فواد شمس foad.shams@gmail.com استان کرمان در دل تاریخ و کویر جای گرفته است. همین دو عامل باعث شده یکی از مناطقی باشد که جاذبه‌های گردشگری بی‌بدیلی از نظر اکوتوریسم بیابانی و اماکن تاریخی و فرهنگی داشته باشد که هر سال در ایام نوروز هزاران مسافر نوروزی و گردشگر به آن دیار سر بزنند. جاذبه‌های گردشگری استان کرمان آن چنان متنوع است که می‌توان به جرات گفت رضایت هرکس با هر علاقه‌ای را تامین و جلب می‌کند.
برای سفر به استان کرمان شما هم می‌توانید از هواپیما استفاده کنید هم از خودروی شخصی؛ اما پیشنهاد ما این است که از قطار و سیستم راه‌آهن استفاده کنید تا هم از امنیت سفر خود مطمئن باشید، هم راحت و هم به‌صرفه‌تر و اقتصادی‌تر. برای شروع سفر خود به شهر کرمان بروید. اولین جایی که ما به شما پیشنهاد می‌کنیم، مجموعه موزه‌ای است که در محل حمام گنجعلی خان دایر است.
حمام گنجعلی خان یکی از شاهکارهای معماری عصر صفویه به شمار می‌رود. در کنار این مجموعه ما یک پیشنهاد بی‌بدیل دیگر هم برای شما داریم. شما در کرمان می‌توانید به تنها موزه مردم‌شناسی زرتشتیان جهان در آتشکده شهر کرمان سر بزنید.
در این مرکز هم با آداب و رسوم هموطنان زرتشتی آشنا می‌شوید و هم بسیاری از اسناد و آثار تاریخی زرتشتیان را در آنجا می‌بینید؛ از جمله می‌توان از کهن‌ترین اشیای این موزه که یک جلد کتاب دست‌نویس گات‌ها با پیشینه بیشتر از دویست سال است، نام برد.pic۱
اما مسیرهایی نیز برای گشت در استان کرمان قابل تعریف است:
۱. مسیر ماهان - بم- جیرفت
در اولین فرصت به باغ شازده ماهان سربزنید. باغ شاهزاده ماهان از معروف‌ترین تفرج‌گاه‌های استان کرمان است که در ایام نوروز بسیار زیبا و با صفا خواهد بود. اماکن اقامتی و انواع خدمات هم در اطراف این باغ فرصت خوبی است که لااقل یک روز را در آنجا سر کنید. این باغ را که بیش از یک قرن قدمت دارد، می‌توان چشم و چراغ باغ‌های استان کرمان دانست. بعد از آن ما پیشنهاد می‌کنیم به شهر تاریخی بم سفر کنید. البته بم بعد از زلزله فاجعه بار سال ۸۲ دیگر بم سابق نیست؛ اما یکی از انواع گردشگری که در چند سال اخیر در دنیا باب شده است Dark tourism نام دارد؛ یا به معنای دیگر گردشگری فاجعه. شما می‌توانید خرابه‌های ارگ بم را ببینید و شاید در نگاه اول حسرت بخورید؛ اما این خودش نشانی است از قدرت طبیعت ارگ بم. قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین بنای خشتی جهان در زلزله نیمه ویران شد و هم‌اکنون درحال بازسازی است و گردشگران فراوانی برای بازدید از مراحل بازسازی و آثار باقی مانده به این منطقه می‌آیند.
