جویندگان طلا !

ورزش ایران در حالی خود را در آزمون سی و یکمین دوره بازی‌های المپیک می‌سنجد که در شانزده دوره حضور خود در المپیک‌های گذشته صاحب ۶۰ مدال شده است. در این بین بیشترین تعداد مدال یک ورزشکار سه مدال‌ است. این۶۰ مدال (۱۵ مدال طلا، ۲۰ مدال نقره و ۲۵ مدال برنز) توسط ۴۸ ورزشکار به‌دست آمده است. اولین مدال‌المپیکی ایران در رشته وزنه‎برداری توسط محمد جعفر سلماسی به دست آمد و کمیل قاسمی هم در مسابقات کشتی آزاد المپیک ۲۰۱۲ با قرار گرفتن در رده سوم رقابت‌های ۱۲۰ کیلو آخرین مدال را از آن خود کرد. از سال ۱۹۰۰ که دومین دوره بازی‌های المپیک به میزبانی فرانسه در پاریس برگزار شد و «فریدون میرزا ملکم» یا همان پرنس به نمایندگی از ایران - پرشیا آن زمان - در این بازی ‏ها شرکت کرد تا امروز که ورزش جهان در انتظار سی‌ و یکمین دوره این بازی‌هاست، ایران در ۱۶ دوره بازی‌های المپیک حضور داشته است.

اولین حضور رسمی کاروان ورزش ایران در بازی‎های المپیک مربوط به بازی‌های ۱۹۴۸ لندن می‌‏شود. ایران پس از اینکه به عضویت کمیته بین‌المللی المپیک درآمد با ۳۸ ورزشکار در ۶ رشته در این بازی‌ها شرکت کرد و تنها موفق به کسب یک مدال شد. تک مدال‌ ایران در این بازی‌ها توسط محمدجعفر سلماسی در رشته وزنه‌برداری به‌دست آمد. وی اولین مدال‌آور ایران در بازی‎های المپیک محسوب می‌شود که با تک مدالش باعث شد کاروان ایران در میان ۵۹ کشور شرکت‌کننده در رده سی و چهارم قرار بگیرد. ایران تا زمان برگزاری بیست و یکمین دوره بازی‌های المپیک حضور مستمر در این بازی‌ها داشت اما المپیک بیست و دوم که شوروی در مسکو میزبانی آن را برعهده داشت به دلیل اشغال افغانستان که کشور مسلمان و همسایه ایران است، از سوی کشورمان تحریم شد. مسوولان ورزش ایران المپیک بیست و سوم را هم به دلیل حمایت‎های آمریکا از عراق که به خاک کشورمان تجاوز کرده بود، تحریم کردند. آمریکا میزبان این بازی‎ها در لس آنجلس بود.بدین ترتیب ورزش ایران فرصت حضور در دو دوره متوالی المپیک را از دست داد اما از المپیک بیست و چهارم شرکت دوباره در این بازی‌ها را از سر گرفت و به‌صورت متوالی آن را ادامه داد تا امروز که در سی و یکمین دوره این رویداد حاضر است.

لندن خوش یمن بود

کاروان ۸۴ نفره ایران در المپیک ۱۹۷۶ کانادا بزرگ‌ترین کاروان اعزامی ایران به این بازی‌ها بود. ضمن اینکه بهترین عملکرد کاروان ایران - از نظر مدال‌آوری - هم بعد از المپیک ۲۰۰۰ سیدنی که طی آن کاروان کشورمان صاحب ۶ مدال شد، مربوط به المپیک لندن می‌شود که کاروان ایران به ۱۲ مدال شامل ۴ مدال طلا، ۵ نقره و ۳ برنز دست یافت و هفدهم شد.

کسب اولین طلا در چهارمین حضور المپیکی

همان‌طور که گفته شد اولین مدال ورزش ایران در ادوار مختلف المپیک توسط محمدجعفر سلماسی به دست آمد که مدال برنز بود اما اولین طلایی ایران در این رویداد امامعلی حبیبی گودرزی بود که در چهارمین دوره حضور در این بازی‌ها (با احتساب المپیک ۱۹۰۰ که ایران تنها یک نماینده داشت) صاحب مدال طلای کشتی آزاد شد. وی اولین ورزشکار طلایی ایران در المپیک بود. در همین بازی‌ها و بعد از وی، غلامرضا تختی صاحب مدال طلا شد. پانزدهمین و آخرین مدال طلای ورزش ایران در ادوار مختلف المپیک هم در المپیک لندن توسط بهداد سلیمی در وزنه‌برداری و به فاصله چند دقیقه بعد از مدال طلای قاسم رضایی در کشتی‌فرنگی به‌دست آمد. در کل اینکه کمترین تعداد مدال ورزشکاران ایران در بازی‌های المپیک به رنگ طلا بوده است. ورزشکاران اعزامی ایران به ادوار مختلف این بازی‌ها تنها ۱۵ بار موفق به کسب مدال طلا شده‌‏اند. هادی ساعی و حسین رضازاده تنها ورزشکاران ایران هستند که دو مدال طلای المپیک در اختیار دارند. مدال‌آوران طلای ایران در ادوار مختلف بازی‌های المپیک به این شرح هستند:

