همه چیز در مورد پول توجیبی کودکان
محسن رجبی همان‌طور که می‌دانید، پول توجیبی یکی از مهم‌ترین و با اهمیت ترین ابزارها و روش‌ها برای آموزش مسوولیت‌های مالی به کودکان است. در تعریف پول توجیبی آمده است؛ «یک مبلغ ثابت از پول که کودکان در یک جدول زمانی منظم و مشخص از والدین خود دریافت می‌کنند، با این توضیح که مبلغ مورد نظر جهت موارد مشخصی همچون بخشی از مخارج و هزینه‌های روزمره کودکان پرداخت می‌شود». در این مقاله نکاتی بسیار مهم در مورد این ابزار آموزش مالی برای کودکان ارائه شده است.
هر خانواده سیستم و برنامه پول توجیبی مخصوص به خود را باید داشته باشد و یک الگوی ثابت در مورد پول توجیبی نمی‌توان برای خانواده‌های مختلف پیاده کرد. طراحی و برنامه‌ریزی در مورد پول توجیبی از یک طرف به شرایط اقتصادی، تحصیلات و نگرش والدین نسبت به مباحث مالی وابسته است و از طرف دیگر در روحیات و ویژگی‌های اخلاقی کودکان نیز تاثیر بسیاری دارد.
هرگونه سیستم و برنامه‌ریزی در مورد پول توجیبی می‌تواند به خوبی کار کند و جواب دهد، در صورتی که: الف- زمانی به کودکان پول توجیبی پرداخت کنیم که به لحاظ سنی، توانایی مدیریت آن را داشته باشند. ب- برنامه‌ریزی و سیستم طراحی شده، آنقدر ساده باشد که کودکان به راحتی بتوانند آن را اجرا کنند.
مطالعات نشان می‌دهند، کودکانی که پول توجیبی دریافت نمی‌کنند، نسبت به کودکانی که به طور منظم و مشخص پول توجیبی دریافت می‌کنند، به مراتب مخارج بیشتری دارند. پول توجیبی به شما و کودک کمک می‌کند تا بر مسوولیت‌های مالی خود کنترل و نظارت بیشتری داشته باشید. به‌خصوص اگر پول توجیبی به صورت مشخص و روشن برای هزینه‌ها و مخارجی معین در نظر گرفته شده باشد و به عنوان یک پول اضافی به کودک پرداخت نشود.
پول توجیبی را از همان زمان خردسالی باید به کودکان پرداخت کرد، کارشناسان سنین مختلفی را برای شروع پرداخت پول توجیبی مطرح می‌کنند، اما ۶ سالگی یکی از مطلوب‌ترین زمان‌ها برای شروع این پرداخت مالی است. در واقع کودکان از ۶ سالگی شروع به مقایسه چیزهایی که می‌خواهند و ارزشگذاری چیزهای مختلف می‌کنند، بنابراین با پرداخت پول توجیبی آنها حق انتخاب چیزهایی را که خودشان دوست دارند خواهند داشت و مسوولیت این انتخاب را نیز بر عهده می‌گیرند.
باید درباره موارد و زمینه‌های استفاده از پول توجیبی توسط کودکان بسیار حساس باشید و به طور مشخص به کودکان بگوییم که این پول به منظور انجام کدام یک از هزینه‌های او در نظر گرفته شده است. پول توجیبی برای کودکان می‌تواند بابت هزینه‌های اضافی و بر طرف نمودن خواسته‌های آنها مثل خرید اسباب بازی، یا چیزهای مشابه پرداخت شود و برای نوجوانان و جوانان پول توجیبی برای موارد ضروری‌تر مثل خرید لباس، هزینه ایاب و ذهاب و سایر موارد مشابه منظور گردد.
با سایر والدین صحبت و مشورت کنید که آنها چه مقدار پول توجیبی به کودک خود پرداخت می‌کنند و این مبالغ را برای چه هزینه‌ها و چه مخارجی در نظر گرفته‌اند. اما همانطور که قبلا نیز گفته شد، شما باید با توجه به شرایط اقتصادی خانواده خود، گروه سنی فرزند و با توجه به روحیات او مبلغ پول توجیبی را تعیین کنید.
