المیرا چهره‌گشا اگر از بیشتر افراد جامعه بپرسید که ایدز چه نوع بیماری است، شاید خیلی از آنها اطلاعات کافی راجع به این بیماری نداشته باشند، اما افراد در جوامع مختلف به‌خصوص در کشور ما به این بیماری نگاه بدبینانه‌ای دارند و همه این بیماری را بدترین یا یکی از بدترین بیماری‌ها می‌دانند. تصور نادرست مردم باعث می‌شود بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری از مراجعه به پزشک و درمان آن پرهیز و آن را مخفی کنند. اول دسامبر برابر با 10 آذرماه روز جهانی ایدز است تا مردم با این بیماری بیشتر آشنا شوند و مبتلایان علائم بیماری را بشناسند تا انتقال و تکثیر این بیماری روزبه‌روز کاهش یابد.
پژوهش‌های ژنتیکی نشان می‌دهد که بیماری ایدز در اوایل قرن بیستم در غرب آفریقا پدید آمده است. ایدز اولین بار در سال ۱۹۸۱ توسط مرکز کنترل و پیشگیری بیماری «سی‌دی‌سی» شناخته شد. از زمان کشف این بیماری تا سال ۲۰۰۹ باعث مرگ ۳۰ میلیون نفر شده است؛ تا سال ۲۰۱۰ حدود ۳۴ میلیون نفر به این بیماری مبتلا بوده‌اند. ایدز به‌عنوان یک بیماری همه‌گیر جهانی شناخته شده است؛ یعنی این بیماری از مرز چند قاره عبور کرده است و مبتلایان فراوانی دارد. شیوع این بیماری در جوامع مختلف بسیار سریع است.
ایدز یک بیماری پیش‌رونده و قابل ‌پیشگیری است که در دستگاه ایمنی بدن اختلال ایجاد می‌کند. این بیماری حاصل تکثیر ویروس نقص ایمنی انسانی یا اچ‌آی‌وی است. ویروس اچ‌آی‌وی تکثیر آهسته‌ای دارد و به آرامی بر دستگاه ایمنی انسان تاثیر می‌گذارد و فرد این تاثیر را متوجه نمی‌شود. فرد مبتلا به این ویروس در صورت عدم آگاهی و مراقبت و کنترل به سرعت به بیماری ایدز مبتلا می‌شود. به دلیل اثر گذاری بر دستگاه ایمنی بدن فرد مبتلا در برابر انواع عفونت‌ها بسیار ضعیف است و سریع از پا در می‌آید. نخستین مرحله مبتلا شدن به ایدز بیماری شبیه به آنفلوآنزا است به همین دلیل ممکن است فردی به این بیماری مبتلا شود و تا مدت طولانی از بیماری خود خبر نداشته باشد در مرحله بعد (دوره نهفتگی) اگر فرد از نظر قدرت بدنی و دستگاه ایمنی ضعیف باشد ممکن است دچار عفونت‌هایی مانند عفونت فرصت طلب یا تومور شود، اما اگر ایمنی بدنی خوبی داشته باشد ممکن است به هیچ وجه متوجه این مرحله از بیماری نشود و این نکته باعث پیشرفت بیماری در یک دوره طولانی مدت می‌شود که اگر از آن اطلاع داشته باشند می‌توانند از سرعت پیشرفت آن جلوگیری کنند. مرحله سوم و آخر مرحله ابتلا به ایدز است.زمان ورود ویروس اچ‌آی‌وی تا تبدیل شدن آن به بیماری ایدز ممکن است بین 6 ماه تا بیش از 10 سال طول بکشد. پس کسی که مبتلا به ویروس اچ‌آی‌وی است با ایجاد شرایط روحی و روانی، تغذیه مناسب و دریافت به موقع و مناسب می‌تواند از پیشرفت بیماری خود جلوگیری کند و حتی روند بیماری خود را سال‌ها به تعویق بیندازد.
راه‌های انتقال ویروس اچ‌آی‌وی
خون و فرآورده‌های خونی، تماس جنسی، مادر به نوزاد در حین بارداری، تولد و شیردهی.
