چطور با یک لپ‌تاپ خیس‌ برخورد کنیم؟

ریختن مایعات روی لپ‌تاپ، بدترین اتفاقی است که می‌تواند برای دستگاه پیش بیاید؛ اما با چند ابزار ساده می‌توان چنین لپ‌تاپی را دوباره بازیابی کرد. ریختن نوشیدنی‌هایی مانند قهوه یا آب روی لپ‌تاپ از سر بی‌احتیاطی، کابوس همه‌ کاربران است. اما برخی مواقع این بی‌احتیاطی می‌تواند بر اثر بارش شدید ناگهانی باران هنگام کار با لپ‌تاپ در بیرون از خانه رخ دهد.

بهترین راهکار همان پیشگیری است؛ اما در برخی از موارد خواسته یا ناخواسته، بی‌احتیاطی خود کاربر یا اطرافیان باعث خیس شدن لپ‌تاپ می‌شود. اغلب ما فکر می‌کنیم که لپ‌تاپ خیس، لپ‌تاپ مرده است؛ اما این لزوما در همه‌ موارد صحیح نیست؛ به خصوص اگر اندکی صبر و چند ابزار در اختیار داشته باشید، می‌توانید از آن دوباره استفاده کنید. به‌احتمال زیاد و بسته به لپ‌تاپ مورد استفاده، نیازمند چند پیچ‌گوشتی دوسو و چهارسو در اندازه‌های مختلف خواهید بود. همچنین اگر به مجموعه‌ای از پیچ‌گوشتی‌های ویژه و آلن دسترسی دارید، حتما باید آنها را هم به ابزارهای مورد نیاز اضافه کنید. علاوه بر اینها، به برخی از انواع اهرم‌ باریک با پهنای کم نیاز خواهید داشت که می‌توان در چاقوی ارتش سوئیس هم یافت.

دمنده‌ هوا یا هوای فشرده به‌طور معمول برای گردگیری و پاک‌سازی لپ‌تاپ مورد نیاز است. شما همچنین به فضای کاری ایمن هم نیاز دارید؛‌ محیطی کاملا خشک و تمیز که بدون فرش و دارای سطوح چوبی یا پلاستیکی برای قرار دادن قطعات سخت‌افزاری باشد. دانه‌های برنج یا بسته‌ ژل سیلیکا به جذب رطوبت کمک زیادی خواهند کرد. در نهایت یک بخاری مخصوص گرم کردن فضای آزاد یا سشوار کافی خواهد بود. با این همه یادتان باشد که زمان یکی از موارد بسیار مهم هنگام خیس شدن لوازم الکترونیکی است و نباید از آن غافل شد.

شرایط را به دقت بررسی کنید: قبل از شروع کار، باید این حقیقت را قبول کنید که ممکن است لپ‌تاپ شما به‌کلی خراب شده باشد. متاسفانه در این مرحله آنچه انجام خواهید داد، صرفا یک عملیات نجات است و روزنه‌ امید بسیار کوچکی برای بازگردانی باقی خواهد بود. در این صورت اگر گزینه‌های جایگزین مناسبی مانند ضمانت یا بیمه‌ای که آسیب‌دیدگی کامل دستگاه را پوشش می‌دهد، در اختیار دارید، می‌توانید از آن استفاده کنید. همچنین اگر از عهده‌ ارتقا دادن ساده‌ لپ‌تاپ برمی‌آیید، بهتر است برای انجام آن اقدام کنید. اما در صورتی که واقعا نیاز به بازگردانی لپ‌تاپ خود دارید، بهتر است در مورد آن واقع‌بین باشید.

با دیدن دود یا جرقه در لپ‌تاپ، از آن فاصله بگیرید: پس از ریختن مایعات روی لپ‌تاپ اگر چیزی در حال جرقه زدن یا دود کردن است، از آن دوری کنید و در صورت لزوم، از ساختمان خارج شوید. اما اگر شعله‌ آتش مشاهده کردید، به‌سرعت با یک کپسول آتش‌نشانی برای خاموش کردن آن اقدام کنید. با این حال، اگر لپ‌تاپ مورد نظر ایمن به نظر می‌رسد، باید آن را از برق شهری جدا و در صورت امکان باتری آن را خارج کنید. در این مورد دیگر باید قید ضمانت دستگاه را بزنید. در بیشتر موارد، شرکت‌های سازنده یا ضمانت‌کننده، آسیب‌دیدگی بر اثر ریزش مایعات را پوشش نمی‌دهند.

