فولاد مبارکه؛ ستاره نو ظهور فولاد جهان

دنیای اقتصاد- پیتر مارکوس یکی از بزرگترین کارشناسان و تحلیلگران صنعت فولاد جهان پس از بازدید سال گذشته از شرکتهای بزرگ فولادسازی و سنگ آهنی ایران در گزارش تفضیلی در یکی از بزرگترین انجمن های فولادی جهان (World Steel Dynamics) نظرها و تحلیل های خود را از صنعت فولاد ایران منتشر نمود که در ادامه، بخش های مهم این گزارش را مرور می کنیم.مارکوس، در تحلیل صنعت فولاد ایران می نویسد: « ایران ستاره پر فروغ بازارهای فولاد جهان به شمار می آید و در این میان فولادمبارکه اصفهان بزرگترین فولاد ساز ایران و درخشان ترین ستاره در حال ظهور است.»

وی در گزارش اخیر خود در خصوص فولاد مبارکه اصفهان چنین اظهار داشت: شرکت فولاد مبارکه، بزرگترین فولادساز ایران که ۶۰ درصد از سهم ورقهای فولادی و محصولات فرعی آن را در اختیار دارد، درخشانترین ستاره در حال ظهور محسوب خواهد شد. این شرکت، در کنار تولیدات کم هزینهای از جمله تولید فولاد نورد شده با هزینه کمتر از ۳۰۰ دلار در هر تن تولید، شرایط آن را فراهم کرده تا ظرفیتش را با سرمایه گذاریهای کمهزینه افزایش دهد. از طرفی به دنبال آن است که جایگاه قدرتمند کنونی خود را در بازار داخلی بهبود بخشد، در این میان، گروه مدیریتی با صلاحیت و داشتن یک مدیرعامل دوراندیش هم مسیر آسانتری را برای آن ترسیم می کند.این گزارش حاکی است مارکوس، براساس اطلاعاتی که در سفر خود به ایران کسب نمود، اذعان داشت: باید با قاطعیت بگویم که صنعت فولادسازی ایران در دهه آینده یکی از «ستاره های در حال ظهور» جهان خواهد بود؛ آن هم در حالی که بحران اقتصادی وجود دارد و در مقابل، بسیاری از فولادسازان جهان مانند چین افول خواهند کرد.وی یادآور شد: تقویت ریال در برابر دلار، هزینه بالای تأمین مالی، کمک نکردن مستقیم دولت، کمبود آب، اتمام ذخایر سنگ آهن روباز و حرکت به سمت معادن زیرزمینی، کمبود خطوط ریلی، بهره وری پایین منابع انسانی و... در آینده فشار هزینه ای زیادی به فولادسازان ایران وارد می کند، بنابراین در دهه آینده، فولادسازان ایرانی با مشکلات متعددی روبرو خواهند شد.پیتر مارکوس خاطر نشان کرد: با وجود تمام این مشکلات، رفع تحریمها و دستیابی اقتصاد ایران به بازار کشورهای خارجی روزنه های امیدی را برای صنعت فولاد ایجاد کرده است. با این شرایط، مخاطرات و مشکلات فولاد ایران کمتر از بسیاری از رقبای خارجی خواهد بود.

