به شهر خلاق‌غذا سفر‌کنیم
شکم‌گردی در شهـر باران
شیما رئیسی
آوردن سوغاتی از سفر که به آن ره‌آورد یا تحفه نیز می‌گویند، یکی از رسوم دیرینه مردمان ایران زمین است.
دست ساخته‌ای کوچک یا یک خوراکی محلی، در واقع اصلی‌ترین سوغاتی‌هایی هستند که فرهنگ، هنر، آداب و رسوم و ویژگی‌های محلی یک منطقه را نمایندگی می‌کنند و شوق رفتن به آن شهر و دیار را در دل دوستان و اقوام برمی‌انگیزند. شوقی آنچنان‌که رنج سفر را آسان کرده ومسافر را دل سپرده قصه‌های راه و آواز سرزمین‌های دور می‌کند.
pic۱
خانه‌ها و بناها، آوازها و نواها، رخت و لباس‌ها، دست‌ساخته‌ها، قصه‌ها و متل‌ها، لهجه‌ها و زبان‌ها و نیز غذاهای محلی در ایران، عناصری هستند که هریک به تنهایی می‌توانند انگیزه‌ای برای دوستداران سفر باشند؛ زیبایی‌های گوناگونی که هر کدام به نوعی بیانگر تفاوت‌هایی هستند که در این خرده‌فرهنگ‌های شکل گرفته در بستر یک فرهنگ ملی مادر وجود دارند و در این میان تنوع غذایی و تجربه طعم غذاهای محلی، یکی از جذاب‌ترین و پر مخاطب‌ترین جاذبه‌های گردشگری است.
آوردن سوغاتی از سفر که به آن ره‌آورد یا تحفه نیز می‌گویند، یکی از رسوم دیرینه مردمان ایران زمین است.
دست ساخته‌ای کوچک یا یک خوراکی محلی، در واقع اصلی‌ترین سوغاتی‌هایی هستند که فرهنگ، هنر، آداب و رسوم و ویژگی‌های محلی یک منطقه را نمایندگی می‌کنند و شوق رفتن به آن شهر و دیار را در دل دوستان و اقوام برمی‌انگیزند. شوقی آنچنان‌که رنج سفر را آسان کرده ومسافر را دل سپرده قصه‌های راه و آواز سرزمین‌های دور می‌کند.
pic۱
خانه‌ها و بناها، آوازها و نواها، رخت و لباس‌ها، دست‌ساخته‌ها، قصه‌ها و متل‌ها، لهجه‌ها و زبان‌ها و نیز غذاهای محلی در ایران، عناصری هستند که هریک به تنهایی می‌توانند انگیزه‌ای برای دوستداران سفر باشند؛ زیبایی‌های گوناگونی که هر کدام به نوعی بیانگر تفاوت‌هایی هستند که در این خرده‌فرهنگ‌های شکل گرفته در بستر یک فرهنگ ملی مادر وجود دارند و در این میان تنوع غذایی و تجربه طعم غذاهای محلی، یکی از جذاب‌ترین و پر مخاطب‌ترین جاذبه‌های گردشگری است.
شیما رئیسی
آوردن سوغاتی از سفر که به آن ره‌آورد یا تحفه نیز می‌گویند، یکی از رسوم دیرینه مردمان ایران زمین است.
دست ساخته‌ای کوچک یا یک خوراکی محلی، در واقع اصلی‌ترین سوغاتی‌هایی هستند که فرهنگ، هنر، آداب و رسوم و ویژگی‌های محلی یک منطقه را نمایندگی می‌کنند و شوق رفتن به آن شهر و دیار را در دل دوستان و اقوام برمی‌انگیزند. شوقی آنچنان‌که رنج سفر را آسان کرده ومسافر را دل سپرده قصه‌های راه و آواز سرزمین‌های دور می‌کند.
