ناسالم؛ هشدار؛ اضطرار
ریحانه سجادی- طی یک ماه و نیم گذشته آلودگی هوا گویی در آسمان اصفهان جا خوش کرده و تابلوهای نمایشگر آلودگی در این کلانشهر بارها و بارها هوای ناسالم را در صفحه بزرگ خود ثبت کرده است و مردم با نگرانی و دقت بیشتری بالا و پایین شدن اعداد و ارقام نمایشگرها را تعقیب می کنند تا بفهمند هوای اصفهان در چه وضعیتی است: ناسالم، هشدار و یا حتی اضطرار!
شورای هماهنگی مدیریت بحران اصفهان اعلام کرده است طی ماه های آذر و دی تهران همیشه درصدر شهرهای آلوده ایران قرار می‌گرفت و بقیه شهرها به دنبال آن مطرح می‌شدند. اما امسال به دنبال کاهش بارندگی های پاییزی در اصفهان وارونگی هوا در این شهر بیشتر از دیگر شهرهای بزرگ و صنعتی ایران است.عوامل متعددی همچون تردد خودروهای یک سرنشین و یا فرسوده، وجود صنایع سنگین و آلاینده در نزدیکی شهر، استاندارد نبودن میزان آلایندگی خودروها، وجود کوره های گچ و آجر در شرق اصفهان و ... در کنار پدیده اینورژن هوا موجب آلودگی هوای نصف جهان شده است.بیست و سوم آبان امسال بود که زرگرپور استاندار اصفهان در حاشیه جلسه شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان اصفهان، اعلام کرد: "ما طرح کاهش آلودگی منطقه اصفهان را در پایان سال ۹۲ تصویب کردیم که یکی از نتایج آن تبدیل ۱۰۰ روز ناسالم به ۱۰۰ روز سالم بود تا جایی که معضل آلودگی اصفهان تا حدودی از اولویت نخست استان خارج شده است".

با وجود اعمال این سیاست از اواخر پاییز تاکنون نفس های مردم اصفهان تنگ تر از روز قبل شده و به جای هوا، سرب تنفس می کند و امروز آلودگی هوا اولویت نخست و دغدغه مسئولان شده است. بسیاری از کارشناسان معتقدند تدابیر مدیران استان برای کاهش آلودگی هوا راهگشا نبوده و برای خروج از این وضعیت باید برخورد جدی تری نسبت به صنایع اعمال شود.در بررسی سیاست کشورهای آلوده جهان، دولت چین به جای تعطیلی مدارس، هزار کارخانه و شرکت را که موجب آلودگی هوا می شدند تعطیل کرد و فعالیت بیش از ۲۶ هزار کارخانه نیز به حالت تعلیق آمده است.مکزیکوسیتی نیز در یکی از راه حل های خود برای کاهش آلودگی هوا، ۵۰ هزار کارخانه را از داخل و اطراف شهر جابجا کرد، ضمن حذف سرب از بنزین و جایگزین کردن سوخت گاز در وسایل نقلیه و استفاده از مبدل های کاتالیستی برای خودروها را اجباری کرده است.اما سیاست مدیریت استان با توجه به شرایط جوی تنها تعطیلی کوره های آجر، شن، ماسه و ... در محدوده شهر اصفهان بود تا از استمرار آلودگی هوا جلوگیری کند اما نسبت به تردد خودروها که به گفته کارشناسان ۸۵ درصد عامل آلودگی هواست، برخوردی جدی نداشته است و با وجودی که تصور می شد با توزیع بنزین "یورو چهار" مشکل آلودگی هوا اصفهان کاهش یابد اما همچنان شاهد هوای ناسالم در این فصل هستیم.

