ما نیز مردمی هستیم...

سلام مردم ایران!

یکی از موارد بسیار مهمی که در کمپین «رکیک نیستم» باید در نظر گرفته شود این است که این حرکت فرهنگی-اجتماعی فقط برای افرادی که در شبکه‌های اجتماعی فحاشی می‌کنند نیست، بلکه نکته قابل توجه، تمرکز این کمپین روی افرادی است که یا کلا فحاشی نمی‌کنند یا تمایلی به فحاشی کردن ندارند، اما بسته به شرایط واکنش‌های متفاوتی از خود نشان می‌دهند. شاید پذیرش رویکرد عنوان شده برای بسیاری از افراد سخت باشد؛ بنابراین بهتر است این موضوع را با ذکر یک مثال برای شما خوانندگان محترم «دنیای‌اقتصاد» ترسیم کنم.

سلام مردم ایران!

تصور کنید شما در صفحه هنرمند محبوب خودتان در یکی از شبکه‌های اجتماعی پیامی محبت‌آمیز ارسال می‌کنید و از هنرمند خودتان بابت زحماتش قدردانی می‌کنید. بعد از ارسال پیام، شخصی فقط به دلیل اینکه به هنرمند شما علاقه‌ای ندارد، به شما فحاشی می‌کند. شما ممکن است پاسخ این فرد را با فحاشی بدهید و درگیر چرخه بی انتهایی از فحاشی و توهین‌ها شوید، به نحوی که حتی خودِ شما هم تا چند دقیقه قبل تصور نمی‌کردید قرار است این همه کلمات رکیک بین شما و دیگران رد و بدل شود، اما قسمت دردناک داستان این است که شما خواسته یا ناخواسته رفتار بد طرف مقابل را تکرار و در عین حال ترویج کرده‌اید؛ چراکه پیام شما توسط افراد زیادی از جمله کودکان خوانده می‌شود و افراد بیشتری به این چرخه فحاشی دعوت می‌شوند تا از هنرمند محبوب خودشان دفاع یا او را طرد کنند؛ بنابراین شما بر خلاف آن چیزی که فکر می‌کردید، نقش موثری در بحرانی کردن معضل فحاشی در شبکه‌های اجتماعی داشته‌اید، حتی بدون اینکه خودتان هم متوجه شده باشید.

همین موضوع به‌خوبی چرایی و چگونگی فحاشی گروهی در شبکه‌های اجتماعی را برای ما آشکارتر می‌کند. فحاشی گروهی به یکباره شکل نمی‌گیرد، بلکه همین رد و بدل کردن چند کلمه به ظاهر ساده، جریانی بی انتها از کلمات رکیک را ایجاد می‌کند که هر از گاهی افراد صاحب‌نامی را به قربانی فحاشی در شبکه‌های اجتماعی تبدیل می‌کند و اتفاقا نکته تامل برانگیز این است که طرفداران این افراد هم نقش موثری در این حرکت داشته‌اند. فقط کافی است سری به صفحه کمپین «رکیک نیستم» در اینستاگرام بزنید تا متوجه این موضوع بشوید که در همین یک سال گذشته چه تعداد زیادی از هنرمندان، ورزشکاران و ... مورد فحاشی گروهی قرار گرفته‌اند و با بستن صفحه خود در شبکه‌های اجتماعی، طرفداران خودشان را تنها گذاشته‌اند. اما با بعضی اقدامات به ظاهر ساده، می‌توان تاثیر بسیار خوبی برای پیشگیری و درمان این معضل فرهنگی-اجتماعی داشت. تصور کنید زمانی که در شبکه‌های اجتماعی مورد فحاشی قرار می‌گیرید، واکنشی متفاوت با آن چیزی که گفته شد داشته باشید. مثلا اولین کار این باشد که حرف بدی نزنید و مستقیما فرد مورد نظر را گزارش و مسدود کنید. به همین راحتی:

- شما وارد جریان فحاشی نشدید.

- رفتار بد طرف مقابل را تکرار نکرده‌اید.

