در کشور مراسم شایسته و درخور جایگاه فردوسی برگزار نمی‌شود
دنیای اقتصاد-حجت‌الاسلام نصرالله پژمانفر در «روز بزرگداشت فردوسی» در مراسمی که به همین منظور در توس برگزار شد گفت: به رغم ظرفیتی که فردوسی برای فرهنگ ما ایجاد کرده متاسفانه مراسمی که شایسته و درخور جایگاه وی باشد در کشور برگزار نمی‌شود. وی گفت: فرزندانمان با فردوسی بیگانه هستند و مقصر این امر ما هستیم که برای آشنایی آنان با فردوسی زمینه‌سازی نکرده‌ایم و از این ظرفیت گسترده غافل مانده‌ایم. نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی همچنین برنامه اهدای نشان جهانی فردوسی را به فردوسی‌شناسان اقدامی مثبت ارزیابی و بیان کرد: امروز باید تمام افرادی را که با چنگ و دندان برای زنده نگه داشتن یاد فردوسی تلاش می‌کنند توتیای چشم کرد.
برای احیاء توس نیازمند تلاش بیشتری هستیم
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری خراسان رضوی نیز در این مراسم به تلاش‌ها برای احیاء مجموعه شهر تاریخی توس اشاره و بیان کرد: نیازمند تلاش بیشتری در این زمینه هستیم
محمد مقدوری گفت: نیازمند استفاده از هویت فرهنگی ایرانی اسلامی در شرایط پیچیده منطقه هستیم.
وی افزود: بسیاری از مشکلات امروز نظام سیاسی و حکومتی بسیاری از کشورها از عدم غنای فرهنگی ناشی می‌شود اما باید بر خود ببالیم که در تاریخ فرهنگی ایران شخصیت‌هایی را داریم که زیربنای فرهنگی کشورمان را غنا بخشیده‌اند.

معرفی مفاخر به جامعه یک ضرورت است
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی نیز در این مراسم گفت: معرفی مفاخر به جامعه و به ویژه نسل جوان در راستای تقویت غرور و خودباوری ملی و اسلامی یک ضرورت انکارناپذیر است.سیدسعید سرابی مفاخر را ریشه‌های فرهنگی و تمدنی توصیف و بیان کرد: آثار گرانقدر آنان آبشخور و سرچشمه زلال معارف و آموزه‌های انسان‌ساز و حیات‌بخش است. وی افزود: شاهنامه فردوسی هویت ملی ما است لذا باید آن را پاس داشت و به میان مردم آورد زیرا مردم بزرگترین و بهترین پاسداران و نگاهبانان میراث فرهنگی و معنوی خودشان هستند.

اهدای نشان فردوسی
همچنین در این مراسم «نشان فردوسی» به دکتر محمدرضا راشد محصل، دکتر جلال خالقی مطلق، دکتر یعقوب دانشدوست و استاد لوریس چکناواریان آهنگساز و رهبر ارکستر اهدا شد.
حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی سخن‌سرای نامی ایران و سراینده شاهنامه حماسه ملی ایران به سال ۳۲۹ هجری در روستای «پاژ» منطقه توس خراسان دیده به جهان گشود و در سال ۴۱۱ هجری قمری در همان منطقه درگذشت و در باغ خود به خاک سپرده شد.شاهنامه فردوسی شناخته‌شده‌ترین کتاب در دنیا به زبان فارسی است که به همه زبان‌های زنده جهان ترجمه شده است.
اثر جاودان فردوسی حماسه‌ای منظوم با حدود 60 هزار بیت شامل اسطوره‌ها، افسانه‌ها و تاریخ چهار دودمان پادشاهی پیشدادیان، کیانیان، اشکانیان و ساسانیان ایران از ابتدا تا آغاز دوران اسلامی در سده هفتم است.
این اثر حماسی شامل سه بخش «اسطوره» عهد کیومرث تا پادشاهی فریدون، دوره «پهلوانی» قیام کاوه آهنگر تا مرگ رستم و دوره «تاریخی» از پادشاهی بهمن و ظهور اسکندر تا آغاز دوران اسلامی است..شاهنامه نفوذی بسیار در ادبیات جهان داشته و شاعران بزرگی همچون گوته و ویکتور هوگو از آن به نیکی یاد کرده‌اند.

عدم ثبت جهانی آرامگاه فردوسی
شهر تاریخی توس نیز که روستای «پاژ» زادگاه و مدفن فردوسی در آن قرار دارد با افزون بر 350 هکتار مساحت شامل ارگ توس، کهن دژ قدیمی شهر، بقایای شهر تابران، بنای هارونیه، مسجد و مدرسه ضلع جنوبی آن و آرامگاه فردوسی است.نصب دکل‌های فشار قوی برق در سال 1385 در حریم شهر تاریخی توس، حریم منظری آرامگاه فردوسی و عدم جابه‌جایی آن‌ها تا امروز مهمترین عامل توقف ثبت جهانی این اثر تاریخی است.

تبدیل آرامگاه توس به مرکز آموزش نقالی‌خوانی کشور
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی نیز گفت: سنت شاهنامه‌خوانی در بین نسل جوان در این استان نیازمند بازنگری و احیا است.
به گزارش ایرنا، محمدحسین زارع‌صفت در آستانه 25 اردیبهشت «روز بزرگداشت فردوسی» در جمع خبرنگاران گفت: اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی برنامه‌ای ویژه به منظور احیا سنت‌هایی همچون شاهنامه‌خوانی و نقالی درنظرگرفته است. وی گفت: در این چارچوب آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی به مرکز آموزش نقالی‌خوانی در کشور تبدیل خواهد شد.
نقالی یا افسانه‌سرایی کهن‌ترین شیوه بازگویی داستان‌های معروف عامیانه، شاهان و پهلوانان با مایه‌های حماسی در ایران است.
«نقالی ایرانی» به عنوان هنری دراماتیک که طی آن نقال شعر یا نثر را با حرکات و اشارات و گاهی همراه موسیقی و توصیف نقاشی‌ها بازگو می‌کند طی پرونده‌ای با همکاری سازمان میراث فرهنگی و بنیاد فردوسی، سال 2011 میلادی در قالب ششمین اجلاس میراث معنوی ناملموس سازمان یونسکو ثبت شده است.
زارع صفت « افتتاح مرحله دوم مجموعه مرکز اسناد فردوسی با ۱۲ هزار نسخه سند، رونمایی از نسخه ۳۲ صفحه‌ای شاهنامه فلورانس، تقدیر از ۱۵ خادم فعال عرصه فرهنگی و مراسم ویژه شاهنامه‌خوانی با حضور میهمانانی از کشورهای مختلف دنیا» را از برنامه‌های ارزنده روز ملی فردوسی که با حضور معاون رئیس‌جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برگزار شد، برشمرد.