در ادامه سفر خود در این مسیر گردشگری در مناطق جنوبی استان به منطقه خوش آب‌و‌هوای جیرفت بروید. «اسفندقه» یکی از مکان‌های خوش آب‌و‌هوای منطقه جیرفت است. این ناحیه به خاطر بوته‌های اسفند آن نیز معروف است. اسفندقه یک بنای با ارزش تاریخی به نام مقبره میر حیدر یا گور خانه دارد، اما شاید نکته جالب این منطقه این باشد که معروف‌ترین قالی‌های ایران در اینجا بافته می‌شود. همه ما ضرب‌المثل «مثل قالی کرمون می‌مونه» را شنیده‌ایم. چه خوب است وقتی به اسفندقه می‌روید از قالی گل سرخ آن، چند تخته برای سوغاتی بخرید. pic۲
بردسیر - سیرجان- شهر بابک - رفسنجان
مسیر بعدی که ما به شما پیشنهاد می‌کنیم، مناطق شرقی استان کرمان را در بر می‌گیرد. ابتدا شما می‌توانید از ارگ بردسیر که در مرکز شهر بردسیر و روبه‌روی مسجد جامع است دیدن کنید. قدمت این ارگ به بیش از ۳۰۰ سال قبل می‌رسد. ویژگی جالب این ارگ آن است که امکانات سکونتی از جمله آشپزخانه و سیستم آبرسانی برای تامین آب مورد نیاز، از چاه‌های موجود را در اختیار افراد قرار می‌داده است.
پیشنهاد ما این است که در ادامه مسیر به سمت سیرجان بروید. در این شهر شما می‌توانید یکی از پدیده‌های منحصربه‌فرد در مناطق کویری ایران را ببینید. بادگیر چپقی در شهر سیرجان یک نمونه جالب توجه در نوع خود است. این بادگیر باقیمانده یک خانة قدیمی به نام خانه آقاسیدعلی اصغر رضوی از آثار دوران پهلوی است و به لحاظ ارزش‌های فرهنگی و هنری که تلفیقی از معماری و صنعت است، مشهور است. بادگیر با شبکه‌های هندسی منظم روی فضاهای مستطیل شکل شمالی- شرقی قرار گرفته که هوای اطراف را با عبور از کانال‌های تهویه به درون فضاها که در واقع تابستان‌نشین خانه بوده، می‌فرستاده است.
اما شاید شگفت‌انگیزترین جاذبه گردشگری سیرجان که حتی در جهان هم شهرت یافته است، باغ سنگی بلورد باشد. این باغ از شاهکارهای تاریخ است که به دست فردی ناشنوا به نام «درویش خان گنگ اسفندیار پور» که به کشاورزی اشتغال داشته حدود ۳۰ سال پیش ساخته شده است.
این در حقیقت یادگار گلستانی است که وی روزگاری از دست داده و به خیال خودش بوستانی از سنگ و چوب را به این منظور ساخته است. با این اندیشه که دیگر ظالم، باغ سنگی او را نمی گیرد، عمر خود را گذرانده است و هم‌اکنون این باغ سنگی به یکی از جاذبه‌های گردشگری عمده سیرجان تبدیل شدهpic۳ است.
در ادامه این مسیر ما به شما پیشنهاد می‌کنیم اندکی به سمت شمال و به شهر بابک بروید. این شهر که به خاطر معادن بی‌شمار قطب اقتصادی کرمان است، یک جاذبه عمده دیگر هم دارد و آن هم روستای میمند در ۳۶ کیلومتری شهرستان شهر بابک است. این روستا مجموعه‌ای از ۴۰۰ خانه، مسجد، حسینیه، حمام و مدرسه است که همگی در دل کوه کنده شده‌اند. این روستا در نوع خود بی‌نظیر است. در دل کویر، کوهستانی است که روزگاری در دل سنگ‌های آن مردمانی زندگی می‌کردند.
در چند سال اخیر بحث آن بوده که برخی از این سازه‌ها احیا شود و همچون کندوان در آذربایجان تبدیل به اقامتگاه برای گردشگران شود.
امید می‌رود با یک برنامه‌ریزی مناسب این اتفاق به‌زودی بیفتد.