کتاب راهنمای تعمیر یا راهنما: با استفاده از یک رایانه‌ دیگر یا گوشی هوشمندی که دسترسی به اینترنت دارد، باید به دنبال فایل PDF یا صفحه‌ راهنمای مربوط به مدل لپ‌تاپ خود بگردید. برای این کار می‌توانید مدل لپ‌تاپ خود را همراه با عبارت‌هایی مانند «Service Manual» یا «Repair Manual» در گوگل جست‌وجو کنید و در صورت موفقیت، یک نسخه از آن را در رایانه یا گوشی هوشمند خود ذخیره کنید. کتابچه‌ راهنما، یک راهنمای ویژه‌ است که به وسیله‌ کارخانه‌ سازنده‌ لپ‌تاپ برای استفاده‌ متخصصان فنی و خدمات تعمیر شخص سوم ایجاد شده است. این دفترچه‌ راهنما دستورالعمل نحوه‌ جدا کردن قطعات سخت‌افزاری لپ‌تاپ را به‌صورت گام‌به‌گام در اختیار کاربران و متخصصان می‌گذارد. چنین کتابچه‌هایی معمولا به بخش‌های مختلفی برای تعمیر بخش خاصی از لپ‌تاپ مانند تعویض حافظه‌ رم، دیسک سخت، فن‌خنک‌کننده، کیبورد، درایو حالت جامد، صفحه نمایش و... تقسیم می‌شوند. با حرکت بین بخش‌های مختلف می‌توانید به دستورالعمل جداسازی بخش مورد نظر دسترسی داشته باشید.

به کمک راهنما لپ‌تاپ را باز کنید: در صورتی که موارد مورد نظر را در دفترچه‌ راهنما پیدا نکردید (به‌ویژه با طراحی‌ جدید لپ‌تاپ‌ها) نباید ناامید شوید. شما هنوز هم ممکن است قادر به پیدا کردن راهنمای کاربری مربوط به جداسازی قطعات سخت‌افزاری مدل ویژه‌ دستگاه خود باشید. وب‌سایت یوتیوب بهترین مکان برای جست‌وجو در این مورد است. همچنین می‌توانید به ویدئوهای وب‌سایت تعمیر ifixit که منبع راهنمای جداسازی قطعات سخت‌افزاری و تعمیر آنها است، مراجعه کنید. اگر به هیچ وجه قادر به یافتن منبع بصری برای لپ‌تاپ خود نبودید، می‌توانید به وب‌سایت Archive.org که یک پایگاه داده‌ بسیار عالی کتابچه‌ راهنمای تعمیر کامپیوتر است، مراجعه کنید.

بازگشایی سخت‌افزار لپ‌تاپ: این مرحله بسیار حساس و البته برای افراد علاقه‌مند، سرگرم‌کننده است. در اینجا باید طبق کتابچه‌ راهنما یا هر راهنمای دیگری که قادر به یافتن آن بودید، بر اساس صلاحدید خود برای جداسازی بخش‌های مختلف لپ‌تاپ اقدام کنید. انجام این کار، یک فرآیند طولانی و خسته‌کننده است و شاید حتی با داشتن دفترچه‌ راهنما هم به بن‌بست بخورید و احساس ناامیدی کنید. بهترین کار این است که با جداسازی بخش‌های ساده‌تر کار خود را آغاز کنید. بیشتر لپ‌تاپ‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که بتوان فقط با استفاده از یک پیچ به حافظه‌ رم، دیسک سخت، درایو حالت جامد (SSD) یا حتی دیگر قطعاتی مانند درایو DVD دسترسی داشت. برای دستیابی به سایر قطعات، نیازمند برداشتن پنل زیرین بدنه‌ اصلی لپ‌تاپ خواهید بود. متاسفانه در لپ‌تاپ‌های جدید و به‌خصوص مدل‌های پیچیده‌تر یا هیبریدی مانند لپ‌تاپ ۱۳ اینچی XPS شرکت دل و دیگر نمونه‌های اولترابوک، احتمال اینکه به‌راحتی قادر به جداسازی قطعات سخت‌افزاری داخلی آنها باشید، تقریبا نزدیک به صفر است. برای جدا کردن پنل اصلی زیری لپ‌تاپ، باید به دنبال جدا کردن زائده‌های پلاستیکی یا فلزی در بدنه‌ دستگاه باشید. در این مرحله باید به ملایمت رفتار کنید؛ اما برخی از طراحی‌های بدنه برای بازگشایی نیازمند اعمال نیروی قابل‌توجهی خواهند بود.

از تمامی مراحل عکس بگیرید: پس از جدا کردن قطعات، آنها را روی سطحی ایمن و نارسانا همانند چوب خشک یا پلاستیک قرار دهید. به علاوه بهتر است در جایی کار کنید که هیچ فرش یا موکتی وجود نداشته باشد. برای اینکه سرهم بندی لپ‌تاپ پس از اتمام کار ساده‌تر باشد، می‌توانید پس از انجام هر فرآیند یادداشت بردارید یا با گوشی هوشمند خود از آن عکس بگیرید. پیچ‌های بازشده را باید در جایی مثل یک پیاله‌ خالی، کیف کوچک یا یک سینی دارای آهن‌ربا قرار دهید تا پراکنده نشوند.

