی ایجاد کنند.
در سال‌های پیش این جشنواره در استانها برگزار می‌شد، اما امسال بنا به گفته مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به دلیل کمبود اعتبارات در استانها برگزار نمی‌شود. با این حال طبق مذاکراتی که انجام شده قرار بر این است که جشنواره فیلم فجر فقط در استان خراسان رضوی برگزار شود.
با سید سعید سرابی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی به گفت‌وگو می‌نشینیم تا از روند و چگونگی برگزاری جشنواره فیلم فجر در استان مطلع شویم. همچنین با او درباره مسائل دیگری همچون ابقاء وی در این سمت بعد از روی‌کارآمدن دولت یازدهم، چرایی برگزار نشدن کنسرت در مشهد و وضعیت تئاتر استان صحبت کردیم.
سرابی از کمبود اعتبارات برای برگزاری جشنواره فیلم فجر در استان می‌گوید و به این نکته اشاره دارد که در نهایت با کمک منابع استانی و رایزنی با استانداری، شهرداری مشهد و بخش‌خصوصی تصمیم به برگزاری فیلم فجر در استان گرفته شده است.
سرابی به وضعیت برگزاری کنسرت در مشهد اشاره می‌کند و می‌گوید ملاحظاتی که درباره مشهد وجود دارد باعث شده است که بیش از 10 سال در مشهد کنسرتی برگزار نشود؛ اما سعی شده است که در شهرهای همجوار مشهد برنامه‌هایی اجرا شود. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
لطفا از آخرین وضعیت اجرایی جشنواره فیلم فجر در مشهد بگویید. با توجه به مشکلاتی که سال گذشته وجود داشت، آیا قرار است تغییری در برنامه و تعداد سالن‌های اجرا ایجاد شود؟از چندین ماه پیش پیگیر برگزاری جشنواره فیلم فجر در استان بوده‌ایم. هشت ماه پیش تهران اعلام کرد که امسال جشنواره فیلم فجر در استانها برگزار نمی‌شود. بعد از این خبر، پیگیری‌های جدی توسط اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی استان انجام شد که در نهایت دبیر جشنواره فیلم فجر اعلام کرد که جشنواره بخش استانی ندارد. برای برگزاری جشنواره فیلم در استانها دو شرط مطرح شد؛ اول این که استانها با شورای عالی تهیه‌کنندگان وارد مذاکره شوند و به توافق برسند و دیگری اینکه جشنواره فیلم استانها مسابقه فیلم استانی را نداشته باشند و فقط مسابقه در تهران باشد. با قبول این دو شرط و پیگیری‌هایی که انجام دادیم، بسته پیشنهادی شورای عالی تهیه‌کنندگان را از تهران دریافت کردیم و انشاالله جشنواره فیلم استان را در مشهد برگزار خواهیم کرد.
سال گذشته وزارت کشور پرداخت هزینه‌های یک سینما را در هر استان متعهد شده بود؛ اما امسال پرداخت هزینه‌های همان یک سینما را هم نپذیرفته‌اند، لذا برای این یک سینما نیاز به توافق جدید داریم. به لحاظ فنی آمادگی داریم که جشنواره را در بیش از یک سینما برگزار کنیم؛ اما اعتبارات کافی را برای این امر در اختیار نداریم. بنابراین پیگیر برگزاری جشنواره در همان یک سینما هستیم. همچنین به دنبال این هستیم که دو سالن در پردیس سینمایی هویزه به صورت همزمان به اجرا اختصاص یابد که در این مورد هنوز شورای عالی تهیه‌کنندگان موافقت نکرده‌اند، زیرا از نظر آن‌ها این شیوه در عمل دو سینما محسوب می‌شود و باید دوبار هزینه پرداخت شود.