به گفته روابط عمومی پالایشگاه اصفهان، در حال حاضر تمام تولید بنزین این پالایشگاه یورو ۴ نیست و بخشی از تولید این مجموعه بنزین معمولی است اما در آینده نزدیک تبدیل به این محصول می شود. صادق حاجیان تاکید کرد: میزان تولید بنزین یورو۴، تنها برای نیاز شهر اصفهان است.به طور قطع در شهرهای اطراف اصفهان همچنان بنزین معمولی توزیع می شود و احتمال اینکه اهالی این شهرها روزانه برای کار و یا شغل خود به اصفهان سفر کنند بسیار زیاد است.به گفته نماینده مردم مبارکه در مجلس، برخی مسئولان می‌گویند بنزین مشکل زیست محیطی ندارد اما در عمل ما شاهد آلودگی هوا هستیم و نتوانستیم در عرصه پاکسازی هوا موفق عمل کنیم. علی ایرانپور پیرامون اینکه باید از وقوع آلودگی هوا در کشور پیشگیری کنیم تا شاهد تعطیلی سازمان‌ها در کشور نباشیم، گفت: باید تمهیداتی لحاظ شود تا ادارات و مدارس کشور تعطیل نشوند؛ زیرا به طور حتم تعطیلی‌های مکرر موجب تولید هزینه در اقتصاد کشور می‌شود.وی تصریح کرد: اگر خواستار تغییر وضعیت در آلودگی کلانشهرها هستیم باید قبل از وقوع آلودگی هوا پیشگیری کنیم و عواملی همچون کنترل سوخت، چگونگی تولید آلاینده‌ها و توسعه وسایل نقلیه همگانی را در اولویت قرار دهیم.وی با بیان اینکه بر اساس قانون، حتی یک دستگاه خودروی آلاینده و دستگاه خودروی فرسوده نیز حق ندارند در سطح شهرها تردد کنند، یادآور شد: این در شرایطی است که بیش از ۳ میلیون دستگاه خودروی تهران، کمتر از ۳۰۰ هزار دستگاه، زیر ۱۰ درصد، معاینه فنی انجام داده‌اند.

ایرانپور در خصوص اینکه حقوق کارگران خدماتی در زمان آلودگی نباید نادیده گرفته شود، گفت: کارکنان مشاغل سخت باید یارانه ویژه دریافت کنند. فعالیت در زمان آلودگی هوا می‌تواند سلامت کارکنان را با چالش جدی روبرو کند و از همین رو باید تسهیلات و یارانه ویژه برای کارکنانی که در این شرایط فعالیت می‌کنند؛ در نظر گرفته شود.از سویی دیگر نماینده مردم اصفهان در مجلس با انتقاد از فعالیت صنایع آلاینده در حواشی شهر اصفهان، گفت: علاوه بر صنایع آلاینده، خودروهای دودزا و سوخت‌ غیراستاندارد، ریزگردها علت دیگر آلودگی هوای اصفهان هستند. حمید رضا فولادگر تاکید کرد: آلودگی هوای شهر اصفهان علاوه بر وسایل حمل ‌ونقل دودزا و صنایع آلاینده، ناشی از ریزگردهایی است که از سمت کویر به اصفهان می‌آیند، اما خودروها بیشترین سهم را دارند چراکه در اصفهان براساس تکالیف مقرر خودروهای فرسوده جمع‌آوری نشده، بنزین و گازوئیل و در کل سوخت و سیستم سوخت‌رسانی هم از استاندارد لازم برخوردار نیست. وی افزود: علاوه بر این صنایع آلاینده هم متاسفانه در غرب شهر اصفهان و در مسیر بادهای غرب به شرق قرار گرفته‌اند که بر آلودگی شهر افزوده است. وی با انتقاد از بی توجهی به توسعه حمل و نقل عمومی، تصریح کرد: اتوبوسرانی و مترو در اصفهان نیازمند توسعه است که در صورت بی توجهی عواقب سنگینی برای شهر و شهروندان خواهد داشت.

نماینده مردم اصفهان در مجلس با یادآوری اینکه رودخانه زاینده‌رود فصلی شده است، گفت: زاینده‌رود در تلطیف محیط ‌زیست و نشست غبارهای کویری تاثیر بسزایی داشت که متاسفانه جاری شدن آب تنها در مقاطع زمانی محدود هوای شهر اصفهان را تحت تاثیر قرار داده است.فولادگر با بیان اینکه در اقدامی اضطراری جهت کاهش آلودگی هوا مدارس اصفهان دو روز تعطیل شد، گفت: محدودیت فعالیت صنایع آلاینده در حواشی شهر ضروری‌ترین اقدامی است که باید مورد توجه قرار گیرد، گسترش حمل و نقل عمومی و جلوگیری از تردد خودروهای فرسوده هم باید پیگیری شود.عضو کمیسیون صنایع و معادن در مجلس افزود: در این زمینه تنها با استناد به طرح جامع و تفصیلی توانسته‌ایم ساخت و سازها را محدود و از استقرار صنایع در حواشی شهر جلوگیری کنیم. وی تصریح کرد: در جریان آلودگی هوای اصفهان نمی‌توان کوتاهی سازمان حفاظت محیط‌زیست را نادید گرفت اما در اینکه سهم همه نهادهای مسئول بسیار است، هم شکی وجود ندارد.به طور قطع حل معضل آلودگی هوا بی شک عزمی ملی می طلبد، با رفتارهای مقطعی و لحظه ای، نمی توان نسبت به رفع آن اقدام کرد. چرا که بی توجهی به این معضل بزرگ با توجه به اینکه با سلامت مردم در ارتباط است، هزینه های بزرگی را به اقتصاد کشور تحمیل می کند.