شرکت مخابرات رودرروی بازی شماره‌های رند
افشین ملکی تب تلفن همراه در دهه ۷۰ فراگیر شد. تبی که تا اوایل دهه ۸۰ هم جامعه ایرانی را با درجات مختلف به خود مبتلا کرده بود. اگرچه خرید یک سیم‌کارت تلفن همراه در اوایل دهه ۷۰ چیزی حدود یک میلیون تومان - البته با احتساب ارزش ریال در آن دوره- تمام می‌شد اما خرید همان یک خط هم در آن دوره به مثابه تمکن مالی خریدار بود. با فراگیر شدن تعداد مشترکان تلفن همراه تب دیگری به سرعت بازار خرید و فروش را فرا گرفت. تب بزرگ «شماره‌های رند» که برخی آن را بازی رندی‌ها-رُندی‌ها یا رِندی‌ها - تعبیر می‌کنند.
افشین ملکی تب تلفن همراه در دهه 70 فراگیر شد. تبی که تا اوایل دهه 80 هم جامعه ایرانی را با درجات مختلف به خود مبتلا کرده بود. اگرچه خرید یک سیم‌کارت تلفن همراه در اوایل دهه 70 چیزی حدود یک میلیون تومان - البته با احتساب ارزش ریال در آن دوره- تمام می‌شد اما خرید همان یک خط هم در آن دوره به مثابه تمکن مالی خریدار بود. با فراگیر شدن تعداد مشترکان تلفن همراه تب دیگری به سرعت بازار خرید و فروش را فرا گرفت. تب بزرگ «شماره‌های رند» که برخی آن را بازی رندی‌ها-رُندی‌ها یا رِندی‌ها - تعبیر می‌کنند. بازی که از دو تا 3 میلیون تومان برای شماره‌های خاص و البته متقارن یا متشابه آغاز می‌شد و تا چند صد میلیون تومان و همین اواخر تا یک میلیارد تومان هم بالا گرفت. البته این بازی، بازی دو سر باخت بود؛ چرا که هم خریدار در نهایت متضرر می‌شد و هم فروشنده. خرید و فروش این نوع شماره‌ها به یک بازی دومینو شبیه شده بود. بازی که جز دلالان منفعت‌طلب کس دیگری سودی از آن نبرد. در این شرایط دولت هشتم در اندیشه کنترل بازار برآمد. راهکارهای مختلفی برای پیشگیری یا درمان تب بازار شماره‌های رند مطرح شد. منصوری از مدیران سابق شرکت مخابرات در
گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» در این خصوص می‌گوید: در دوران ورود تلفن همراه به کشور کمتر کسی فکر می‌کرد بازاری در حاشیه بازار اصلی شماره‌های تلفن همراه به نام بازار شماره‌های رند راه بیفتد. چرا که عرضه سیم‌کارت‌های تلفن همراه در دنیا تابع بازی‌های دلالان و خرده فروشان نبود. اما ورود سیم‌کارت به ایران و فراگیرشدن ضریب نفوذ آن در کشور موجب شد به ناگاه بازار مکاره‌ای به نام شماره‌های رند راه‌اندازی شود. البته عامل اصلی راه افتادن این بازار سیاه، دلالان و خرده‌فروشان بودند. سیم‌کارت‌های به اصطلاح رند در یک روز چند بار خرید و فروش می‌شد. این امکان وجود داشت که یک شماره ازصبح تا غروب چند 10 میلیون تومان افزایش قیمت پیدا کند. در این شرایط، دولت به فکر افتاد که جلوی سیاه‌بازی‌های بازار سیم‌کارت را بگیرد. بهترین راه به مزایده گذاشتن شماره‌های رند بود. البته این عامل هم نتوانست آن‌گونه که مورد انتظار بود از بازار سیاه جلوگیری کند یا سد محکمی در برابر آن ایجاد نماید. از سوی دیگر دلالان هم خود را با شرایط جدید تطبیق دادند. اما رجبی یکی از فعالان بازار سیم‌کارت و تلفن همراه در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» معتقد است ورود
دولت به بازار شماره‌های رند نه تنها موجب آرامش این بازار نشد بلکه شرایطی را فراهم کرد تا قیمت پایه این شماره‌ها افزایش یابد. البته خرید و فروش در بازار ثانویه یا خارج از مزایده همچنان ادامه دارد. رجبی در ادامه به راهکاری اشاره می‌کند که می‌تواند نشانگر عدم تمایل برخی خرده فروشان به ادامه حیات بازار سیاه شماره‌های رند باشد. او می‌گوید: به نظر من دولت باید آیین‌نامه‌ای را وضع کند که خریداران شماره‌های رند در مزایده حق فروش سیم‌کارت خود را دست‌کم تا 5 سال نداشته باشند. این روش موجب می‌شود دلالان نسبت به ورود به بازار خرید و فروش شماره‌های رند مایوس شوند یا دست‌کم ترغیب نشوند.