اخیرا اعلام کردید مشهد دومین جایگاه استقبال از سینما در کشور را دارد. با وجود استقبال کم‌نظیر مشهدی‌ها و صف‌های عریض و طویل خرید بلیت، چرا برگزاری جشنواره فجر باید با مشکل مالی مواجه باشد؟
روند تخصیص اعتبارات فرهنگی در حال حاضر نسبت به قبل کمتر شده است. مشکل برگزارنشدن جشنواره فجر در استانها فقط مربوط به مشهد نیست، بلکه جشنواره در هیچ یک از استانها برگزار نمی‌شود. سال گذشته در سراسر کشور جشنواره فجر برگزار شد؛ اما امسال به‌دلیل انقباضی‌بودن اعتبارات، دبیرخانه جشنواره فجر نسبت به سال گذشته اعتبارات کمتری به استانها اختصاص داده و از طرف دیگر هزینه‌ها نیز افزایش یافته است. سازمان سینمایی از برگزاری جشنواره فجر در استانها هیچ حمایت مالی ای نمی‌کند، لذا استانها حذف شدند. باید فرآیند برگزاری جشنواره به‌گونه‌ای باشد که هزینه‌های مالی آن از طریق استقبال مردمی تامین شود. در حال حاضر هم باید اعتبارات را از طریق منابع استانی تامین کنیم که در این زمینه رایزنی‌هایی با استانداری، شهرداری مشهد و بخش‌خصوصی داشته‌ایم. جشنواره فیلم فجر و سینما در استان پروژه‌ای است که مجموعه‌های اقتصادی هم باید برای استفاده از ظرفیت تبلیغاتی آن به عنوان اسپانسر ورود پیدا کنند. سینما در استان خراسان رضوی عرصه مهمی است و از ابتدای سال تاکنون بالغ بر ۶۰۰ هزار نفر از پردیس سینمایی هویزه استفاده کرده‌اند و این آمار خوبی برای بخش اقتصادی است که از موقعیت جشنواره فیلم فجر استفاده و به ما در بحث تامین بودجه برای اجرای جشنواره کمک کنند.
همانطور که اطلاع دارید بخش عمده فروش گیشه سینما هویزه به دلیل ظاهر، بنای مدرن و تجهیزشدن سینما است. آیا قرار است این رویه برای دیگر سینماها هم اجرایی شود؟
متاسفانه به دلیل کسری بودجه در معاونت هنری سازمان تبلیغات اسلامی و مجموعه‌های دولتی، توانایی تجهیز و تجدید بنای سینماهای دیگر وجود ندارد. تنها راه ممکن ورود بخش‌خصوصی به این عرصه است که بتواند از این ظرفیت اقتصادی بهره ببرد و به عرصه فرهنگ و هنر استان نیز کمک کند. در این حوزه با پروژه‌های بزرگ اقتصادی در مشهد وارد مذاکره شدیم که بتوانیم در کنار آن‌ها سینما داشته باشیم و با یکی از این پروژه‌ها به توافق رسیده‌ایم که یک سینما با رعایت استانداردهای بین المللی در آن تعبیه شود.
اخیرا شاهد برگزاری کنسرت موسیقی آئینی حسام‌الدین سراج در مشهد بودیم که با استقبال خوب مردم نیز مواجه شده بود. به نظر شما چرا فضای برگزاری موسیقی آئینی و مذهبی در مشهد به‌گونه‌ای است که حتی این موسیقی سنتی سوزناک نیز باید با ملاحظات زیادی برگزار شود؟
اجرای موسیقی در مشهد موضوعی است که سال‌ها مورد بحث بوده است. حدودا ۱۰ سال از آخرین اجرا در مشهد می‌گذرد و ما حدود دو سال است که به سمت اجرای موسیقی در مشهد رفته‌ایم؛ البته اجرای موسیقی در مشهد باید با رعایت ملاحظاتی صورت بگیرد، به‌عبارت دیگر باید اقتضای پایتخت معنوی کشور را در نظر گرفت و شرایط را در اجرای موسیقی به‌گونه‌ای جلو برد که باعث بروز نگرانی‌ها و حساسیت‌های اجتماعی در استان نشود. همجواری با حرم مطهر امام رضا(ع) و وجود حوزه علمیه مشهد و ... از جمله ملاحظاتی است که در اجرای موسیقی‌ها باید رعایت شود.
البته همانطور که اطلاع دارید مقوله اجرای موسیقی از مشهد فراتررفته است و عملا در پنج یا شش مرکز استان اجرا نمی‌شود و حساسیت‌هایی جدی در این زمینه وجود دارد. مطالبه‌ای که از ما وجود دارد این است که در خصوص اجرای موسیقی با نظر شورای فرهنگ عمومی استان تصمیم‌گیری شود.
دستور کار جدی ما این است که ببینیم آیا می‌توانیم موضوع اجرای موسیقی را در شورای فرهنگ عمومی استان مطرح کنیم یا خیر و اگر پاسخ مثبت است، طرح موضوع باید با چه سازوکاری صورت گیرد. لذا حدود پنج ماه پیش دستورکار اجراهای موسیقی در شهر مشهد در دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی استان مطرح شد. اساسا این موضوع، می‌تواند سه مصوبه داشته باشد؛ اول اینکه شورای فرهنگ عمومی تشخیص دهد که این مساله ارتباطی به این شورا ندارد؛ دیگر این که این موضوع به شورای فرهنگ عمومی استان ارتباط دارد و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی برابر با مقررات در این حوزه اقدام کند. مصوبه سوم می‌تواند این باشد که تصمیم‌گیری درباره اجرای موسیقی به شورای دیگری ارجاع داده شود که سازمان‌ها و ارگان‌های درگیر در این مساله مانند نیروی انتظامی یا فرمانداری در آن عضو باشند. این موضوع در شورای فرهنگ عمومی استان مطرح و در خصوص آن کار کارشناسی انجام و در گروه برنامه‌ریزی شورای فرهنگ عمومی استان مصوب شده است که در جلسات آتی این شورا مطرح شود و در نهایت به یکی از سه نتیجه بالا دست یابیم.
