منوچهر سپهری
پدر معنوی گروه رستاک

وجوه موسیقایی که معمولا مورد توجه اصحاب هنر و رسانه‌های مرتبط با آن است تاکنون و در فاصله 20 سال از شکل‌گیری رستاک، به مراتب از سوی دست‌اندرکاران در معرض دید و نقد و بررسی قرار گرفته، اما وجوه دیگر که ساختاری، سازمانی و در حقیقت روی دیگر سکه رستاک است کمتر مورد توجه قرار گرفته است. شاید به دلیل اینکه کم‌انعطاف به نظر می‌رسند یا جاذبه‌ رسانه‌ای لازم را ندارند.با این همه باید اذعان کرد که دوام و قوام یک نهاد بستگی به هر دو روی سکه دارد. در ایجاد یک گروه موسیقی باید به یک ساختار و سازمان کارآمد و منعطف بها داد و آن را منطبق با بخش صرفا موسیقایی تغییر داد و پیش برد.

تاریخچه مختصری از شکل‌گیری کلی گروه موسیقی رستاک

گروه موسیقی رستاک به‌صورت تقریبا جدی از سال 1376 آغاز به کار کرد. قبل از آن تقریبا به مدت دوسال، تنی چند از اقوام نزدیک و دور باساز‌های مختلف در کنار یکدیگر از اجرای موسیقی لذت می‌بردند اما از سال 76 گوشه چشمی هم به تولید در آمد ـ هرچند کم ـ داشتند. این درآمد از طریق ساخت موسیقی برای موسسات و سازمان‌ها بود. سیامک سپهری حمایت همه‌جانبه ـ عمدتا مالی ـ مرا از دوره دبیرستان با خودش داشت منتهی به‌صورت مشروط و منطقی. بنابراین هزینه‌های تولید هر قطعه را از قبل وام می‌گرفت، بعد از فروش آهنگ باز پرداخت می‌کرد.

من از همان ابتدا چهره حمایتی خود را بسیار منظم بنا نهادم و جلوه دادم. ایجاد جداول و کاربرگ‌های مالی، گرفتن امضا در هر پرداخت و دریافت کوچک، سیستم منظم و دقیق پرداخت دیون چه از نظر مبلغ و چه زمان ( جالب است بدانید که طی 20 سال گذشته پرداخت‌ها یک روز به تعویق نیفتاده و اگر موعد پرداخت به روز تعطیل برمی‌خورد، یک روز زودتر پرداخت می‌شد)، ایجاد فضایی جدی برای دادن قول و انجام قول، به عهده گرفتن بسیاری از قرض‌ها و جلوگیری از قرض دادن دوستان به همدیگر، ایجاد جو احترام متقابل و... که در اشل‌های خیلی کوچک ( پایلوت) اجرا و اثربخشی آنها بررسی می‌شد. با شروع در آمد، تلاش‌ها جدی‌تر و پردامنه‌تر و علاقه و سلیقه‌ها مشخص‌تر شد. عده‌ای مانده و تعدادی رفتند وشکل گروه واضح‌تر و آرام‌آرام اسم گروه موسیقی رستاک توجه برانگیز شد. در اواسط سال 85 گروه یک قرارداد همکاری با میراث فرهنگی منعقد کرد که باز هم کار رستاک جدی‌تر شد و شروع به اجرای کنسرت‌های «حرفه‌ای ـ آماتوری» کردند.

اولین آلبوم به نام «رنگواره‌های کهن» به سفارش میراث فرهنگی و حوزه هنری تولید و به بازار روانه شد. مسافرت‌های خارجی هم رفته رفته بیشتر شد. در سال 88 گروه تصمیم به تولید مستقل آلبوم گرفت. معضل اصلی تامین اعتبار بود. گرفتن وام از بانک با شرایط پیچیده و کمرشکن میسر نبود و لذا من به مثابه حامی ‌مالی عمل کردم. آلبوم صوتی آماده شد. به پیشنهاد فرزاد مرادی قرار شد با پیدا کردن اسپانسر، تصویر را هم در
آلبوم بگنجانیم. طی این ۲۰ سال کار که شبیه قایقرانی در رودخانه خروشان بود و هست، نوسان‌های گروه موسیقی رستاک برای بقا و رشد متعادل بود زیرا تغییرات ساختاری و سازمانی هرازگاهی انجام می‌گرفت و تلاش می‌شد موازین علمی‌ و انسانی حتی‌الامکان به کار گرفته شود. برنامه‌ریزی‌ها چه در حوزه خاص موسیقی و چه شکل عام گروه معمولا انجام و بازتاب آن برای آینده بررسی می‌شد. در زمستان ۹۵ خوشبختانه گروه موفق شد آلبوم چهارم خود به نام «میان خورشیدهای همیشه» را منتشر کند.

رستاک با چه ذهنیتی شروع به کار کرد؟

از بدو تشکیل در ذهن من گروه موسیقی رستاک از نظر ساختاری شبیه آکواریومی‌ بود که در آن، ماهیان هوشمند و باشعور ماهرانه صحنه‌های باشکوه و زیبا را خلق می‌کردند. هنرنمایی ماهیان را به بخش موسیقایی رستاک تشبیه می‌کردم و وظیفه‌شان را ارتقا و هماهنگی همه‌جانبه‌شان می‌دانستم. حال می‌ماند شرایط و نیاز‌های زندگی‌شان از نظر فضا، غذا، اکسیژن، بهداشت، نور و بهینه‌سازی همه‌جانبه‌آن که معتقد بودم باید به وسیله گروهی که لزومی ‌نداشت حتما موسیقایی باشند تامین شود. طوری که گروه موسیقی با کمترین دغدغه به کارش ادامه دهد و بعضا اصلا متوجه نشود که: «ابر و باد و مه و خورشید در کارند» جداسازی و ارتباط این دو بخش که در آلبوم «سرنای نوروز» آن را «بخش موسیقایی» و «مدیریت پشتیبانی» نامیدیم از چالش‌برانگیزترین مباحث در طول این ۲۰ سال بوده است که تاکنون: نظم امور، انضباط اخلاقی، درایت، اعتماد و حوصله این چالش‌ها را به نفع گروه موسیقی رستاک پیش برده است.

سخنی با جوانان عزیز که به فکر تشکیل گروه هستند

  • گروه‌های موسیقی به دودسته موقت و تقریبا ثابت تقسیم می‌شوند. رستاک «گروه تقریبا ثابت» است.
  • برای برنامه‌ریزی در بخش غیرموسیقایی: به وجه اقتصادی، مدیریتی، منابع انسانی و بازه‌های زمانی توجه شود.
  • درتمام قسمت‌ها به افراد خلاق و طراح نیاز داریم.
  • افراد با ثبات و کارآیی کمتر مهم‌تر از افراد بی ثبات و خارق‌العاده هستند.
  • و اینکه صبر فعال، کلید گشایش بسیاری از در‌های بسته است.