اما محسن کریمی یکی از فروشندگان و بیزینس‌من‌های پاساژ ایرانیان میدان ولیعصر در مورد قیمت شماره‌های رند می‌گوید: در شماره‌های رند هم تفاوت وجود دارد و جدا از اینکه یک عدد چند بار تکرار می‌شود، کد یک، دو، سه و همین‌طور به بالا هم در قیمت آن موثر است. این دلال ادامه می‌دهد: رند بودن شماره موبایل هر فردی نشانه اعتبار کاری یا شخصی او است و اینکه حاضر است چقدر برای راحتی افرادی که با او سر و کار دارند، ارزش قائل شود! کریمی فرمولی ساده برای ارزشیابی شماره‌های رند و قیمت واقعی آنها ارائه می‌کند و می‌گوید: هرچه کدش پایین‌تر و عدد صفر در آن بیشتر باشد، ارزشش بیشتر است. او متغیر قیمت خط‌هایی که به نام رند فروخته می‌شوند را از یک میلیون تا ۵۰ میلیون تومان می‌داند و قیمت چند خط رندی که در دست و بالش است را به مشتری‌اش چنین اعلام می‌کند ۱۰۴۸۱۰۴ و ۲۲۹۰۲۲۹ را دو میلیون و ۷۰۰ هزار تومان و۲۱۸۸۲۱۸ و ۱۳۵۸۱۳۵ را حدود یک میلیون کمتر و یک میلیون و ششصد هزار تومان اعلام می‌کند. کریمی نه تنها از حذف این بازار خشنود نیست بلکه می‌گوید: وجود این بازار چه اشکالی دارد؟ برخی پول زیاد دارند و می‌خواهند پولشان را در راهی که دوست دارند خرج کنند!
بازار سیاه جدید
این در حالی است که در دنیای قیمت‌های سیم‌کارت‌های تلفن همراه بازار سیاه جدیدی راه افتاده است. بازار «فون‌واژه». اصطلاح جدید «فون‌واژه» که از آن با عنوان شماره رند اسمی، رند حروفی، شماره ترکیبی یا تلواژه هم یاد می‌شود، شماره تلفنی است که به‌جای اینکه با اعداد بیان شود با حروف بیان می‌شود. این نوع شماره‌ها از روی حروف مندرج روی دکمه‌های شماره‌گیر تلفن یا موبایل گرفته می‌شوند و به یادسپاری آنها بسیار راحت‌تر از به‌یادسپردن یک شماره تلفن عددی است.
100 میلیون برای فون‌واژه همراه اول!