بحث اجرای موسیقی فاخر را که در خصوص آن حرف و حدیثی نباشد، در مشهد مدنظر داشته‌ایم، مانند اجرای موسیقی آقای حسام‌الدین سراج یا آقای سالار عقیلی که کارهای فاخری بودند و احتیاطا در شاندیز و با مخاطب مشهدی برگزار شد. کارهای فولکلور و موسیقی‌های مقامی و سنتی را کم‌وبیش اجرا می‌کنیم.
در مجموع حاشیه‌های اجرای موسیقی در مشهد به دلیل وجود وفاق بین مجموعه مدیریتی استان به نسبت مراکز سایر استانها کمتر است. نیروی انتظامی با ما همفکر و همراه است، درحالی‌که در بسیاری از استانها بین نیروی انتظامی با مجموعه فرهنگ و ارشاد اسلامی و برگزارکنندگان کنسرت‌ها وجود دارد. به هر حال اختلاف سلیقه‌ها در این زمینه وجود دارد که امیدواریم بعد از طرح موضوع در شورای فرهنگ عمومی و تصمیم‌گیری پیرامون آن، مسائل جانبی هم برطرف شود.
اطلاع دارید که چه تعداد درخواست برگزاری کنسرت به اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی ارسال و چه تعدادی تایید و رد می‌شود؟
اطلاع دقیقی ندارم، اما می‌دانم که درخواستهای زیادی ارسال می‌شود. موسسات خاصی اجازه برگزاری کنسرت موسیقی دارند که در خراسان رضوی تعداد آن‌ها سه موسسه است؛ لذا بسیاری از بخش‌های اقتصادی با موسساتی خارج از استان ارتباط می‌گیرند و درخواست‌ها از طریق موسسات خارج استان به اداره کل ارسال می‌شود که اکثرا به همین صورت است. این موارد را با حساسیت بیشتری بررسی می‌کنیم، زیرا اعتقادمان این است که اجرای موسیقی یک کار فرهنگی، هنری است و جنبه اقتصادی ندارد.
با ورود مجموعه‌های اقتصادی به این حوزه با ابهام و نگرانی مواجه هستیم؛ زیرا این مجموعه‌ها صرفا نگاه اقتصادی به حوزه هنری دارند و اختلاف‌نظرهایی پیش می‌آید. برگزاری کنسرت توسط این مجموعه‌های اقتصادی با بروز حاشیه‌هایی در اجرای موسیقی همراه است که برای مجموعه اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی، سم محسوب می‌شود و مشکلاتی را برای ما ایجاد می‌کند. موسساتی که مجوز دارند و در داخل استان هستند، درخواست اجرای موسیقی می‌دهند آن هم کارهای فاخری که نگاه‌های اقتصادی جدی ندارند. امیدواریم بتوانیم این نگاه را در روح جریان موسیقی حاکم کنیم که این نوع فعالیت‌ها، فرهنگی است و اگر بناست سود مالی داشته باشد، باید آن سود منطقی باشد.pic1
نبود فضای تبلیغاتی و کمبود فضای تمرین دو مشکل حوزه تئاتر است. برای رفع این مشکلات در دو سالی که مسئولیت داشتید، چه کارهایی انجام شده است؟
در مجموع در حوزه تئاتر در استان شاهد رشد خوبی بوده‌ایم. تئاتر خراسان جایگاه ویژه‌ای در کشور دارد که شاخص‌ها در دو سال اخیر نشانگر فعالیت خوب در این حوزه بوده است. در همایشی که در شهریور ماه در استان اردبیل برگزار شد، خراسان رضوی به عنوان استان برتر در تئاتر کشور انتخاب شد و رخدادها و همایش‌های دیگری از قبیل جشنواره منطقه‌ای تئاتر کشور را نیز در مشهد داشتیم. سال گذشته تئاتر استان حضور پررنگی در جشنواره تئاتر فجر داشت و امسال نیز با سه نمایش در این جشنواره حاضر می‌شود؛ دومین گیشه فروش تئاتر بعد از تهران متعلق به خراسان رضوی است، اما با توجه به انتظارات و ظرفیت‌هایی که در استان وجود دارد هنوز تا نقطه ایده‌آل فاصله کیفی زیادی داریم و حتی فاصله تئاتر استان با تهران خیلی زیاد است. اگرچه که تمرکز امکانات در تهران است، به عقیده من با همین وضعیتی که داریم می‌توانیم فعالیت جدی و قابل ملاحظه‌ای در استان داشته باشیم و در کنار تهران، تئاتر استان را ارتقاء دهیم. در اتاق گفت‌وگوی اصحاب فرهنگ و هنر با دولت، موضوع فعال‌کردن فضاها و سالن‌هایی را که در اختیار ارگانها و سازمان‌های دولتی است، مطرح کردیم که این مساله مورد تایید استاندار نیز هست.
