موزه سینما و عبور از فرش قرمز
فرحناز ایران‌نژاد این روزها سینمای ایران با گذشته اصغر فرهادی حال و هوای خوبی دارد‌‌. موزه سینمای ایران هم به پاس موفقیت‌های این کارگردان در کنار آثار سایر سینماگران، جوایز، هدایا و آثار او را به نمایش گذاشته است‌‌. در این موزه، گذشته سینمای ایران با روزهای پر فراز ونشیب از آغاز تا امروز در باغ فردوس به همراه اکران اولین ساخته‌های سینما مانند دختر لر و حاج آقا اکتور سینما برای علاقه‌مندان نمایش داده می‌شود. تماشای این فیلم‌ها به همان اندازه زیبا است که فیلم‌های روز مخاطب را جذب می‌کند. موزه قدیمی‌سینما ابتدا در لاله زار در خرداد 77گشایش یافت. اما چهار سال بعد به عمارتی در باغ فردوس منتقل شد‌‌. سحرآذین مدیر بخش نمایشگاهی موزه درباره علت این انتقال از خیابان پیرنیا به این منطقه می‌گوید: «زمانی که موزه سینما در خیابان پیرنیا شروع به فعالیت کرد در یک فضای کوچک و زیر نظر شهرداری اداره می‌شد. آن زمان هم به دلیل ثبت نشدن موزه و هم کمبود فضا امکان بازدید عمومی ‌وجود نداشت. بنابراین بسیاری از هنرمندان و دست‌اندرکاران تصمیم گرفتند موزه به این مکان انتقال یابد. پس از بازسازی و آماده‌سازی ساختمان موزه و با همکاری دوجانبه بین هنرمندان هر روز بخش‌های مختلفی به موزه افزوده شد. ما سعی کرده‌ایم با طراحی و چیدمان زیبا از فضای موزه بهترین استفاده را کنیم. محوطه باغ فردوس در زمان محمد شاه قاجار ساخته شده و تاریخ مفصلی از دست به دست شدن دارد‌‌. در مقطعی مدرسه و زمانی هم محل برگزاری جشن‌های فرهنگ وهنر بود‌‌. اما به طور رسمی پس از انقلاب ‌رنگ وبوی سینمایی به خود گرفت و به عنوان مرکزی برای آموزش فیلمسازی درآمد. حالا این عمارت قاجاری با دو سالن سینما و دو گالری نمایش و موزه سینما به یک مرکز تفریحی و گردشگری در تجریش تبدیل شده است‌. اولین نمایش سینما به سال 1895 بازمی‌گردد که با دریافت پول در زیرزمین گراندکافه تصاویر را برای تماشاگران نمایش دادند‌. کم کم با پیشرفت علوم دستگاه‌ها روز به روز جدیدتر شدند و تکنولوژی‌های دیجیتالی صوتی و تصویری تحولی بزرگ به این صنعت افزود‌‌. تاریخچه این تحول روی دیوارهای اندرونی این بنای قاجاری نقش بسته است‌. آذین درباره بخش‌های به روز این موزه می‌گوید: «یک نمایشگاه در گالری فردوسی بر پا است که دوربین‌های پیشرفته فیلمبرداری و عکاسی را به بینندگان معرفی می‌کند. یکی از اهداف موزه ارائه تکنولوژی‌های به روز دنیا است که با تاریخ سینما پیش می‌رود‌.»اولین نمای این موزه درباره پوستر‌ها و پلاکاردهای فیلم‌های ابتدای ورود سینما به ایران است که این پوستر‌ها با ادبیات ویژه آن دوران برای خودش داستانی جالب و خواندنی دارد‌. تصاویر افراد مهم و تاثیرگذاری که در ورود و گسترش سینما نقش داشتند به همراه بیوگرافی آنها از دیگر بخش های این موزه است. افرادی مانند ابراهیم خان عکاس باشی اولین فیلمبردار، خان باباخان معتضدی پدر فیلم مستند ایران، سرگذشت رضا مژده، ابراهیم مرادی