jamshid ۰۹۱۲سیم‌کارتی است که در یکی از سایت‌های خریدوفروش سیم‌کارت‌های رند، ۵۰ میلیون‌تومان قیمت‌گذاری شده است. ۰۹۱۲TARANEH ۸۰ میلیون تومان قیمت دارد. یک شماره talakob ۰۹۱۲ هم حدود صدمیلیون تومان می‌ارزد. بالاترین قیمتی که از فونواژهها در یکی از این سایت‌ها درج شده است، فون‌واژه service ۰۹۱۲ است که صدمیلیون تومان پیشنهاد شده است. قیمت‌های بالای ۸۰میلیون متعلق به شماره‌هایی است که می‌توان با آنها اسامی هفت‌حرفی ساخت وهیچ عددی باقی نمی‌ماند. چون به محض اینکه عددی به اول و آخر فون‌واژه اضافه می‌شود قیمت هم ناگهان پایین می‌آید. YAALI ۰۹۱۲۶۶پنج‌میلیون‌تومان می‌ارزد. MINA۳۴۲ ۰۹۱۲ هم حدود شش‌میلیون تومان. برخی فونواژهها هم آشنا است و هم معروف اما قیمت آن زیاد نیست. MANOTO۱ ۰۹۱۲ تنها یک‌میلیون تومان قیمت دارد. قیمت‌ها بالاست اما مدیر یکی از سایت‌های فعال در زمینه خریدوفروش فونواژهها می‌گوید: ممکن است اکنون قیمت‌ها کمی تند باشد و حتی خریدوفروش چندانی صورت نگیرد اما کم‌کم این تجارت رونق می‌گیرد. چون در بررسی‌هایی که انجام شده شاید کمتر از ۱۰درصد مردم از وجود فونواژهها خبر‌دار باشند. به همین دلیل بازار خریدوفروش فونواژهها هنوز داغ نشده است، اما فقط کافی است چند سالی بگذرد و تبلیغات لازم انجام شود. آن وقت است که این قیمت‌ها واقعی می‌شود.
چه باید کرد؟
اگرچه تمام تلاش شرکت مخابرات برای حذف بازار دلالی در تلفن همراه هنوز به نتیجه صددرصدی نرسیده است اما همین راه رفته هم توانسته تا حدود زیادی بازار دلالان سیم‌کارت‌های رند را با اختلال مواجه کند. همین که شرکت مخابرات از کنار این موضوع به سادگی عبور نمی‌کند و چشم بر حقیقت نمی‌بندد؛ نشانه هوشمندی و شناخت کامل از دلایل و علل راه افتادن چنین بازارهایی در عرصه خدمات ارتباطی است. البته نباید از این مهم هم غافل شد که بخش زیادی از گرایش خریداران به شماره‌های رند موضوعی روانشناختی و جامعه شناختی دارد. هنگامی که سرمایه‌دارها و به‌خصوص نوکیسه‌های سرمایه سالار بخواهند طبقه و پایگاه اجتماعی و اقتصادی خود را به رخ جامعه بکشند بدون شک به سراغ چنین نشانه‌هایی ازرفاه زدگی و تنوع طلبی می‌روند. بنابراین اگرامروز بازار سیاه شماره رند هم جمع شود و اثری از دلالان در بازار دیده نشود، این طبقه برای نشان دادن برتری سرمایه خود بهانه تازه‌ای را می‌جوید و در نهایت هم می‌یابد.
اما محسن کریمی یکی از فروشندگان و بیزینس‌من‌های پاساژ ایرانیان میدان ولیعصر در مورد قیمت شماره‌های رند می‌گوید: در شماره‌های رند هم تفاوت وجود دارد و جدا از اینکه یک عدد چند بار تکرار می‌شود، کد یک، دو، سه و همین‌طور به بالا هم در قیمت آن موثر است. این دلال ادامه می‌دهد: رند بودن شماره موبایل هر فردی نشانه اعتبار کاری یا شخصی او است و اینکه حاضر است چقدر برای راحتی افرادی که با او سر و کار دارند، ارزش قائل شود! کریمی فرمولی ساده برای ارزشیابی شماره‌های رند و قیمت واقعی آنها ارائه می‌کند و می‌گوید: هرچه کدش پایین‌تر و عدد صفر در آن بیشتر باشد، ارزشش بیشتر است. او متغیر قیمت خط‌هایی که به نام رند فروخته می‌شوند را از یک میلیون تا ۵۰ میلیون تومان می‌داند و قیمت چند خط رندی که در دست و بالش است را به مشتری‌اش چنین اعلام می‌کند ۱۰۴۸۱۰۴ و ۲۲۹۰۲۲۹ را دو میلیون و ۷۰۰ هزار تومان و۲۱۸۸۲۱۸ و ۱۳۵۸۱۳۵ را حدود یک میلیون کمتر و یک میلیون و ششصد هزار تومان اعلام می‌کند. کریمی نه تنها از حذف این بازار خشنود نیست بلکه می‌گوید: وجود این بازار چه اشکالی دارد؟ برخی پول زیاد دارند و می‌خواهند پولشان را در راهی که دوست دارند خرج کنند!