- با گزارش دادن و مسدود کردن شخص، قدم مثبتی برای درمان این معضل برداشته‌اید.

- از چهره محبوب خودتان حمایت کرده‌اید.

- در تربیت مثبت نسل آینده نقش موثری را ایفا کرده‌اید.

- در موارد نادر، از وقوع جرم و جنایت جلوگیری کرده‌اید.

- و ...

بر اساس این گفته‌ها، شاید همین، موضوع اهمیت کمپین رکیک نیستم را برای منتقدان این حرکت فرهنگی-اجتماعی روشن‌تر کند و جوابیه‌ای باشد برای برداشت ظاهری از این حرکت فرهنگی-اجتماعی. به‌عنوان مثال آقای هوشنگ گلمکانی (منتقد سینما) در نقد این کمپین در یکی از رسانه‌ها نوشته بودند: «کمپینی درست شده با عنوان من رکیک نیستم برای مقابله با فحاشی در فضای مجازی و شبکه‌‌های اجتماعی. به‌عنوان یک تجربه، کار بدی نیست؛ یعنی ضرری که ندارد اما بعید است ثمری داشته باشد. بعید است کاربرانِ فحش ندانند فحاشی بد است! اما فحاشی می‌کنند به هزار و یک دلیل. مثل خیلی از ویژگی‌ها و اعمال بد و منفی دیگر، وگرنه می‌شود کمپین‌های دیگری هم راه انداخت؛ مثلا کمپین من بد نیستم، من دزد نیستم، من متعصب نیستم، من حسود نیستم و انواع کمپین‌های مشابه.»با توجه به مواردی که در بالا اشاره شد، آقای گلمکانی بدون توجه به جامعه آماری مخاطبان و اهداف بلندمدت این کمپین، فقط یک برداشت ظاهری از اسم «کمپین» داشته‌اند. از مخاطبان اصلی این کمپین که بگذریم، می‌رسیم به صاحبان و گردانندگان صفحات مختلف. چیزی که تا الان عنوان شد، فقط مربوط بود به کاربران عادی شبکه‌های اجتماعی، اما اهداف این حرکت فرهنگی-اجتماعی به این خلاصه نمی‌شود بلکه برنامه‌های بلندمدت خوبی برای همکاری بیشترِ گردانندگان صفحات مختلف در نظر گرفته شده است.

مثلا تصور کنید خوانندگان محبوب شما افرادی همچون سیروان خسروی، فرزاد فرزین، رضا صادقی و ... باشند. طبق موارد گفته شده، شما وظیفه مشخصی دارید تا واکنش مناسبی نسبت به فحاشی در صفحات مربوط به چهره‌های محبوب خودتان داشته باشید. این شرطی لازم است اما نه کافی. باید همکاری افراد محبوبِ شما هم مکملی برای این وظیفه شناسی شما باشد. به این ترتیب این حرکت فرهنگی-اجتماعی می‌تواند دلیلی باشد تا هنرمندان، ورزشکاران، خوانندگان و ... به جای پشت کردن به هواداران و خداحافظی از شبکه‌های اجتماعی، نسبت به هواداران خود احساس وظیفه کنند و تدابیر مناسبی از جمله مسدود کردن کاربران فحاش را از قبل بیندیشند و به کار بگیرند. با توجه به اینکه مدت زیادی از ایجاد این کمپین نمی‌گذرد، در حال حاضر در مرحله اطلاع رسانی هستیم. این اطلاع رسانی با انتشار طرح‌های زیبایی حاوی سخنان افراد سرشناسی که قربانی فحاشی گروهی شده‌اند، انجام می‌شود. بعد از اینکه کاربران وب فارسی از این حرکت آگاهی مناسبی کسب کردند، اهداف گفته شده در بالا در قالب چالش‌های گروهی و ... پیاده خواهد شد. لذا از خوانندگان محترم دعوت می‌شود از طریق سایت «یک حس» به نشانی www.۱Hes.ir یا صفحه اینستاگرام این کمپین با شناسه @RakikNistam در جریان آخرین فعالیت‌های انجام شده برای این کمپین باشند.