و بسیاری از چهره‌های نامدار که هرکدام نقشی ماندگار در سینمای ایران ایفا کرده‌اند‌. تصاویر فراوان سالن‌های شهر تهران نشان می‌دهد که کار و بار سینماداران در گذشته حسابی سکه بوده است، زیرا در تهران آن روزها با آن جمعیت اندک سر هر کوچه و خیابانی یک سالن سینما وجود داشته است که حالا تعداد انگشت شماری باقی مانده است‌‌. اگر می‌خواهید بدانید اولین زن سینما دار چه کسی بوده یا از چه زمانی سینمای ایران مختلط شده یا اینکه سینمای درایوین تهرانپارس چه شکلی بوده توضیح آن در موزه سینما است‌‌. نمای دیگر این سینما به ابزار‌ها دوربین‌های و دستگاه‌های ضبط صدا اولین دستگاه‌های چاپ فیلم متعلق به استاد بدیع پدر فنی فیلم سینمای ایران اختصاص یافته است‌. طراحی این موزه به گونه‌ای است که از ابتدای ورود با سینمای صامت ناطق و فیلم‌های سیاه و سفید آشنا می‌شویم تا می‌رسیم به فیلم‌های رنگی و چهره‌هایی که برای جوانتر‌ها آشناتر و آثارشان شناخته تر است‌‌. در این بخش آثار چهره‌های مختلف سینما، وسایل شخصی و کارنامه‌ها جوایز داخلی و خارجی که برای فیلم‌ها دریافت کرده‌اند به نمایش درآمده است‌‌. کارگردانانی نظیر رسول صدر عاملی، ملاقلی پور، مهرجویی و ... از اولین جایزه خارجی که به فیلم گاو تعلق گرفته تا نخل طلایی کن حاتمی‌کیا. البته فیلم‌های سینمایی در خیابان پیرنیا نگهداری می‌شود. آذین دراین باره هم می‌گوید: «موزه سینما تلاش می‌کند این مکان را تبدیل به پژوهشگاه سینما کند؛ برای همین آرشیو کاملی از فیلم‌های هنرمندان را در اختیار دارد. اما ما صاحب اثر نیستیم و نمی‌توانیم فیلم‌ها را به نمایش عمومی بگذاریم بنابراین به جای آن آماده سرویس‌دهی به محققان و پژوهشگران هستیم‌.» با گشت و گذار بالاخره به جایگاه ویژه اختصاص یافته به اصغر فرهادی می‌رسیم. چند هفته پیش اصغر فرهادی از این فضا بازدید کرده و قرار است بسیاری از لوازم و دست نوشته‌ها و جوایز او به موزه اهدا شود. تا با حضور او این بخش بازگشایی شود‌. تاریخ سینمای ایران بخش بسیار مهمی‌را پشت سر گذاشته است که برگرفته از دوران دفاع مقدس است‌. شما در این بخش شاهد نمایش آثار و ابزار‌ها و وسایل به کار گرفته در این فیلم‌ها خواهید بود‌‌. در بخش سینمای کودکان هم شخصیت‌های محبوبی مثل کلاه قرمزی مخمل و کپل و ... هم به انتظار شما نشسته‌اند‌‌. در این سالن نمونه بازسازی سینمای دهه 30 -40 وجود دارد که بخش‌هایی از فیلم دختر لر و حاج آقا اکتور سینما را برایتان نمایش می‌دهند‌‌. پس از عبور از قسمت شاه نشین خانه قاجاری به جذاب‌ترین بخش موزه یعنی فرش قرمز می‌رسیم. شما از روی این فرش عبور می‌کنید درحالی‌که چهره‌های سینمای تماشاگر شما هستند و با بدرقه آنها وارد حیاط آرزوی فرهاد می‌شوید‌. موزه سینما همه روزه از ساعت 9-5 پذیرای علاقه‌مندان است و فقط ایام شهادت و وفات تعطیل است قیمت بلیت برای بازنشستگان رایگان، دانشجویان 2000 تومان افراد عادی 3000 تومان و بلیت سینما هم 5000تومان است‌. تلفن 9-22705005