سازمان‏های مردم نهاد، بازوان توانمند بازآفرینی شهری پایدار

با توجه به ضرورت و اهمیت تعامل دولت و سازمان‌های مردم نهاد (سمن) و ظرفیت‏های قابل توجه سمن‏ها همراستای اهداف شرکت مادرتخصصی عمران و بهسازی شهری ایران، نشستی متشکل از سازمانهای مردم نهاد، نمایندگان دولتی، مهندسین مشاور و تعدادی از اساتید برجسته دانشگاه‌های کشور برگزار شد. سازمانهای مردم نهاد فعال در زمینه حمایت از کودکان، حمایت و توانمندسازی زنان،کاهش اثرات و پیشگیری از اعتیاد، آسیب دیدگان اجتماعی و نیازمندان، حقوقی، محیط زیست، کارآفرینی، فرهنگی- اجتماعی و . . . ، به نوعی در ارتباط با بافت‏های هدف شرکت عمران و بهسازی بودند.

با توجه به ضرورت و اهمیت تعامل دولت و سازمان‌های مردم نهاد (سمن) و ظرفیت‏های قابل توجه سمن‏ها همراستای اهداف شرکت مادرتخصصی عمران و بهسازی شهری ایران، نشستی متشکل از سازمانهای مردم نهاد، نمایندگان دولتی، مهندسین مشاور و تعدادی از اساتید برجسته دانشگاه‌های کشور برگزار شد. سازمانهای مردم نهاد فعال در زمینه حمایت از کودکان، حمایت و توانمندسازی زنان،کاهش اثرات و پیشگیری از اعتیاد، آسیب دیدگان اجتماعی و نیازمندان، حقوقی، محیط زیست، کارآفرینی، فرهنگی- اجتماعی و ... ، به نوعی در ارتباط با بافت‏های هدف شرکت عمران و بهسازی بودند. هدف برگزاری این نشست، ایجاد ارتباط موثر و کارآمد با سمن‏ها در دو محور در اختیار گذاشتن توانایی‏های شرکت به عنوان بخشی دولتی به آن‏ها و بهره مندی از تجارب موفق آنهاست.
۱- روند اجرایی برنامه
با توجه به اینکه بدنه دولتی باید جایگاهی برای شنیدن صدای سازمان‏های مردم نهاد باشد، بنا بر این بود که شرکت مادرتخصصی عمران و بهسازی شهری ایران به عنوان حلقه‏ای واسط که تنها بستری را برای ابراز نگرانی‏ها و دغدغه‏های سمن‏ها فراهم می‏آورد، کمتر از خود بگوید و بیشتر بشنود.
۲- موانع پیشِ رو در حل معضلات شهری از دیدگاه سمن‏ها
برخی از نمایندگان سمن‏ها علاوه بر طرح پیشنهاداتی برای ادامه همکاری با شرکت، به موانع پیشِ رو در حل معضلات شهری نیز به ترتیب زیر اشاره کردند:
- تفاوت نگاه سازمان‏های مردم نهاد و مسئولین دولتی منجر به عدم درک یکدیگر می شود
- نبود همکاری‏های بین بخشی موثر
- نبود پیوند نگاه مهندسی و پیوست اجتماعی- فرهنگی
- نبود پیوست ارزیابی تاثیرات زیست محیطی و اجتماعی - فرهنگی (ESHA) و حتی ارزیابی تاثیرات زیست محیطی برای پروژه های شهری (EIA)
- هدفگیری‏های بزرگ و به سرانجام نرساندن برخی پروژه‏های تعریف شده به این سبب
- تشخیص نیاز از جانب متخصصان و نه مردم
- فقدان همگرایی و هم افزایی سمن‏ها با دولت
- محرمانه نگه داشتن اسناد توسعه شهری
- ناشناخته ماندن منفعت‏های شهر هنگام تعریف و تدوین طرح‏های توسعه شهری
3- پیشنهادات ارائه شده برای همکاری‏های بیشتر

