ورود دستگاه‌های خدمات‌رسان به بافت فرسوده

اوایل سال‌جاری شهرداری تهران از تدوین بسته تشویقی نوسازی در بافت فرسوده پایتخت خبر داد. این بسته که شامل تخفیف در «۵+۱» فاکتور هزینه‌ای ساخت‌وساز می‌شود، به‌طور متوسط ۲۵ درصد از هزینه‌های ساخت‌وساز در بافت قدیم شهر را کاهش می‌دهد. در این میان هزینه نصب انشعابات که معادل ۵ درصد از هزینه ساخت را شامل می‌شود و برای هر واحد مسکونی در بافت فرسوده به‌طور میانگین حدود ۱۰ میلیون تومان هزینه دارد نیز مشمول تخفیف ۱۰۰ درصدی شده است. از این‌رو مدیریت شهری در ازای تامین بودجه رایگان شدن نصب انشعابات در بافت فرسوده، شرکت‌های خدمات‌رسان شهر تهران را از پرداخت عوارض به شهرداری تهران معاف کرده است و به این ترتیب هزینه رایگان شدن نصب انشعابات با معافیت سازمان‌های خدمات‌رسان در پرداخت عوارض به شهرداری تهاتر شده است. در این راستا نیز معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران که پیش از این سابقه فعالیت در حوزه شهرسازی و معماری شهرداری تهران را دارد با مرور تجربیات نوسازی بافت‌های فرسوده از جمله آغاز عملیات اجرای پروژه عظیم اتوبان امام علی (ع)، پروژه‌های منظر شهری، پروژه‌های نوسازان و غیره، تصریح کرد: بررسی تجربیات نوسازی در گذشته، منجر به اتخاذ رویکرد نوسازی مردم محور با مشارکت ساکنان بافت‌های فرسوده در سال‌های اخیر شد و موردنظر مجموعه مدیریت شهری قرار گرفت.

علیرضا جاوید معاون شهردار تهران افزود: تهیه، تنظیم و سیر مراحل تصویب و ابلاغ بسته‌های تشویقی نوسازی به منظور ایجاد پتانسیل افزوده و هم افزا در نوسازی بافت، مکمل تجربیات گذشته قرار گرفت که اثربخش بود و به همین دلیل شاهد تسریع روند نوسازی بافت‌های فرسوده در سال‌های اخیر در شهر تهران بودیم.معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران با بیان اینکه رویکرد جدید نوسازی، موجب ایجاد روند مضاعف در ورود و مداخله در بافت‌های فرسوده شده است، اظهار کرد: البته نسبت به ایده‌آل‌ها، نیازها و واقعیت‌ها همچنان نیازمند برداشتن گام‌های استوارتر و بلندتری هستیم تا بتوان حدود ۲۰ تا ۲۵درصد مجموعه بافت‌های فرسوده شهر تهران را که مشمول شاخص‌های سه‌گانه ریزدانگی، نفوذناپذیری و ناپایداری هستند به‌صورت کامل بهسازی، نوسازی، بازسازی و مقاوم‌سازی کرد.معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران ضمن تاکید بر ضرورت تامین زیرساخت‌ها و خدمات در بافت‌های فرسوده، گفت سرانه‌های خدماتی طرح‌های توسعه شهری (طرح جامع و تفصیلی) در قالب ۱+۷ تعریف شده‌اند که سرانه‌های اصلی همچون فضای سبز و پارک عمومی به اضافه ۷ سرانه خدماتی دیگر از جمله مجموعه سرانه‌های ورزشی، خدماتی، بهداشتی، درمانی، مذهبی و فرهنگی، پارکینگ، تاسیسات و تجهیزات شهری و سایر سرانه‌های مورد نیاز برای یک محله یا شهر را در بر می‌گیرند تا شهروندان بتوانند با طی مسافتی کوتاه در اطراف محل زندگی خود در قالب دسترسی‌های ایمن و آسان از این سرانه‌های خدماتی در مقیاس محله‌ای بهره‌مند شوند.