تلاش کردیم فضاهای موجود را حفظ کنیم و همچنین با رایزنی‌هایی که انجام دادیم مجموعه هلال احمر را که یک فضای سنتی و قدیمی است و در پیشینه تئاتر استان نقش جدی داشته است، فعال کردیم. در چند روز گذشته هم بخش‌خصوصی به این عرصه ورود پیدا کرد و سالن مرحوم انوشیروان ارجمند افتتاح شد. بهره‌برداری از سالن جدید با اعتبارات دولتی محال است، زیرا بودجه‌های عمرانی کشور باید همین پروژه‌های بر زمین مانده را تکمیل کنند و همین مساله نیز سال‌ها زمان می‌برد و به همین دلیل نمی‌توان به پروژه‌های جدید فکر کرد. در دهه فجر نیز سه یا چهار سالن تئاتر به مجموعه سالن‌های تئاتر استان اضافه می‌شود.
با وجود نتیجه انتخابات سال گذشته که پیام آن تغییر سیاست‌های دولت در سال‌های قبل از آن بود، چطور شد که جنابعالی از معدود مدیران کل دولت دهم بودید که ابقاء شدید و حتی معاونان شما نیز تغییر نکردند؟pic2
البته تغییرات بیشتری در اداره کل داشته‌ایم؛ در دوره دولت جدید تقریبا تمام معاونت‌ها و ادارات و بخش‌های تخصصی تغییر کردند. از پنج معاونت در اداره کل تاکنون چهار معاون تغییر کرده‌اند. این تغییرات به معنای سیاسی عمل کردن نیست، بالاخره روح حاکم بر حوزه فرهنگ را نباید با مسائل سیاسی مرتبط کرد. نگاه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نگاه شفاف و مشخصی است که همراه با توسعه و رشد است و توجه تخصصی به حوزه فرهنگ از دیدگاه‌های ایشان است. در انتصابات وزیر فرهنگ، لایه‌هایی از سیاسی‌بازی پیدا نمی‌کنیم و تعلق جناحی نمی‌بینیم. در انتصابات از افراد دارای تخصص در حوزه فرهنگ که تفکر اعتدالی دارند، سیاست‌های فرهنگی دولت تدبیر و امید را می‌شناسند و در عملکرد هم دارای سوابق ملموسی هستند، استفاده شده است. در نشست‌هایی که با وزیر داشتیم ایشان تاکید کردند که در تغییرات به دنبال سیاسی‌بازی نیستند و انتصاب افراد از جناح خاصی در حوزه فرهنگ پسندیده نیست. برای اینکه این موضوع در وزارت ارشاد حراست شود، کمیته‌ای در تهران تعیین شد که انتصاب معاونان و روسای ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی را در کشور تایید می‌کند. این کمیته با حضور نفر از معاونان وزیر تشکیل می‌شود، به همین دلیل در انتصابات این وزارتخانه شاهد یک‌دستی در سطح کشور هستیم که این مسأله شاید در سایر وزارتخانه‌ها بی‌نظیر باشد. از این جهت که یک نگاه سلیقه‌ای حاکم نیست.
گفته می‌شود ابقای جنابعالی به رابطه فامیلی شما با یکی از نمایندگان سابق مشهد در مجلس شورای اسلامی و رابطه حسنه ایشان با وزیر ارشاد مربوط می‌شود.
این سوال خوبی نیست. در پاسخ به این سوال اگر بنده با بله یا خیر جواب بدهم، هر دو طرف قضیه حاشیه ایجاد می‌شود. اگر به بنده اطلاع می‌دادند که برای پرسیدن این نوع سوالات آمده‌اید شاید جواب نمی‌دادم.
بالاخره این هم یک سوال در افکار عمومی محسوب می‌شود.
اگر قبلا این موضوع را اطلاع می‌دادید، من روی این مسائل تمرکز خاصی پیدا می‌کردم؛ برای جواب دادن به چنین سوالی باید نظر شخص وزیر را بدانم. این‌ها سوالاتی است که بخواهند یک مدیر را به چالش بکشند و برایش مشکلی ایجاد کنند.
ارسال نظر