pic1
خانه‌ها و بناها، آوازها و نواها، رخت و لباس‌ها، دست‌ساخته‌ها، قصه‌ها و متل‌ها، لهجه‌ها و زبان‌ها و نیز غذاهای محلی در ایران، عناصری هستند که هریک به تنهایی می‌توانند انگیزه‌ای برای دوستداران سفر باشند؛ زیبایی‌های گوناگونی که هر کدام به نوعی بیانگر تفاوت‌هایی هستند که در این خرده‌فرهنگ‌های شکل گرفته در بستر یک فرهنگ ملی مادر وجود دارند و در این میان تنوع غذایی و تجربه طعم غذاهای محلی، یکی از جذاب‌ترین و پر مخاطب‌ترین جاذبه‌های گردشگری است. در واقع ذائقه و تنوع غذایی مردم در مناطق مختلف، در طول سالیان و تحت تاثیر اقلیم و آب و هوای هر منطقه شکل گرفته و تثبیت شده و ازاین‌رو شاید بتوان گفت که تجربه طعم و مزه غذاهای محلی در نواحی مختلف ایران، به نوعی چشیدن عصاره فرهنگی و تاریخی مردمان آن خطه‌ها است؛ نمودی از طبیعت آن سرزمین و طبع مردمان آن دیار که در همنشینی مجموعه‌ای از رنگ‌ها، بوها و مزه‌ها تبلور یافته است.
pic2
اقوام مختلف در جای جای ایران بزرگ در گذر زمان آموخته‌اند که چگونه هدایای زمین را که دارای بیشترین همخوانی با اقلیم و طبیعت آنجا و به همان نسبت نیازهای تغذیه‌ای آنها است برچینند و درهم آمیزند و غذاهایی را بر سر سفره بگذارند که علاوه‌بر نقش اولیه غذا در تامین نیازهای اساسی بدن، خاصیت دارویی نیز داشته باشند. حضور پررنگ ماهی درغذاهای جنوب و سیر و گردو در غذاهای شمال کشور، شاهدی بر این مدعا است. تنوع غذایی در ایران به آن اندازه است که پر بیراه نیست اگر بگوییم، تجربه خوردن غذاهای دستپخت آشپزهای محلی، خود می‌تواند به تنهایی انگیزه‌ای کافی و جذاب برای سفر کردن به نقاط مختلف کشور باشد؛ غذاهایی که متاسفانه کمتر با همان تنوع، در آشپزخانه‌های رستوران‌ها و هتل‌ها طبخ می‌شوند، گرچه این خلأ در سرو غذاها در رستوران‌های شهرهای کشور وجود دارد، اما کوتاه زمانی است که گروه‌ها و انجمن‌های محلی با همکاری نهادهای دولتی مربوطه، دست به‌کار برگزاری جشنواره‌های غذاهای محلی در نقاط مختلف کشور شده‌اند تا با معرفی غذاهای رنگارنگ محلی، توجه ساکنان بومی و نیز گردشگران را به فرهنگ، آداب و تنوع غذایی هر منطقه جلب و از این طریق این میراث ارزشمند را ترویج کرده و حفظ کنند.
pic3
علاوه‌بر این جشنواره‌ها، اتفاق خوب دیگری نیز در این عرصه به وقوع پیوسته و آن اینکه دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو پیشنهاد داده است تا شهر «رشت» به عنوان شهر خلاق غذا معرفی و ثبت شود؛ اتفاقی که پس از دریافت پرونده پژوهشی در این خصوص توسط یونسکو و بررسی آن می‌تواند محقق شود.
pic۴
رستوران‌های خانگی؛ انتخاب نخست شکم‌گردان!