اگر شما جزو آن دسته از والدین و خانواده‌ها هستید که به پس‌انداز و نیکوکاری و امور خیریه توجه ویژه‌ای دارید، باید در مبلغ در نظر گرفته شده برای پول توجیبی کودک خود، جهت انجام اینگونه اهداف خاص مبلغ جداگانه و بیشتری اختصاص دهید. بهتر است کودکان را از همان ابتدا به اهمیت پس‌انداز کردن پول و خرید هدیه و انجام امور خیریه و نیکوکاری عادت دهید و در مورد جنبه معنوی و ارزشی اینگونه موارد با او مفصل صحبت کنید. قبل از اینکه در مورد انجام کار‌های نیکوکاری و خیریه بخواهید با کودک خود صحبت کنید و بخشی از پول توجیبی او را به این کار اختصاص دهید، توجه کنید، این روش و توصیه ممکن است برای همه کودکان مناسب نباشد و جواب ندهد، و بعضی از بچه‌ها شاید در برابر آن واکنش خوبی نداشته باشند، از طرف دیگر خود والدین نیز شاید بخواهند که اینگونه فعالیت‌ها با نظارت خودشان و از محل پولی خارج از پول توجیبی کودکان انجام شود، در هر صورت تصمیم با شما است.
کودکان خود را تشویق کنید تا بخشی مشخص از پول توجیبی خود را به صورت منظم جهت رسیدن به اهداف مالی و پولی، پس‌انداز کنند. اهدافی مانند خرید دوچرخه، کامپیوتر، گوشی موبایل و سایر چیزهای دیگر. اگر بتوانید بین پول توجیبی و پس انداز کودک خود رابطه‌ای هر چند ضعیف ایجاد کنید، نقش تاثیرگذاری بر وضعیت مالی او خواهید داشت.
پرداخت پول توجیبی را مشروط به انجام کارهای روزمره خانه یا کارهای شخصی کودکان خود نکنید، این در مورد همه کودکان جواب نخواهد داد. آنها ممکن است به پرداختن یا نپرداختن پول توجیبی از طرف شما توجهی نکنند و با لج بازی کارهای مربوط به خودشان را انجام ندهند. البته بعضی از والدین هم هستند که بین انجام کارهای روزمره خانواده و پول توجیبی کودکان هیچ گونه ارتباطی قائل نمی‌شوند. بهترین پیشنهاد این است که برای انجام بعضی از کارهای روزمره خانه، مثل خرید نان، شست‌وشوی ماشین، تمیز کردن حیاط خانه و سایر موارد مشابه مبلغ معینی را تعیین کنید و جدا از پول توجیبی به کودک پرداخت نمایید. شما نباید پرداخت پول توجیبی را منوط به شرط و محدودیت‌های
خاصی بکنید.
اگر کودک شما در مورد چیزهای مختلف بد رفتاری می‌کند، مثلا وسایل خواهر یا برادر خود را خراب می‌کند، یا به وسایل خانه صدمه می‌زند، سعی کنید با ارائه توضیحات منطقی، بخشی از پول توجیبی آنها را جهت ترمیم و درست کردن آن وسیله کسر کنید. در بیشتر مواقع زمانی که کودکان با کسر و کاهش پول توجیبی خود مواجه می‌شوند، دست از این کار‌های بد بر خواهند داشت، در اینجا نیز تاکید می‌کنیم که به هیچ عنوان پول توجیبی او را به طور کامل حذف نکنید، زیرا تاثیر و نتیجه بدتری خواهد داشت.
اگر می‌خواهید که کودک شما رفتار‌های پولی و مالی مناسبی داشته باشد، باید انتظارات و توقعات خود از آنها را به صورت شفاف و واضح بیان کنید، بیشتر کودکان روحیه همکاری و مشارکت دارند و این وظیفه شما است تا این ویژگی را در آنها پرورش دهید. اگر شما و کودکتان در یک مسیر مشخص و همسو گام بردارید، مشکلات و دردسرها به حداقل خود می‌رسد، پس باید یک مسیر هدفدار طراحی کنید و آن را در اختیار خانواده خود قرار دهید.
به هیچ عنوان پرداخت پول توجیبی را به تاخیر نیندازید و هر طوری که هست به موقع و طبق برنامه از قبل تعیین شده، آن را به کودکان پرداخت کنید.