در ادامه سفر خود به شهر رفسنجان بروید. شاید برای شما رفسنجان یادآور باغ‌های پسته‌اش باشد؛ اما ما پیشنهاد می‌کنیم که به چشمه‌های آب معدنی آن سر بزنید. این روز‌ها گردشگری سلامت در دنیا حرف اول را می‌زند. در رفسنجان نیز این فرصت وجود دارد که در ایام نوروز به فکر سلامت جسم و روح خود باشید و برای این کار به چشمه‌های مختلف این شهرستان سر بزنید. به‌طور مثال چشمه حسین آباد در فاصله ۳۶ کیلومتری جنوب‌غربی رفسنجان واقع شده‌است.
آب این چشمه از نوع آب‌های کلروه سدیک و سولفاته کلسیک گوگردی است. خواص درمانی این نوع آب‌ها به سبب همراه بودن گوگرد با ترکیبات کلروه باعث درمان بیماری‌های رماتیسمی، پوستی، گوش و حلق و بینی و بیماری‌های زنان و مجاری ادرار می‌شوند.
همچنین چشمه آب معدنی قاسم‌آباد که به فاصله ۶ کیلومتری شرق رفسنجان در روستای قاسم‌آباد واقع شده ، در اصل قنات قدیمی است که آب آن از سال‌های گذشته مورد استفاده درمانی اهالی منطقه بوده‌است. آب این چشمه در درمان بیماری‌های رماتیسمی، گوش و حلق و بینی موثر است و همچنین اثر نیروبخش نیز دارد.
کویر افسانه‌ای شهداد
برای آخرین گزینه به شما تاکید می‌کنیم اگر تا کرمان رفتید قطعا از بازدید کویر شهداد غافل نشوید؛ یکی از زیباترین و بی‌بدیل‌ترین کویر‌های دنیا. شهداد برای گردشگران از اقصا نقاط جهان دارای اهمیت است. مناطق تاریخی و شهر پر رمز و راز کوتوله‌هایش شهرت جهانی دارد و گودترین چاله مرکزی ایران
به عمق ۱۲۰ متر در این منطقه است.
بخش شهداد در چند کیلومتری غرب شهر کرمان و در جنوبی‌ترین منطقه کویر لوت قرار گرفته است. این شهر کوچک در واقع آخرین نقطه جمعیتی در حاشیه کویر لوت محسوب می‌شود و یکی از نخستین مکان‌های سکونت ایرانیان و فلات داخلی ایران بوده است. نخستین پرچم ایران نیز در همین منطقه با نام «درفش شهداد» کشف شده است.
دسترسی به این مکان به‌دلیل وجود کلوت‌ها و شکاف‌هایی عمیق بسیار سخت است؛ به‌ویژه که اکثر شکاف‌ها به وسیله لایه‌های نازک شنی پوشیده شده‌اند. باید به گردشگران این هشدار را داد به هیچ عنوان انفرادی و بدون راهنما به این منطقه نروند. pic۴
اما در این میان خوشبختانه در چند سال گذشته برای اسکان گردشگران کمپ شهداد به عنوان تنها کمپ کویری دشت لوت در آنجا دایر شده است.
این کمپ با ۴۰ نفر ظرفیت برای پذیرایی رایگان از گردشگران ساخته شده است. در آن آلاچیق‌هایی با سطح سیمانی و دیواره‌ها و سقف چوبی وجود دارد و به امکاناتی چون برق و سرویس بهداشتی مجهز است. نگهبانان شبانه‌روزی از کمپ محافظت می‌کنند. این کمپ حدود ۲۰ کیلومتر با کلوت‌ها فاصله دارد و با طی جاده آسفالته شهداد به نهبندان می‌توان از کمپ به کلوت‌ها رسید.
گردشگری در استان کرمان مثل قالی‌اش می‌ماند؛ هر چقدر بیشتر پا بخورد زیباتر می‌شود. پس هر چقدر مسافر بیشتری به این استان پا بگذارد گردشگری در آن گسترش می‌یابد.