گیلان از نظر تنوع غذاهای محلی نخستین استان ایران است. ۱۷۰ غذای محلی در گیلان پخت می‌شود که میرزاقاسمی، ترش تره، باقلاقاتق، ماهی فویج، فسنجان، اناربیج، کولی غورابیج، سیر قلیه، گل در چمن، کال کباب، شش انداز، سیرابیج، شیرین تره، خالو آبه، چغرتمه، نازخاتون، موتنجن، لونگی، واویشکا، ترش شامی، شامی، انواع کوکو، انواع آش و انواع چاشنی از مهم‌ترین غذاهای محلی و فرنی، رشته خشکار، گل پالوده، ترک حلوا، خاتون پنجره، خرش حلوا، سمنو، حلوای رقایب و انواع کلوچه، از جمله شیرینی جات محلی گیلان به شمار می‌روند که در میان این لیست بلند بالا از غذاهای محلی، مرغ ترش، اناربیج، باقلاقاتق، میرزاقاسمی و زیتون پرورده غذاهایی هستند که در نوبت ثبت ملی‌اند.
pic5
به عقیده کارشناسان، آب و هوای مساعد و خاک مرغوب گیلان، آمادگی پرورش انواع خوراکی‌های طبیعی را در این استان فراهم کرده و همین نکته علت اصلی متنوع بودن غذاهای محلی گیلان است. بنابراین دیگر از این پس نمی‌توان استان گیلان را تنها به‌دلیل جاذبه‌های طبیعی بسیارش، جنگل و پوشش گیاهی انبوه از یکسو و دریا و ساحل آرامش بخشش از سوی دیگر، ستود؛ از این پس باید غذاهای محلی را نیز به لیست جاذبه‌های گردشگری گیلان افزود و در سفر به این سرزمین سبز و رویایی با نگاهی دیگر به رستوران‌ها و غذاخوری‌های آن سرک کشید. گرچه شاید نتوان تمام غذاهای محلی موجود در این استان را در لیست غذایی رستوران‌ها دید اما شاید بشود با پرس و جو کردن، مکان‌های دنجی را یافت که به‌دلیل پذیرایی با غذاهای خانگی و در فضایی شبیه به خانه معروف شده‌اند. یکی از این معدود مکان‌ها رستورانی خانگی است در چابکسر که توسط بانویی از اهالی این شهر راه‌اندازی شده و اداره و اتفاقا با نام خود او یعنی رستوران خاور خانم شناخته می‌شود. علاوه‌بر این رستوران، در شهر رشت مینی‌بوسی وجود دارد که به عنوان نخستین رستوران سیار ایرانی مجوز گرفته که باز هم ایده و مدیریتش از آن یک زن کارآفرین گیلانی است که معتقد است با این شیوه در همه فصول می‌تواند مشتریان خود را داشته باشد و کار وکاسبیش از رونق نیفتد.
pic6
همچنین چنین فرصتی را برای چشیدن غذاهای محلی خانگی و اصیل می‌توان در اقامتگاه‌های بوم‌گردی به دست آورد که نوعی از محل‌های اسکان برای مسافرانند که برخلاف هتل‌ها که ویژگی یکسانی دارند، دارای ویژگی خاص محیطی خود بوده و به نوعی اقامتگاهی بومی و محلی‌اند که عمدتا در خانه‌های قدیمی بازسازی شده و با شیوه‌ای که مطلوب مسافران باشد اداره می‌شوند. گیله بوم در گیلان یکی از این اقامتگاه‌هاست که در واقع علاوه‌بر امکان خوردن غذاهای طبیعی و سالم بومی، فرصت تجربه جنبه‌های مختلف زندگی در آن بافت محلی و بومی را به شما خواهد داد. در واقع باید گفت که این شکل از رستوران‌ها امروزه با اقبال زیادی روبه‌رو شده‌اند و تمایل مسافران برای تجربه غذاهای محلی در یک فضای راحت‌تر و صمیمانه‌تر که دستپخت کدبانوهایی است که با وسواس و دقت هر چه تمامتر غذاهای بومی را طبخ می‌کنند، رو به افزایش است؛ چرا که به آنها این حس را خواهد داد که به میهمانی یک خانواده در آن شهر رفته‌اند و قطعا با بهترین و اصیل‌ترین طعم و نیز سالم‌ترین و طبیعی‌ترین غذاها از آنها پذیرایی خواهد شد.
pic7
گرچه امروزه، دسترسی به لیست و دستورالعمل آماده‌سازی و طبخ غذاها کار دشواری نیست؛ اما در همین حال گردشگری غذا یا شکم‌گردی با هدف چشیدن و آزمودن طعم و مزه غذاهای محلی به عنوان یکی از اقسام گردشگری مطرح و در حال گسترش است؛ شاید به این خاطر که خوردن هر غذایی در خاستگاه آن، با محصولات و مواد اولیه طبیعی همان منطقه و البته با هنر دست آشپزان محلی، طعم و عطری دیگر دارد.
