همان‌طور که می‌دانیم آغاز تمدن با به‌کارگیری مصالح در ساخت‌وساز همراه بود. گذر از عصر برنز و عصر آهن ما را در جایگاهی که هم اکنون در آن قرار داریم مستقر کرده است. بنابراین این تصور غلط نیست که تاریخچه‌ ساخت‌وساز با پیشرفت‌های تکنولوژیک اعصار گوناگون گره خورده است. بدون توسعه فولاد، آسمان‌خراش‌های امروزی، هیچ‌گاه به این ارتفاع نمی‌رسیدند و نمای بیرونی ساختمان‌ها بدون وجود بتن سبک هیچ‌گاه تا به این اندازه باریک نمی‌شد. در این عصر مملو از پیشرفت‌های تکنولوژیکی ما نیز اشاره‌ای به دورنمای مصالح ساختمانی که در آینده‌ای نزدیک وارد عرصه ساخت‌وساز می‌شوند خواهیم داشت.

بتون ترمیم‌پذیر

زوال بتن، این پرکاربردترین ماده ساختمانی وقتی در تماس با آب یا مواد شیمیایی قرار می‌گیرد، اجتناب‌ناپذیر است. تیمی هلندی به تکنولوژی در زمینه مصالح ساختمانی دست یافته که طول عمر مصالح پرکاربرد ساختمانی را بیشتر و بیشتر می‌کند. این کار از طریق به‌کارگیری‌ هاگ‌های باکتریایی انجام می‌شود. این‌هاگ‌ها می‌توانند شکاف‌هایی که در اثر تماس مصالح با آب در آنها ایجاد می‌شود را ترمیم کنند. این طرح در مسیر تجاری‌سازی قرار دارد.

مصالح نانویی

فناوری نانو پیشرفت‌هایی را در مصالح ساختمانی به وجود آورده است که روزی محال به نظر می‌رسیدند. فناوری نانو وقتی در بتن فوق قوی به کار می‌رود به ایجاد مواد و مصالحی می‌انجامد که تحمل فشار، انقباض و فشردگی بسیاری را دارند، این ماده در آینده‌ای نه چندان دور به منظور تسهیل و تسریع در امر ساخت‌وساز به کار می‌آید.

پنل‌های خورشیدی

فناوری‌های نانو قادر به ارتقای بهره‌وری پنل‌های خورشیدی نیز هستند و این امکان را فراهم می‌آورند که یک پنل مجزا جایگزین رده‌ای از سلول‌ها و باطری‌های خورشیدی شود. این امر تاثیر بسیار زیادی در کاهش هزینه استفاده از انرژی خورشیدی در ساختمان‌ها دارد که به افزایش کاربرد آن و در نتیجه کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی می‌انجامد. باطری‌های خورشیدی حساس به رنگ و قطعات جوهری سیلیکونی دوپونت (انواع جدیدی از جوهر الکترونیکی که سبب کاهش قیمت سلول‌های خورشیدی می‌شوند) پیشرفت‌های دیگری است که با هدف ارزان‌سازی انرژی خورشیدی صورت گرفته است.

عایق‌کاری ایروژل یا هواژل

چه به این دلیل که نگران تغییرات آب و هوا هستیم و چه به دلیل هزینه‌ای که باید صرف انرژی کنیم، از ساختمان‌های سبز که در مصرف انرژی به‌صرفه‌تر و سبزتر هستند، استقبال می‌کنیم. اینجاست که عایق‌کاری ساختمان‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد. از جمله عایق‌کاری ایروژل یا هواژل. این عنصر ساختمانی که یکی از سبک‌ترین و بهترین مصالح در دسترس است، در اصل توسط ناسا توسعه پیدا کرد و سپس در پروژه‌های ساختمانی مسکونی و تجاری هم به کار آمد.

بام عرق‌ریز

اگرچه این ایده که بام ساختمان شما عرق کند، چندان خوشایند به نظر نمی‌آید، اما وقتی تاثیر آن را در سرمایش ساختمان آن هم بدون مصرف انرژی دریابید شاید نظرتان را تغییر دهید. مصالح این بام، آبی را که به وقت بارش باران بر آن می‌بارد جذب می‌کند و این آب وقتی آزاد و از ساختمان خارج می‌شود که دمای بنا به اندازه معینی رسیده باشد. نتیجه این فرآیند تبخیری، خنک شدن ساختمان است.

میکرب‌زدایی

جلوگیری از شیوع بیماری در فضاهای بسته‌ای که مستعد رشد این میکرب است، کار آسانی نیست. برای این کار نیاز به ضدعفونی مستمر فضا داریم. اما حالا تیمی از دانشگاه ‌هاروارد آمریکا به دنبال روش جایگزینی است که با به‌کارگیری آن در سطوح بیمارستانی، مایعی پاشیده می‌شود که به ایجاد سطحی لغزنده می‌انجامد و امکان فعالیت باکتری‌ها را از میان می‌برد و به عبارت دیگر می‌توان گفت باکتری‌ها در چنین فضایی لیز می‌خورند و امکان فعالیت ندارند. این ماده ساختمانی به علاوه باعث دفع گرد و خاک، عدم انجماد سطح و پاک شدن لکه‌ها می‌شود که مجموعه این محاسن آن را گزینه‌ای مطلوب برای مصارف بیمارستانی و حتی غیر بیمارستانی قرار می‌دهد.

غرفه ابریشمی

با گذشت روزگاران بسیار، علاقه بشر به دو ماده همچنان مستمر و ماندگار است. یکی الماس و دیگری ابریشم. ابریشم در عین انعطاف‌پذیر بودن استحکامی بیش از فولاد دارد. هر چند مدت‌های طولانی است که دانشمندان تلاش می‌کنند نوع مصنوعی این ماده را با همان کیفیت تولید کنند تا زحمت کرم‌های ابریشم کمتر شود، اما فعلا تیمی در آزمایشگاه تحقیقاتی ام‌آی‌تی موسسه تکنولوژیکی ماساچوست آمریکا، کرم‌های ابریشم را برای ساختن غرفه‌ای ابریشمی به کار گرفته است.