ایمن‌سازی را همین الان آغاز کنید
این نکته را که تمام نقاط ایران روی کمربند زلزله‌خیز دنیا قرار دارد و هر لحظه، شب یا روز، وقوع زمین لرزه در هر یک از این نقاط محتمل است، این روزها همه ایرانی‌ها می‌دانند و تقریبا می‌توان گفت به یک کلیشه ذهنی برای ما تبدیل شده است. اما، جالب است که به‌رغم یقین داشتن تک تک شهروندان به خصوص شهروندان تهرانی از خطرات زلزله‌های بزرگی که هر لحظه احتمال وقوع دارند و زمان آنها هم مشخص نیست، اغلب ما این خطر بزرگ و بالقوه را در جریان زندگی روزمره به دست فراموشی سپرده‌ایم و حتی شنیدن اخبار زلزله‌های کوچک و بزرگی که در دیگر نقاط هر چند وقت یکبار اتفاق می‌افتد نمی‌تواند ما را نسبت به اقدامی اساسی در این زمینه، برانگیزد. شاید تفکر نادرست ما درباره پرهزینه بودن، زمانبر بودن و دشواری اقدام برای مقابله با زلزله‌های بالقوه، باعث می‌شود همیشه احساس کنیم خطر به سراغ ما نخواهد آمد و به این ترتیب، دست به کار مقاوم‌سازی نشویم. علاوه بر تمام آموزش‌هایی که در زمان مواجهه با زمین لرزه باید بیاموزیم، تمام متخصصان زلزله و کارشناسان مربوط معتقدند تنها روش مطمئن برای مقابله با زلزله و خطرات ناشی از آن مقاوم‌سازی ساختمان‌ها و بناها و اجرای دستورالعمل‌هایی است که به ایمن‌تر شدن هرچه بیشتر محیط زندگی کمک می‌کند. این هفته قصد داریم نکاتی ساده و در عین حال مهم را از روش‌های ایمن‌سازی فضای آپارتمان یا منزلی که در آن زندگی می‌کنیم ارائه کنیم. دو روش ایمن‌سازی ساختمان‌ها به طور کلی، ایمن‌سازی ساختمان‌ها به دو روش ایمن‌سازی سازه‌ای و ایمن‌سازی غیرسازه‌ای دسته‌بندی می‌شود. ایمن‌سازی سازه‌ای همانطور که از نام آن مشخص است به چگونگی طراحی و نحوه ساخت بنا، مصالح مورد استفاده در آن و دیگر عملیات مهندسی برمی‌گردد که معمولا شما به عنوان مالک یا مستاجر خانه، نقش چندانی در تعیین آن نمی‌توانید داشته باشید. برای ایمن‌سازی سازه‌ای، دستورالعمل‌ها، قوانین و آیین‌نامه‌هایی وجود دارد که سازندگان باید در حین ساخت آن را رعایت کنند، هرچند درصد پایینی از آنان 100 درصد این مقررات را به طور کامل در ساخت‌وسازها اعمال می‌کنند. خودتان دست به کار شوید همانطور که گفته شد، هر چند مقررات زیادی برای ایمن‌سازی سازه‌ای وجود دارد، اما نمی‌توان 100 درصد به آنچه شخص دیگری ساخته و شما قرار است در آن ساکن شوید اعتماد کرد. با این حال، تا حدی ضریب ایمنی آپارتمان‌ها به خصوص اگر به عنوان مالک در حین ساخت روند پیشرفت فیزیکی کار را شاهد باشید، قابل تخمین زدن است. اما، بخش قابل توجهی از ایمن‌سازی فضای زندگی، به طور کامل تحت اختیار و کنترل شما است و می‌توانید همین الان دست به کار شوید و ایمنی خانه خود را ارتقا دهید. ایمن‌سازی غیرسازه‌ای دقیقا به همین معنا است. از کجا شروع کنیم؟ اولین کاری که در رابطه با ایمن‌سازی غیرسازه‌ای باید انجام دهید آن است که خطرات بالقوه را در خانه خود شناسایی کنید و برای رفع آنها اقدام لازم را انجام دهید. شما در آغاز کار باید اولا اجسام سنگین را که افتادنشان می‌تواند به شما صدمه بزند ایمن کنید و دوما برای اجسام گران‌قیمت یا شکستنی که از بین رفتنشان می‌تواند خسارت‌های اقتصادی قابل توجهی به شما وارد کند، فضای امنی ایجاد کنید. از طرف دیگر، علاوه بر لوازمی که در داخل منزل قرار دارد، لوازم موجود در جاهای دیگر مثل گاراژ را برای جلوگیری از صدمه زدن به وسلیه نقلیه یا مواد اشتعال‌زا ایمن کنید. حالا کارهای ساده‌ای انجام دهید که اگر فردا زلزله رخ دهد، می‌تواند شما را در برابر آن محافظت کند. با کارهایی مثل دور کردن کتابخانه از رختخواب، مبل و دیگر جاهایی که می‌خوابید یا می‌نشینید، شروع کنید. اجسام سنگین را به طبقات پایین‌تر کمد یا کتابخانه انتقال دهید. بعد شروع کنید به جست‌وجوی دیگر وسایل موجود در منزل، که ممکن است در هنگام زلزله برایتان خطرناک باشند. در فضای آشپزخانه، در کابینت‌ها که خوب چفت نشده باشند در هنگام زلزله به شدت باز شده و باعث ریختن ظروف شیشه‌ای و چینی روی زمین می‌شوند. بهتر است از قفل‌های مناسب (قفل بچه‌ها، قلابدار) برای جلوگیری از این اتفاق استفاده شود. برای جلوگیری از آتش‌سوزی، وسایل گازی باید رابط‌های نرم داشته باشند. یخچال و وسایل بزرگ را با بستن آنها به وسیله تسمه به دیوار ایمن کنید. لوازم الکترونیکی را از قبیل، تلویزیون، رادیو ضبط، کامپیوتر، ماکرویو و دیگر وسایل الکتریکی که سنگین و گران قیمت هستند می‌توان با تسمه و بست‌های فنری در جای خود ایمن کرد. وسایل دکوری، چینی، ظروف سفالی و لامپ‌ها می‌توانند هنگام زلزله تبدیل به وسایلی مرگبار شوند. بهتر است از چسب‌ها یا بتونه‌هایی که به وسایل آسیب نمی‌رسانند برای محکم کردن آنها استفاده کنید. وسایل سنگین و شکستنی را به قفسه‌های پایین انتقال دهید. آیینه‌ها، قاب عکس‌ها و دیگر اشیاء باید به‌وسیله قلاب بسته آویزان شوند. با انجام این کار هنگام زلزله از دیوار پرتاب نمی‌شوند. عکس‌ها و آیینه‌ها را می‌توان با زدن بتونه به گوشه‌های آنها ایمن‌تر کرد. فقط از پرده‌های نرم و لطیف در بالای تخت خواب‌ها و مبل‌ها استفاده کنید. وسایلی همچون کتابخانه و بوفه را از بالا به دیوار متصل کنید. اطمینان حاصل کنید که وسایل به خوبی محکم شده‌اند. اتصال‌های نرمی مثل تسمه‌های پلاستیکی که اجازه می‌دهند اشیای بلند بدون افتادن، تاب بخورند، باعث کاهش تغییر شکل میخ‌ها می‌شود. قفسه‌های سست را می‌توان با به‌کارگیری بتونه در گوش‌های آن ایمن نمود. آبگرمکن ناامن یکی از خطرناک‌ترین وسایلی است که در صورت ایمن نبودن ممکن است سقوط کند و همزمان موجب ترکیدگی اتصالات آب و گاز گردد. در صورتی که در منزل آبگرمکن دارید، به وسیله دو تسمه اطراف آبگرمکن را به دیوار وصل کنید.