سفر با این هدف یا تنها به این صورت که در سفرهای خود زمان و بودجه‌ای را نیز به این موضوع اختصاص دهیم، نه تنها می‌تواند سفر ما را به یاد ماندنی‌تر کند و طعم آن را برای همیشه در خاطرمان نگاه دارد که باعث حفظ فرهنگ بومی به‌عنوان یک ثروت معنوی ملی و رونق اقتصاد جوامع محلی و ایجاد اشتغال برای زنان و جوانان خواهد شد.
pic۸
اتفاقی که به بهترین شکل ممکن می‌تواند در شهر رشت به عنوان شهر خلاق غذا به وقوع بپیوندد، بنابراین از این پس در سفر به گیلان بیش از پیش فرصت چشیدن طعم‌ها و مزه‌های شمالی را برای خود فراهم کنید و سفری را تجربه کنید که طعم آن تا همیشه به کامتان خوش بیاید؛ طعم و عطری که در بازارهای روز و محلی رشت با یکدیگر ترکیب شده و مشام مسافران را از خود آکنده می‌کند.
آوردن سوغاتی از سفر که به آن ره‌آورد یا تحفه نیز می‌گویند، یکی از رسوم دیرینه مردمان ایران زمین است.
دست ساخته‌ای کوچک یا یک خوراکی محلی، در واقع اصلی‌ترین سوغاتی‌هایی هستند که فرهنگ، هنر، آداب و رسوم و ویژگی‌های محلی یک منطقه را نمایندگی می‌کنند و شوق رفتن به آن شهر و دیار را در دل دوستان و اقوام برمی‌انگیزند. شوقی آنچنان‌که رنج سفر را آسان کرده ومسافر را دل سپرده قصه‌های راه و آواز سرزمین‌های دور می‌کند.
pic1
خانه‌ها و بناها، آوازها و نواها، رخت و لباس‌ها، دست‌ساخته‌ها، قصه‌ها و متل‌ها، لهجه‌ها و زبان‌ها و نیز غذاهای محلی در ایران، عناصری هستند که هریک به تنهایی می‌توانند انگیزه‌ای برای دوستداران سفر باشند؛ زیبایی‌های گوناگونی که هر کدام به نوعی بیانگر تفاوت‌هایی هستند که در این خرده‌فرهنگ‌های شکل گرفته در بستر یک فرهنگ ملی مادر وجود دارند و در این میان تنوع غذایی و تجربه طعم غذاهای محلی، یکی از جذاب‌ترین و پر مخاطب‌ترین جاذبه‌های گردشگری است. در واقع ذائقه و تنوع غذایی مردم در مناطق مختلف، در طول سالیان و تحت تاثیر اقلیم و آب و هوای هر منطقه شکل گرفته و تثبیت شده و ازاین‌رو شاید بتوان گفت که تجربه طعم و مزه غذاهای محلی در نواحی مختلف ایران، به نوعی چشیدن عصاره فرهنگی و تاریخی مردمان آن خطه‌ها است؛ نمودی از طبیعت آن سرزمین و طبع مردمان آن دیار که در همنشینی مجموعه‌ای از رنگ‌ها، بوها و مزه‌ها تبلور یافته است.