۲۰ مدال نقره المپیک به نام ۱۸ ورزشکار

مدال نقره بازی‌های المپیک یک دوره زودتر از مدال طلا از آن ورزشکاران ایران شد. کاروان ایران در المپیک پانزدهم توسط محمود نامجو (وزنه‌برداری)، ناصر گیوه چی و غلامرضا تختی (کشتی آزاد) صاحب سه مدال نقره شد و در اکثر ادوار بازی‌ها این مدال را کسب کرد. بعد از مدال نقره مسعود مصطفی جوکار که در المپیک ۲۰۰۴ یونان به‌دست آمد، هیچ‌یک از ورزشکاران ایران در المپیک پکن موفق به کسب این رنگ مدال نشدند و به همین دلیل جدول مدال‌آوران نقره ایران برای مدت هشت سال بدون تغییرماند تا اینکه در المپیک ۲۰۱۲ لندن پنج مدال نقره برای کاروان ایران به دست آمد. غلامرضا تختی و عسکری محمدیان تنها ورزشکارانی هستند که دو مدال نقره در اختیار دارند.

در تمام دوره‌ها برنز گرفتیم به جز المپیک ۱۹۸۸

ورزش ایران در اولین سالی که به‌صورت رسمی و در قالب کاروان وارد بازی‌های المپیک شد، به مدال برنز دست یافت و تاکنون به جز بازی‌های ۱۹۸۸ کره جنوبی در تمام ادوار این بازی‌ها حداقل توسط یک ورزشکار صاحب مدال به این رنگ شده است. از همین رو تعداد مدال‏های برنز ورزشکاران المپیکی ایران بیشتر از مدال‎های طلا و نقره است به طوری که از مجموع ۶۰ مدال‌ایران در ادوار مختلف المپیک ۲۵ مدال به زنگ برنز بوده است. در میان ورزشکاران المپیکی ایران، امیررضا خادم تنها ورزشکاری است که صاحب دو مدال برنز شده است.

مدال‌آورترین ورزشکاران ایران در المپیک

برخی از ورزشکاران ایران بیش از یک‌بار صاحب مدال شده‌اند و از این نظر خاص و ویژه محسوب می‌شوند. هادی ساعی و حسین رضازاده تنها ورزشکارانی هستند که دو مدال طلای المپیک کسب کرده‌اند. البته ساعی علاوه بر این دو مدال طلا، یک مدال برنز هم از حضور در این بازی‎ها به دست آورده است. غلامرضا تختی (یک طلا و دو نقره) و محمد نصیری (یک طلا، یک نقره، یک برنز) در کنار هادی ساعی در بین ورزشکاران ایرانی به بیشترین مدال‌ المپیک رسیده‌اند، یعنی سه مدال. البته هستند ورزشکارانی مانند حسین رضازاده (دو طلا)، رسول خادم (یک طلا و یک برنز)، امیر رضا خادم (دو برنز)، محمود نامجو (یک نقره و یک برنز) و عسکری محمدیان (دو نقره) که دو بار موفق به مدال‌آوری در المپیک شده‎‎اند.

یک رکورد ویژه

در میان ۴۸ ورزشکار ایرانی که در ادوار مختلف بازی‌های المپیک صاحب مدال شده‌اند، علاوه بر هادی ساعی و حسین رضا زاده که هر یک صاحب دو مدال طلای المپیک هستند و از این حیث رکورددار به حساب می‌آیند، رکورد ویژه دیگری هم وجود دارد که در اختیار یک وزنه‌بردار است؛ محمد نصیری، وزنه‌بردار کشورمان تنها المپیکی ایران است که صاحب مدال‌المپیک در هر سه رنگ طلا، نقره و برنز شده است.

تنها رشته‌های مدال‌آور

تا پیش از المپیک ۲۰۱۲ لندن، کشتی (آزاد و فرنگی)، وزنه‌برداری و تکواندو تنها رشته‌هایی بودند که کاروان ورزش ایران توسط ورزشکاران آنها در ادوار مختلف صاحب مدال‌المپیک شد تا اینکه در آن دوره بازی‌ها احسان حدادی با مدال نقره خود، دوومیدانی را هم به جمع رشته‌های مدال‌آور المپیک اضافه کرد. در این میان سهم کشتی‌گیران در ثبت مدال‌های المپیکی ورزش ایران بیشتر از دو رشته دیگر است. تاکنون ۳۳ کشتی گیر ایران صاحب ۳۸ مدال‌المپیک (۸ طلا،۱۳ نقره و ۱۷ برنز) شده‌اند. در این میان سهم وزنه‌برداران هم ۱۶ مدال (پنج طلا، پنج نقره و ۶ برنز) است که توسط دوازده ورزشکار به دست آمده است. تکواندو هم توسط چهار ورزشکار دو مدال طلا، یک مدال نقره و دو مدال برنز المپیک را به نام خود ثبت کرده است.