کارشناس و تحلیلگر بزرگ صنعت فولاد جهان گفت: در کنار رفع تحریم ها و بهبود شرایط، عوامل دیگری هم وجود دارند که فرصتی برای موفقیت صنعت فولاد ایران فراهم می کنند. چشم انداز تقاضا برای فولاد مساعد است، زیرا دسترسی به انرژی ارزان قیمت (چه نفت و گاز و چه برق) از مزایای صنعت فولاد می باشد ضمن اینکه هزینه استخراج سنگ آهن از معادن ایران هم به طور نسبی پایین است و موقعیت جغرافیایی خوبی را برای صادرات دارد.وی با اشاره به ظرفیت خوبی که برای گسترش کارخانه های استفاده کننده از روش احیای مستقیم وجود دارد و همچنین حمایت دولت از این صنعت با وضع تعرفه های وارداتی نسبتاً مناسب و موانعی برای ورود بی رویه فولادهای رقیب به کشور را از دیگر مزایای این صنعت در ایران دانست. وی در گزارش تحلیلی خود، راهکارهایی برای فولادسازهای ایرانی مطرح نمود و گفت: حاشیه سود (قبل از کسر مالیات و استهلاک) فولادمبارکه به دلیل افت قیمت و تقاضا از ۳۰درصد به ۵درصد کاهش یافته است. با توجه به این کاهش سودآوری و کمک نکردن مستقیم دولت، واضح است که شرکتهای فولادی و سنگ آهنی ایران، به ویژه فولاد مبارکه نیاز دارند تا سرمایه ها و وام های خارجی بیشتری برای تقویت دارایی های ثابت خود جذب کنند. یکی از بهترین کارهایی که این شرکتها می توانند برای رهایی از بحران و مشکلات پیش رو انجام دهند، ایجاد همکاریهای استراتژیک با فولادسازهای غیرایرانی است. چنین کاری به ویژه از آن جهت اهمیت می یابد و دستاوردهای زیادی نصیب بخش صنعت ایرانی می کند که دهه گذشته، زمان تحول فناورانه فولادسازیهای جهان بوده و ایران بهدلیل تحریمهای اقتصادی از این بهبودها بی نصیب مانده است.

پیتر مارکوس در ادامه گزارش خود تصریح می نماید که شرکتهای فولادی ایران در صورتی که تصمیم بگیرند از وامها و سرمایه های خارجی استفاده کنند، می توانند در مقابل پرداخت ۲۰درصد بهره به بانکهای داخلی (که به تازگی از ۲۷ درصد کاهش یافته است)، بین ۵ تا ۱۰درصد بهره سالانه پرداخت کنند. این اتفاق، در حالی که باعث کاهش قابل توجه هزینه های سرمایه گذاری آنها خواهد شد، این خطر را هم افزایش می دهد که با نزول یکباره و احتمالی ارزش ریال، بازپرداخت وامها با مشکل برخورد کنند. البته به همین دلیل است که در حال حاضر، هنوز هم ایران را در زمره کشورهای با ریسک بالا برای فعالیت اقتصادی طبقه بندی می کنند.ایشان در ادامه تحلیلش از بازار صنعت فولاد ایران یادآور شد: در حال حاضر، ساخت و سازهای ایران در رکود قرار دارند که دلیل اصلی آن سقوط قیمت نفت است. برای خروج از این شرایط، نیاز است که هزینه های سرمایه گذاری در اقتصاد کشور افزایش یابد. در هر صورت و تا زمانی که چنین اتفاقی نیفتد، کاهش سودآوری فولادسازهای مختلف ایرانی، جای تعجب ندارد.وی با اشاره به چشم انداز و اهداف فولاد ایران تا سال۱۴۰۴ گفت: بسیاری از فعالان فولاد ایران معتقدند که ایران به چشم انداز ۱۴۰۴ش یا ۲۰۲۵م خود دست پیدا خواهد کرد. براساس این چشم انداز و هدف تعیین شده، تولید فولاد ایران از ۱۶میلیون تن کنونی باید به ۵۵ میلیون تن برسد که ۱۸میلیون تن از آنها قرار است صادر شود. با این حال، بازار صادراتی محصولات فولادی بسیار «رقابتی» است و کار نفوذ به این بازار، چندان ساده نیست. به عبارت دیگر، با توجه به وضعیت بازار جهانی، شرکتهای ایرانی نخواهند توانست با این سرعت صادرات خود را افزایش دهند. از طرفی برنامه افزایش ظرفیت فولاد به ۵۵میلیون تن منطقی نیست و لازمه آن رشد ۱/ ۱۳ درصدی تولید آن است. این در حالی است که بالاترین ارقام رشد تولید فولاد دنیا تاکنون مربوط به هند با رقم ۸/ ۶ درصد است و برای ایران به نظر می رسد ظرفیت چشم انداز ۳۶ میلیون تن معقول تر باشد.