pic2
اقوام مختلف در جای جای ایران بزرگ در گذر زمان آموخته‌اند که چگونه هدایای زمین را که دارای بیشترین همخوانی با اقلیم و طبیعت آنجا و به همان نسبت نیازهای تغذیه‌ای آنها است برچینند و درهم آمیزند و غذاهایی را بر سر سفره بگذارند که علاوه‌بر نقش اولیه غذا در تامین نیازهای اساسی بدن، خاصیت دارویی نیز داشته باشند. حضور پررنگ ماهی درغذاهای جنوب و سیر و گردو در غذاهای شمال کشور، شاهدی بر این مدعا است. تنوع غذایی در ایران به آن اندازه است که پر بیراه نیست اگر بگوییم، تجربه خوردن غذاهای دستپخت آشپزهای محلی، خود می‌تواند به تنهایی انگیزه‌ای کافی و جذاب برای سفر کردن به نقاط مختلف کشور باشد؛ غذاهایی که متاسفانه کمتر با همان تنوع، در آشپزخانه‌های رستوران‌ها و هتل‌ها طبخ می‌شوند، گرچه این خلأ در سرو غذاها در رستوران‌های شهرهای کشور وجود دارد، اما کوتاه زمانی است که گروه‌ها و انجمن‌های محلی با همکاری نهادهای دولتی مربوطه، دست به‌کار برگزاری جشنواره‌های غذاهای محلی در نقاط مختلف کشور شده‌اند تا با معرفی غذاهای رنگارنگ محلی، توجه ساکنان بومی و نیز گردشگران را به فرهنگ، آداب و تنوع غذایی هر منطقه جلب و از این طریق این میراث ارزشمند را ترویج کرده و حفظ کنند.
pic3
علاوه‌بر این جشنواره‌ها، اتفاق خوب دیگری نیز در این عرصه به وقوع پیوسته و آن اینکه دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو پیشنهاد داده است تا شهر «رشت» به عنوان شهر خلاق غذا معرفی و ثبت شود؛ اتفاقی که پس از دریافت پرونده پژوهشی در این خصوص توسط یونسکو و بررسی آن می‌تواند محقق شود.
pic۴
رستوران‌های خانگی؛ انتخاب نخست شکم‌گردان!
گیلان از نظر تنوع غذاهای محلی نخستین استان ایران است. ۱۷۰ غذای محلی در گیلان پخت می‌شود که میرزاقاسمی، ترش تره، باقلاقاتق، ماهی فویج، فسنجان، اناربیج، کولی غورابیج، سیر قلیه، گل در چمن، کال کباب، شش انداز، سیرابیج، شیرین تره، خالو آبه، چغرتمه، نازخاتون، موتنجن، لونگی، واویشکا، ترش شامی، شامی، انواع کوکو، انواع آش و انواع چاشنی از مهم‌ترین غذاهای محلی و فرنی، رشته خشکار، گل پالوده، ترک حلوا، خاتون پنجره، خرش حلوا، سمنو، حلوای رقایب و انواع کلوچه، از جمله شیرینی جات محلی گیلان به شمار می‌روند که در میان این لیست بلند بالا از غذاهای محلی، مرغ ترش، اناربیج، باقلاقاتق، میرزاقاسمی و زیتون پرورده غذاهایی هستند که در نوبت ثبت ملی‌اند.
pic5
به عقیده کارشناسان، آب و هوای مساعد و خاک مرغوب گیلان، آمادگی پرورش انواع خوراکی‌های طبیعی را در این استان فراهم کرده و همین نکته علت اصلی متنوع بودن غذاهای محلی گیلان است. بنابراین دیگر از این پس نمی‌توان استان گیلان را تنها به‌دلیل جاذبه‌های طبیعی بسیارش، جنگل و پوشش گیاهی انبوه از یکسو و دریا و ساحل آرامش بخشش از سوی دیگر، ستود؛ از این پس باید غذاهای محلی را نیز به لیست جاذبه‌های گردشگری گیلان افزود و در سفر به این سرزمین سبز و رویایی با نگاهی دیگر به رستوران‌ها و غذاخوری‌های آن سرک کشید. گرچه شاید نتوان تمام غذاهای محلی موجود در این استان را در لیست غذایی رستوران‌ها دید اما شاید بشود با پرس و جو کردن، مکان‌های دنجی را یافت که به‌دلیل پذیرایی با غذاهای خانگی و در فضایی شبیه به خانه معروف شده‌اند. یکی از این معدود مکان‌ها رستورانی خانگی است در چابکسر که توسط بانویی از اهالی این شهر راه‌اندازی شده و اداره و اتفاقا با نام خود او یعنی رستوران خاور خانم شناخته می‌شود. علاوه‌بر این رستوران، در شهر رشت مینی‌بوسی وجود دارد که به عنوان نخستین رستوران سیار ایرانی مجوز گرفته که باز هم ایده و مدیریتش از آن یک زن کارآفرین گیلانی است که معتقد است با این شیوه در همه فصول می‌تواند مشتریان خود را داشته باشد و کار وکاسبیش از رونق نیفتد.