خشک کردن قطعات سخت‌افزاری: هر یک از قطعات جداشده را برای داشتن رطوبت یا مایعات باقی‌مانده بررسی کنید و با استفاده از یک حوله‌ نخی یا دستمال اقدام به تمیز کردن هرگونه مایع یا مواد خشک موجود روی قطعات کنید. در این حین، باید کاملا مراقب گیرکردن دستمال به قطعات الکترونیکی روی بورد و سایر موارد باشید. هنگامی که پاک‌سازی بخشی از لپ‌تاپ به اتمام رسید، با استفاده از یک دمنده‌ هوا، اقدام به تمیز کردن گرد و غبار یا کُرک به‌جامانده از دستمال کنید. حالا باید قطعات را در جایی گرم و خشک قرار دهید. گرمای یادشده باید در حد پایینی باشد. در صورتی که حرارت بیش از حد باشد، آسیب بیشتری از ریختن مایعات به قطعات سخت‌افزاری وارد خواهد شد. در این‌جا یک اتاق دارای بخاری با شعله‌ ملایم بسیار ایده‌آل است. همچنین می‌توانید محیط کاری نارسانای خود را یک ایوان گرم یا یک سکوی مناسب انتخاب کنید. فقط باید مراقب وضعیت آب و هوا و وزش باد باشید. اگر به هیچ‌‌یک از موارد یادشده دسترسی ندارید، می‌توانید با استفاده از یک سشوار اقدام به خشک کردن قطعه کنید. اگر سشوار مورد استفاده‌ شما دارای دو حالت باد گرم و سرد است، حتما از باد سرد آن استفاده کنید. برای انجام این کار، باید هر یک از قطعات سخت‌افزاری را به‌طور کاملا ایمن در دست خود نگه دارید و با حداقل فاصله‌ ۶۰ سانتی‌متر، اقدام به خشک کردن آن کنید.

باید صبور باشید و حداقل چند ساعت فرصت بدهید تا رطوبت اندک باقی‌مانده روی قطعات کاملا خشک شود و از بین برود. در این مرحله می‌توانید با استفاده از ترفندهایی به فرآیند خشک شدن کامل قطعات سرعت ببخشید. اگر بسته‌های کاغذی کوچک حاوی سیلیکا ژل در اختیار دارید، می‌توانید به دقت آنها را روی قطعات سخت‌افزاری مرطوب قرار دهید. این بسته‌ها معمولا در جعبه‌ لوازم الکترونیکی و لوازم مختلف یافت می‌شوند و روی بسته‌ کاغذی آنها عبارت «DO NOT EAT» چاپ شده است. بسته‌ سیلیکا ژل برای جذب و مکش رطوبت خارجی طراحی شده و دقیقا همان چیزی است که شما نیاز دارید. در صورت دسترسی نداشتن به سیلیکا ژل، می‌توانید با استفاده از قرار دادن دانه‌های خشک برنج داخل یک کیسه‌ توری ظریف یا یک رو بالشی نازک، ابزاری برای جذب رطوبت بسازید. برای ترفند یادشده می‌توانید از هر پارچه‌ای که هوا به اندازه‌ کافی در آن جریان پیدا می‌کند و دارای منافذ زیادی است، استفاده کنید. پس از گذشت چند ساعت باید تمامی قطعات را دوباره بررسی کنید و در صورت باقی ماندن رطوبت، این مراحل را دوباره انجام دهید.

سرهم کردن لپ‌تاپ: در این مرحله باید مرحله سوم را برعکس انجام دهید و دوباره باید به سراغ محیط کاری ایمن نارسانا، دفترچه‌ راهنما و هرگونه تصویر یا یادداشتی که در طول فرآیند جداسازی قطعات ثبت کردید، بروید. در صورتی که پس از سرهم کردن لپ‌تاپ، پیچ یا یک قطعه اضافه ماند، باید قدم به قدم به عقب بازگردید تا مرحله‌ فراموش‌شده را پیدا کنید.

لپ‌تاپ را روشن کنید: در نهایت، باید با حقیقت روبه‌رو شوید. اگر باتری لپ‌تاپ از نوع خارجی است، آن را در جای خود قرار دهید و شارژر را به آن متصل کنید. حالا می‌توانید دکمه‌ پاور لپ‌تاپ را بفشارید. یادتان باشد که هیچ تضمینی برای روشن شدن بدون مشکل لپ‌تاپ وجود ندارد؛ اما در صورتی که شانس داشتید و روشن شد، باید به سرعت اقدام به پشتیبان‌گیری از داده‌های مهم داخل لپ‌تاپ کنید.