بازار سیاه جدید
این در حالی است که در دنیای قیمت‌های سیم‌کارت‌های تلفن همراه بازار سیاه جدیدی راه افتاده است. بازار «فون‌واژه». اصطلاح جدید «فون‌واژه» که از آن با عنوان شماره رند اسمی، رند حروفی، شماره ترکیبی یا تلواژه هم یاد می‌شود، شماره تلفنی است که به‌جای اینکه با اعداد بیان شود با حروف بیان می‌شود. این نوع شماره‌ها از روی حروف مندرج روی دکمه‌های شماره‌گیر تلفن یا موبایل گرفته می‌شوند و به یادسپاری آنها بسیار راحت‌تر از به‌یادسپردن یک شماره تلفن عددی است.
100 میلیون برای فون‌واژه همراه اول!
jamshid ۰۹۱۲سیم‌کارتی است که در یکی از سایت‌های خریدوفروش سیم‌کارت‌های رند، ۵۰ میلیون‌تومان قیمت‌گذاری شده است. ۰۹۱۲TARANEH ۸۰ میلیون تومان قیمت دارد. یک شماره talakob ۰۹۱۲ هم حدود صدمیلیون تومان می‌ارزد. بالاترین قیمتی که از فونواژهها در یکی از این سایت‌ها درج شده است، فون‌واژه service ۰۹۱۲ است که صدمیلیون تومان پیشنهاد شده است. قیمت‌های بالای ۸۰میلیون متعلق به شماره‌هایی است که می‌توان با آنها اسامی هفت‌حرفی ساخت وهیچ عددی باقی نمی‌ماند. چون به محض اینکه عددی به اول و آخر فون‌واژه اضافه می‌شود قیمت هم ناگهان پایین می‌آید. YAALI ۰۹۱۲۶۶پنج‌میلیون‌تومان می‌ارزد. MINA۳۴۲ ۰۹۱۲ هم حدود شش‌میلیون تومان. برخی فونواژهها هم آشنا است و هم معروف اما قیمت آن زیاد نیست. MANOTO۱ ۰۹۱۲ تنها یک‌میلیون تومان قیمت دارد. قیمت‌ها بالاست اما مدیر یکی از سایت‌های فعال در زمینه خریدوفروش فونواژهها می‌گوید: ممکن است اکنون قیمت‌ها کمی تند باشد و حتی خریدوفروش چندانی صورت نگیرد اما کم‌کم این تجارت رونق می‌گیرد. چون در بررسی‌هایی که انجام شده شاید کمتر از ۱۰درصد مردم از وجود فونواژهها خبر‌دار باشند. به همین دلیل بازار خریدوفروش فونواژهها هنوز داغ نشده است، اما فقط کافی است چند سالی بگذرد و تبلیغات لازم انجام شود. آن وقت است که این قیمت‌ها واقعی می‌شود.
چه باید کرد؟
اگرچه تمام تلاش شرکت مخابرات برای حذف بازار دلالی در تلفن همراه هنوز به نتیجه صددرصدی نرسیده است اما همین راه رفته هم توانسته تا حدود زیادی بازار دلالان سیم‌کارت‌های رند را با اختلال مواجه کند. همین که شرکت مخابرات از کنار این موضوع به سادگی عبور نمی‌کند و چشم بر حقیقت نمی‌بندد؛ نشانه هوشمندی و شناخت کامل از دلایل و علل راه افتادن چنین بازارهایی در عرصه خدمات ارتباطی است. البته نباید از این مهم هم غافل شد که بخش زیادی از گرایش خریداران به شماره‌های رند موضوعی روانشناختی و جامعه شناختی دارد. هنگامی که سرمایه‌دارها و به‌خصوص نوکیسه‌های سرمایه سالار بخواهند طبقه و پایگاه اجتماعی و اقتصادی خود را به رخ جامعه بکشند بدون شک به سراغ چنین نشانه‌هایی ازرفاه زدگی و تنوع طلبی می‌روند. بنابراین اگرامروز بازار سیاه شماره رند هم جمع شود و اثری از دلالان در بازار دیده نشود، این طبقه برای نشان دادن برتری سرمایه خود بهانه تازه‌ای را می‌جوید و در نهایت هم می‌یابد.
ارسال نظر