پیشنهادات ارائه شده برای همکاری‏های بیشتر از سوی سمن‏ها بنا بر زمینه فعالیت و شناخت اندک آنان از شرکت در زمینه های توانمندسازی، آموزشی ، اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی، پژوهشی و مدیریتی به ترتیب زیر مطرح شد:
توانمندسازی:
- افزایش مشارکت اجتماعی و توانمندسازی عموم افراد جامعه
- افزایش توان افزایی در خصوص ایجاد سرپناه ارزان در ارتباط با سکونتگاه‏های غیررسمی و رسمی
- راه اندازی مراکز توانمندسازی کودکان کار و خیابان در کرج
- طرح های توانمندسازی، ظرفیت سازی و ایجاد گروه های مردمی برای مشارکت در برنامه های شرکت
- توانمندسازی زنان سرپرست خانوار و دانش آموزان مستعد
- توانمندسازی کودکان محروم و نیازمند خارج از بستر رسمی آموزشی
- شناسایی مشاغل برای کارآفرینی و نه کپی کردن کار
آموزشی :
- ایجاد فضای آموزشی مناسب و تخصصی برای کودکان و ارائه اطلاعاتی در این زمینه در نقاط مختلف تهران و کرج
- آموزش ذی نفعان و مداخلات پیشگیرانه و درمانی در حوزه‏های روان شناختی و حقوق شهروندی
اجتماعی:
- همکاری در زمینه های آسیب‏های اجتماعی و اعتیاد
- کاهش آسیب زنان آسیب دیده و تلاش برای بهبود وضعیت همه جانبه کودکان
- ایجاد پایگاه های خدمات اجتماعی حاشیه شهر
- پیگیری منافع گروه های به حاشیه رانده شده در فرآیند توسعه شهری
- تدوین استراتژی مسئولیت اجتماعی شرکت ها (CSR) و کاربرد آن
اقتصادی:
- ایجاد مشاغل کوچک برای ارتقای هویت ساکنان در محلات مختلف
- پروژه‏های تامین مالی خرد در سکونتگاههای غیررسمی
- کارآفرینی زنان و جوانان در مناطق شهری، روستایی و سکونتگاههای غیررسمی
زیست محیطی:
- کمک به رفع معضل آلودگی هوای صنعتی در مناطق خاص اطراف شهر
- همکاری، آموزش و اطلاع رسانی عمومی در زمینه محیط زیست
- آموزش تخصصی مباحث زیست محیطی به کودکان از طریق بازی و فعالیتهای گروهی
پژوهشی:
- پژوهش در زمینه امور روانشناسی، اجتماعی، حقوقی و ... با محوریت زنان و کودکان
- انجام پژوهش‏های اجتماعی و مداخلات اجتماع محور شهری و روستایی
مدیریتی:
- ایجاد هماهنگی بین کلیه سازمانهای ذی نفع و سمن ها
- همکاری با وزارت آموزش و پرورش در زمینه فرهنگ سازی و آگاه سازی
- حضور سمن‏ها در کنار اجرای پروژه های کالبدی سکونتگاههای غیررسمی به عنوان تسهیلگر جهت جلب مشارکت مردم
- حضور سمن‏ها در کنار دولت و پذیرش دولت به عنوان تسهیلگر فعالیتهای سمن و مشاوره فکری به دولت
- افزایش تاب آوری دولت برای دریافت نظرات مختلف از تمامی نهادهای مدنی و مردم
- تغییر رویکرد مدیریت محوری به فعالیت محوری
4- جمع بندی
با تاکید بر علاقمندی شرکت به در ارتباط بودن با سمنها و لزوم کنکاش بیشتر برای تبیین نوع همکاری، یا به عبارتی واگذاری نحوه تعامل به خود سمن‏ها، پیشنهادات اولیه زیر برای ادامه همکاری از سوی شرکت ارائه شد:
- ترویج اطلاعات و اخبار سمن‏ها از طریق اختصاص فضایی در سایت شرکت به اخبار سازمانهای مردم نهاد
- گسترش تجربه‎های موفق سمن‏ها از طریق الگوسازی و یا نشر آن در سرتاسر کشور
- مستندسازی و اشاعه تجربیات یا مدل‏های انجام شده توسط سمن‏ها
تهیه و تنظیم : دفتر مطالعات کاربردی و امور ترویجی شرکت مادر تخصصی عمران وبهسازی شهری ایران