نویسنده کتاب‌های «روزی روزگاری فوتبال»، «نیمکت داغ» و «پسری روی سکوها» ده عکس ماندگار از تاریخ جام جهانی را برای خوانندگان «دنیای‌اقتصاد» انتخاب کرده است. تاریخ جام جهانی را به روایت این روزنامه‌نگار-کارشناس بخوانید. عکس یک/
کالیفرنیا. زیر آفتاب داغ استادیوم رز بال. باجو که تا اینجا و همین لحظه یکی از بهترین‌های جام بوده، توپ را از روی نقطه پنالتی روانه خارج کرده. بارسی و ماسارو هم ضربه‌های شان را بر باد داده بودند، ولی همیشه آخرین نفری که ضربه را از دست می‌دهد، در یاد می‌ماند و اینجا روبرتو دوست داشتنی. برزیلی‌ها جشن قهرمانی‌شان را در ۱۹۹۴ آغاز کرده‌اند. اولین قهرمانی شان پس از ۱۹۷۰ این نخستین باری بود که قهرمان جام جهانی با ضربات پنالتی تعیین شد.


عکس 2/
به پله ۱۸ ساله به عنوان قهرمان جهان در ۱۹۵۸ نگاه می‌کنیم. به پسر جوانی که چه معصوم به نظر می‌رسد. این عکس خاطرنشان می‌سازد زمان چه بر سر آدم‌ها می‌آورد نه فقط ظاهرشان، بلکه جایگاه شان. پله چند دهه‌ای است که برای خیلی‌ها بازتابنده اوج تباهی قدرت و ثروت شده.
pic1

عکس شماره 3/
جام جهانی ۱۹۸۶. همان گل معروف. همان گل نیشدار. انتقام مارادونا و آرژانتینی‌ها از انگلیسی‌های متکبر پس از درگیری‌های فالکلند. عکس نشان می‌دهد مارادونا با دست به توپ ضربه زده، ولی این را هم نشان می‌دهد به‌رغم قد کوتاه ترش بالاتر از پیتر شیلتون پریده.


عکس شماره 4/
جام جهانی ۱۹۶۶. اوزه بیو بزرگ برابر کره‌شمالی جنگجو که سه بار دروازه پرتغال را باز کرد، ولی سرانجام ۵-۳ به زانو درآمد. اوزه بیو سه سال بعد با بنفیکا به ایران آمد و او را از نزدیک دیدیم. هنوز امضایش را دارم. کره‌شمالی هم در مسابقات مقدماتی جام جهانی ۱۹۷۴ مغلوب ایران شد تا افسانه توفان زرد حداقل برای ماپایان یابد.


عکس شماره 5/
دیدار آلمان غربی و ایتالیا در نیمه‌نهایی ۱۹۷۰ حیرت انگیز بود. برای نخستین بار بازی‌ها را به صورت مستقیم می‌دیدیم و هنوز طعم هیجان آن شبانگاهان دیروقت را حس می‌کنم. دیداری که به وقت اضافه کشیده شد و ایتالیایی‌ها ۴-۳ ژرمن‌ها را شکست دادند. باورکردنی نبود که بکن باوئر با قفسه سینه آسیب دیده و باندپیچی شده به بازی ادامه داد و هلموت شوئن جرات نکرد او را تعویض کند.pic۲


عکس شماره 6/
فینال ۱۹۵۴ در برن سوئیس. فینالی که ژرمن‌ها آن را «معجزه برن» خواندند. آنها که در مرحله گروهی هفت گل از مجارستان دریافت کرده بودند، در فینال ۳-۲ مجارها را که پنج سال بود شکست نخورده بودند به زانو درآوردند. آن پیروزی به مفهوم بازگشت آلمان شکست خورده در جنگ جهانی دوم به عرصه بین‌المللی بود. آلمانی که اجازه نیافته بود در جام جهانی ۱۹۵۰ شرکت کند. کاپیتان فریتس والتر پس از این دیدار به افسانه‌ها پیوست.


عکس شماره 7/
چه کسی باور می‌کرد کامرون کوچک، آرژانتین قهرمان جهان را در افتتاحیه ۱۹۹۰ به زانو درآورد. از آن بازی به بعد بود که فوتبال آفریقا مرتبت دیگری برای جهانیان پیدا کرد. جایی که تصویر آفریقای گرسنه و فقیر آمیخته به آفریقای قدرتمند جنگجو شد.pic۳


عکس شماره 8/
یکی از عزیزترین یادگارهای ورزشی و سیاسی و اجتماعی ما. یکی از خاطره‌انگیزترین لحظاتی که کنار هم طعمش را چشیدیم. پسران ایرانی مهربانانه آمریکایی‌ها را هدیه باران کردند. عکس تاریخی گرفتند و سپس در میدان ۲-۱ پیروز شدند. جام جهانی ۱۹۹۸ برای ایران جایی ورای ورزش رفت. جام جهانی ۱۹۹۸ پیله انزوای یک ملت را شکست و توانایی‌های نسل جوان ایران را به رخ کشید.


عکس شماره 9/
پائولو روسی با سه گلی که به برزیل ۱۹۸۲ زد، دل خیلی‌ها را شکست. برزیل ۱۹۸۲ حذف شد ولی در گذر زمان جایگاه ویژه‌ای در تاریخ فوتبال پیدا کرد. برزیل ۱۹۸۲ با زیکو، ادر، سوکراتس، فالکائو و جونیور که در این تصویر به زمین غلتیده آخرین تیم هنرمند تاریخ به‌شمار می‌رفت و تله سانتانا آخرین مربی رمانتیک.


عکس شماره 10/
جام‌جهانی ۱۹۹۴. آن شادی معروف برزیلی‌ها. آمیزه طراوت و سادگی و کودکی. آن چیزی که دل مان گاه و بی‌گاه برایش تنگ می‌شود.pic۴