آیا روسف باز هم به سیاست برمی‌گردد؟

احیای چپ‌ها در سال ۲۰۱۸

بانوی چریک به تاریخ پیوست. با رای مجلس سنا، دیلما روسف، رئیس‌جمهوری برزیل به اتهام فساد از مقام خود برکنار شد. بیش از دو سوم نمایندگان مجلس سنای برزیل، روز چهارشنبه ۳۱ اوت با رای مثبت به «بی‌کفایتی» دیلما روسف، او را که دور دوم ریاست جمهوری خود را از سال ۲۰۱۴ آغاز کرده بود، برکنار کردند. دیلما روسف در چند ماه گذشته و پس از آنکه تحقیقات در مورد اتهام فساد مالی و سوء استفاده او از قدرت به‌طور رسمی آغاز شد، با رای پارلمان برزیل برای ۶ ماه تعلیق شده بود. اکنون میشل تمر، معاون روسف، تا پایان این دوره ریاست جمهوری (۲۰۱۸) ریاست دولت را بر عهده می‌گیرد.

بانوی چریک به تاریخ پیوست. با رای مجلس سنا، دیلما روسف، رئیس‌جمهوری برزیل به اتهام فساد از مقام خود برکنار شد. بیش از دو سوم نمایندگان مجلس سنای برزیل، روز چهارشنبه ۳۱ اوت با رای مثبت به «بی‌کفایتی» دیلما روسف، او را که دور دوم ریاست جمهوری خود را از سال ۲۰۱۴ آغاز کرده بود، برکنار کردند. دیلما روسف در چند ماه گذشته و پس از آنکه تحقیقات در مورد اتهام فساد مالی و سوء استفاده او از قدرت به‌طور رسمی آغاز شد، با رای پارلمان برزیل برای ۶ ماه تعلیق شده بود. اکنون میشل تمر، معاون روسف، تا پایان این دوره ریاست جمهوری (۲۰۱۸) ریاست دولت را بر عهده می‌گیرد.

سه‌شنبه هفته پیش، دادستان ویژه رسیدگی به اتهام فساد روسف با پایان یافتن تحقیقات، ضمن تقدیم گزارش نهایی از سناتورهای برزیلی خواست تا رای به بی‌کفایتی وی به «فساد و ناکارآمدی» دولت او پایان دهند.روسف قول داد از این رای تجدید نظر بخواهد و به هوادارانش گفت:‌ «من با شما خداحافظی نمی‌کنم. با اطمینان می‌گویم:‌ به‌زودی دوباره شما را می‌بینم.» او افزود:‌ «آنها یک فرد بی گناه را محکوم کرده‌اند و یک کودتای پارلمانی ترتیب داده‌اند.» دولت چپگرای ونزوئلا در واکنش به این رای سفیر خود را فراخواند و روابط با برزیل را معلق کرد. دیلما روسف، دوشنبه هفته گذشته با حضور در یک جلسه ۱۲ ساعته، به نمایندگان سنا اطمینان داده بود که او «خطایی» مرتکب نشده و پرونده‌ای که علیه او تشکیل شده «کودتایی» است که از سوی مخالفان دولت چپ‌گرای او طراحی شده است. با وجود این، روز ۳۱ اوت اعضای مجلس سنای برزیل با ۶۱ رای موافق در برابر ۲۰ رای مخالف رای به عدم کفایت رئیس‌جمهوری دادند و به این ترتیب روسف بعد از چند ماه تعلیق، به‌طور رسمی از سمت ریاست جمهوری کنار گذاشته شد.