خون و فرآورده‌های خونی
افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی و ایدز حامل ویروس هستند در صورتی که دریافت‌کننده خونی این افراد باشید، یا در تزریق مشترک باشید (وسایل تزریق مواد مخدر) یا استفاده مشترک از ابزار تیز و برنده با این افراد (تیغ اصلاح، سوزن خالکوبی، تاتو و...) احتمال انتقال این ویروس وجود دارد.
تماس جنسی
اچ‌آی‌وی از افراد مبتلا به این ویروس و بیماری ایدز طی تماس جنسی محافظت نشده (بدون استفاده از کاندوم) آمیزش جنسی مقعدی و حتی دهانی به فرد غیر مبتلا منتقل می‌شود. مایعات بدن مثل بزاق و اشک عامل انتقال این ویروس نیستند.
انتقال مادر به نوزاد
اگر مادر مبتلا به این ویروس و بیماری باشد در حین بارداری، تولد و شیردهی این ویروس را به فرزند خود منتقل می‌کند.
بسیاری از کسانی که به این بیماری دچار می‌شوند نه به دلیل بی‌بند و باری بلکه به علت عدم آگاهی نسبت به این ویروس مبتلا شده‌اند.
برخی از کارها مانند تعویض سرنگ تزریق مواد مخدر و رابطه‌های جنسی امن باعث کاهش تکثیر این ویروس می‌شود.
این ویروس از کارهای عادی روزانه مثل روبوسی، استخر، دست دادن، نیش حشرات، عطسه، سرفه، استفاده از ظرف مشترک، در آغوش گرفتن و... منتقل نمی‌شود.
تا کنون برای این ویروس واکسن یا درمان قطعی کشف نشده و تنها با آگاهی و جلوگیری از مبتلا شدن افراد بیشتر در سطح جهانی باید با گسترش این بیماری مبارزه کرد.برخی از موسسه‌ها به همراه شهرداری تهران برای کمک به افراد مبتلا به این بیماری و افزایش آگاهی برای مردم تاسیس شده‌اند. افراد می‌توانند با مراجعه به این مراکز از سرعت پیشرفت این بیماری جلوگیری کنند و راه‌های پیشگیری را به دیگران آموزش دهند.
مراکز مشاوره بیماری‌های رفتاری شهر تهران
برخی مراکز در شهر تهران برای مشاوره و کمک برای کاهش این بیماری وجود دارد. در این مراکز آزمایش تشخیص ایدز به‌صورت رایگان برای همه مردم انجام می‌شود.
انتهای بلوار کشاورز - جنب بخش عفونی
خیابان قلعه‌مرغی - خیابان زمزم - کوچه باغ - جنب مرکز بهداشتی درمانی شهید احمدی -مرکز مشاوره بیماری‌های رفتاری زمزم
شهر ری - خیابان شهید رجایی - خیابان سیزده‌آبان - خیابان شهید رشیدی(بعد از ورزشگاه) - مرکز بهداشت عظیم آباد
میدان تجریش -ابتدای خیابان شریعتی - درمانگاه طالقانی - مرکز مشاوره طالقانی
خیابان رسالت - خیابان کرمان‌جنوبی - کوچه زرین قبایی - درمانگاه دکمه‌چی - مرکز مشاوره بیماری‌های رفتاری دکمه‌چی
خیابان دماوند - بعد از میدان امام حسین - خیابان شهید منتظری - انتهای بلوار اسدی - پشت بیمارستان بوعلی - مرکز مشاوره بوعلی
خیابان آزادی - بلوار استاد معین - خیابان شهید دستغیب غربی - مرکز مشاوره بیماری‌های رفتاری والفجر
خیابان آهنگران - شبکه بهداشت و درمان قدیم - مرکز مشاوره شهریار
اسلامشهر - انتهای خیابان امام محمد باقر - شهرک انبیاء - مرکز بهداشت درمانی الغدیر
روبه‌روی شبکه بهداشت و درمان ورامین - جنب پایگاه بهداشتی درمانی ورامین
سلطان‌آباد - مرکز مشاوره بیماری‌های رفتاری شهید صبوری
رباط کریم - انتهای خیابان مصلا - بلوار شهید کمالی - مرکز مشاوره شاطریان