pic6
همچنین چنین فرصتی را برای چشیدن غذاهای محلی خانگی و اصیل می‌توان در اقامتگاه‌های بوم‌گردی به دست آورد که نوعی از محل‌های اسکان برای مسافرانند که برخلاف هتل‌ها که ویژگی یکسانی دارند، دارای ویژگی خاص محیطی خود بوده و به نوعی اقامتگاهی بومی و محلی‌اند که عمدتا در خانه‌های قدیمی بازسازی شده و با شیوه‌ای که مطلوب مسافران باشد اداره می‌شوند. گیله بوم در گیلان یکی از این اقامتگاه‌هاست که در واقع علاوه‌بر امکان خوردن غذاهای طبیعی و سالم بومی، فرصت تجربه جنبه‌های مختلف زندگی در آن بافت محلی و بومی را به شما خواهد داد. در واقع باید گفت که این شکل از رستوران‌ها امروزه با اقبال زیادی روبه‌رو شده‌اند و تمایل مسافران برای تجربه غذاهای محلی در یک فضای راحت‌تر و صمیمانه‌تر که دستپخت کدبانوهایی است که با وسواس و دقت هر چه تمامتر غذاهای بومی را طبخ می‌کنند، رو به افزایش است؛ چرا که به آنها این حس را خواهد داد که به میهمانی یک خانواده در آن شهر رفته‌اند و قطعا با بهترین و اصیل‌ترین طعم و نیز سالم‌ترین و طبیعی‌ترین غذاها از آنها پذیرایی خواهد شد.
pic7
گرچه امروزه، دسترسی به لیست و دستورالعمل آماده‌سازی و طبخ غذاها کار دشواری نیست؛ اما در همین حال گردشگری غذا یا شکم‌گردی با هدف چشیدن و آزمودن طعم و مزه غذاهای محلی به عنوان یکی از اقسام گردشگری مطرح و در حال گسترش است؛ شاید به این خاطر که خوردن هر غذایی در خاستگاه آن، با محصولات و مواد اولیه طبیعی همان منطقه و البته با هنر دست آشپزان محلی، طعم و عطری دیگر دارد.
سفر با این هدف یا تنها به این صورت که در سفرهای خود زمان و بودجه‌ای را نیز به این موضوع اختصاص دهیم، نه تنها می‌تواند سفر ما را به یاد ماندنی‌تر کند و طعم آن را برای همیشه در خاطرمان نگاه دارد که باعث حفظ فرهنگ بومی به‌عنوان یک ثروت معنوی ملی و رونق اقتصاد جوامع محلی و ایجاد اشتغال برای زنان و جوانان خواهد شد.
pic۸
اتفاقی که به بهترین شکل ممکن می‌تواند در شهر رشت به عنوان شهر خلاق غذا به وقوع بپیوندد، بنابراین از این پس در سفر به گیلان بیش از پیش فرصت چشیدن طعم‌ها و مزه‌های شمالی را برای خود فراهم کنید و سفری را تجربه کنید که طعم آن تا همیشه به کامتان خوش بیاید؛ طعم و عطری که در بازارهای روز و محلی رشت با یکدیگر ترکیب شده و مشام مسافران را از خود آکنده می‌کند.
ارسال نظر