جاوید تصریح کرد: یکی از موضوعات مهم درخصوص موضوع بافت‌های فرسوده تنها در قالب سه شاخص تعریف شده در نظر گرفته نشود، بلکه شاخص ناپایداری مورد توجه بیشتری قرار گیرد چراکه این شاخص بیشترین آسیب را به‌صورت بالقوه در ذهن و عمل متبادر می‌سازد.معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران افزود: موضوع بافت‌های ناپایدار که یک تعریف قدیمی بود، به‌صورت مجدد در زمان تدوین ضوابط طرح تفصیلی جدید احیا شد و در قالب دفترچه ضوابط و مقررات طرح تفصیلی به آن پرداخته شده و همچنین بخشی از امتیازاتی که برای بافت‌های فرسوده لحاظ می‌شد با چارچوب‌های توسعه‌ای مورد نظر جهت ایجاد مشوق و محرک توسعه برای بافت‌های ناپایدار نیز در نظر گرفته شد که تاثیر خوبی در جذب سرمایه‌گذاری در بهسازی بافت‌های ناپایدار گذاشت.او حذف یا کم‌رنگ شدن موضوع بافت‌های ناپایدار از شهرها از جمله شهر تهران را یکی از اشتباهات استراتژیک سال‌های اخیر عنوان کرد و افزود: این امر می‌تواند در آسیب‌های احتمالی و متصور آتی ضرر و زیان جبران‌ناپذیری را به شهرها از جمله شهر تهران وارد کند که امیدواریم این موضوع در یک بستر کارشناسی و همدلانه مورد بررسی قرار گرفته شود.جاوید تاکید کرد: معاونت فنی و عمرانی شهرداری تهران برای حمایت و پشتیبانی از اهداف و ماموریت‌های ستاد باز آفرینی پایدار کلان‌شهر تهران و ستادهای مناطق در حد بضاعت‌ها و مقدورات موجود اعلام آمادگی می‌کند.

تبعات افزایش تراکم ساختمانی در بافت فرسوده

عبادالله فتح اللهی، مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران و دبیر ستاد بازآفرینی پایدار کلان‌شهر تهران نیز معتقد است: مفهوم «مدیریت هماهنگ» در تحلیل‌هایی که کارشناسان در حوزه نوسازی به آن رسیده‌اند، پاسخی به پیچیدگی موضوع نوسازی جهت ارتقای سطح زندگی متناسب با توقعات امروز و آتی شهروندان است که ابعاد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، کالبدی و غیره را در بر می‌گیرد.مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران ضمن تشریح اهداف و وظایف ستاد بازآفرینی پایدار کلانشهر تهران، عنوان کرد: می‌توان گفت که موضوع نوسازی بافت‌های فرسوده در حال حاضر یکی از هماهنگ‌ترین مباحث میان دولت و شهرداری است و اقدامات ستاد بازآفرینی پایدار کلان‌شهر تهران هم از طرف شهرداری و هم از طرف دولت مورد پشتیبانی و حمایت قرار می‌گیرد.به گفته این مقام مسوول، تراکم ساختمانی قبل از نوسازی در بافت‌های فرسوده تهران ۲ و نیم طبقه بود و این رقم بعد از نوسازی به ۵ طبقه می‌رسد که افزایش جمعیت‌پذیری و کسری خدمات در این بافت‌ها را به‌دنبال دارد.

فتح اللهی در توضیح امتیازات بسته‌های تشویقی جدید نوسازی، اظهار کرد: تخفیفات نوسازی در سال‌های گذشته به‌صورت عام ارائه می‌شد و افراد غنی و فقیر ساکن در بافت‌های فرسوده به‌صورت یکنواخت از امتیازات آن بهره‌مند می‌شدند، اما عادلانه شدن مشوق‌ها و ارتقای کیفیت زندگی شعاری بود که در تدوین بسته‌های تشویقی جدید مدنظر قرار گرفت چرا که بر مبنای آن، سیاست برخورد با پلاک‌های زیر ۱۰۰و بالای ۳۰۰ متر در بافت‌های فرسوده انقباضی است، در حالی‌که پلاک‌های بین ۱۵۰ تا ۳۰۰ متر در صورت تجمیع می‌توانند از مجموعه یارانه‌های دولت و شهرداری به‌صورت توأمان بهره مند شوند.

مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران عنوان کرد: هدف از تدوین بسته‌های تشویقی نوسازی، افزایش موج صدور پروانه در بافت‌های فرسوده نیست بلکه تاکید بر جبران کسری خدمات و توسعه سرانه‌های خدماتی همچون پارکینگ، فضای سبز و غیره در جهت ارتقای سطح کیفیت زندگی در بافت‌های فرسوده است.دبیر ستاد بازآفرینی پایدار کلان‌شهر تهران با بیان اینکه ۳۲ دستگاه اجرایی در موضوع نوسازی بافت‌های فرسوده، مسوولیت مستقیم دارند، از معاونان فنی و اجرایی شهرداری‌های مناطق حاضر در جلسه که ریاست کارگروه خدمات و زیرساخت ستادهای بازآفرینی پایدار مناطق را نیز بر عهده دارند، خواست تا پتانسیل ها، امکانات و ظرفیت‌های دستگاه‌های خدمات‌رسان را جهت تامین زیرساخت‌ها در بافت‌های فرسوده بسیج کنند.