پرونده‌ای که زمینه‌ساز برکناری دیلما روسف شد بر این اتهام استوار بود که او با جابه‌جایی بودجه دولت تلاش در پنهان کردن کسری بودجه کشور داشته و تلاش کرده بوده از طریق توازن بخشیدن به بودجه اوضاع را خوب نشان دهد تا در انتخابات پاییز دو سال پیش (۲۰۱۴) رای مردم را به سوی خود جلب کند. با برکنار شدن دیلما روسف، دوران حاکمیت حزب کارگر برزیل بر این کشور خاتمه می‌یابد؛ دورانی که در سال ۲۰۰۳ با به قدرت رسیدن لولا داسیلوا، آغاز شد. این در شرایطی است که داسیلوا هم با اتهاماتی مشابه روبه‌رو است. پلیس برزیل در یکسال گذشته بارها او را به اتهام سوءاستفاده از قدرت و فساد مالی بازجویی کرده است. همزمان وکیل مدافع دیلما روسف ضمن انتقاد از گزارش دادستانی، برکنار کردن موکل خود را «اعدامی سیاسی برای یک سیاست‌مدار صادق» توصیف کرده بود. اظهارنظر دادستانی برزیل پیشاپیش این موضوع را گوشزد می‌کند که اقدام احتمالی روسف برای بازگشت به قدرت از طریق رای دادگاه تجدیدنظر بی‌فایده است. با این حال برخی می‌گویند برزیل دو تکه شده است. مخالفان از فساد اقتصادی او می‌گویند و موافقان از سیاست‌های اقتصادی وی دفاع می‌کنند و وی را ادامه دهنده راه داسیلوا می‌خوانند.

دیلما روسف را بیشتر بشناسیم

دیلما روسف در سال ۱۹۴۷ در شهر بلو هوریزنته برزیل به دنیا آمد. پدر او یک مهاجر بلغارستانی و از اعضای سابق حزب کمونیست بود. او در همان ایام جوانی به جنبش چپ‌گرایی که بر ضدحکومت نظامیان اقتدارگرا فعالیت می‌کرد پیوست. نظامیان در سال ۱۹۶۴ قدرت را در برزیل به دست گرفتند و دورانی از دیکتاتوری را بر این کشور بزرگ آمریکای جنوبی مستولی کردند. دیلما روسف به علت فعالیت‌های سیاسی‌اش در سال ۱۹۷۰ بازداشت شد و سه سال در حبس ماند. او بارها از شکنجه شدن در دوران زندان گفته و با طعنه به مخالفان کنونی‌اش هم می‌گوید با «شکنجه و ارعاب» آشنا است.

او در سال ۲۰۰۳ و همزمان با به قدرت رسیدن لولا داسیلوا و حاکم شدن چپ‌گرایان در برزیل، وارد عرصه قدرت شد و در سال ۲۰۱۱ به‌عنوان نخستین رئیس‌جمهوری زن برزیل سوگند خورد. او پس از داسیلوای محبوب که توانسته بود اقتصاد برزیل را احیا کند به این سمت رسید و چپ‌ها توانستند با ریاست‌جمهوری روسف به حیات خود در برزیل ادامه دهند. روسف در ۴ سال اول دوره ریاست‌جمهوری‌خود با مشکلات اقتصادی زیادی دست و پنجه نرم کرد اما توانست در پاییز ۲۰۱۴ برای بار دوم در انتخابات پیروز شود. اما فساد فراگیر در بزرگترین کشور آمریکای جنوبی و راه‌های میانبر روسف موجب شد تا او در ۳۱ اوت ۲۰۱۶ با رای مجلس سنا از قدرت برکنار شود. عده‌ای می‌گویند برکناری وی هر چند به سرنگونی چپ‌ها پس از ۱۳ سال ختم شد اما در سال ۲۰۱۸ چپ‌ها با قدرت دوباره به میدان بازخواهند گشت. زیرا میراث موجود برای میشل تمر که اساسا یک راست میانه به حساب می‌آید دست و پاگیرتر از آن است که اجازه دهد از پس آنها برآید. هنوز مشخص نیست که برای انتخابات سال ۲۰۱۸ چه کسی از جانب چپ‌ها نامزد انتخابات خواهد شد اما مهم‌ترین رقیب نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری برزیل در سال ۲۰۱۸، فقر، فساد، بیکاری و تورم است.