جویاستیک به جای فرمان؛ رانندگی آسانتر یا سختتر؟
در کنار همه پیشرفتهای تکنولوژیکی که قرار است خودروهای نسل آینده را دگرگون کنند، استفاده از دستگاهی شبیه آنچه خلبانان برای هدایت هواپیما در دست میگیرند به جای فرمانهای امروزی که تقریبا کارکردشان از اولین روزهای تولد خودرو چندان تغییر نکرده، چند سالی هست که بیش از پیش دیده و شنیده میشود. پیشرفت چشمگیر فناوریهای مرتبط با صنعت خودرو رفته رفته این امکان را برای رانندگان فراهم میکند که خودرویشان را به جای فرمان، با یک سیستم الکترونیکی هدایت کنند. این یعنی تحولی بسیار بزرگ: به جای تکیه بر ارتباط مکانیکی بین چرخها، میل فرمان و محور جلویی خودرو، سیگنالهای الکتریکی میتوانند حرکت چرخها و مسیر خودرو را کنترل کنند.
در کنار همه پیشرفتهای تکنولوژیکی که قرار است خودروهای نسل آینده را دگرگون کنند، استفاده از دستگاهی شبیه آنچه خلبانان برای هدایت هواپیما در دست میگیرند به جای فرمانهای امروزی که تقریبا کارکردشان از اولین روزهای تولد خودرو چندان تغییر نکرده، چند سالی هست که بیش از پیش دیده و شنیده میشود. پیشرفت چشمگیر فناوریهای مرتبط با صنعت خودرو رفته رفته این امکان را برای رانندگان فراهم میکند که خودرویشان را به جای فرمان، با یک سیستم الکترونیکی هدایت کنند. این یعنی تحولی بسیار بزرگ: به جای تکیه بر ارتباط مکانیکی بین چرخها، میل فرمان و محور جلویی خودرو، سیگنالهای الکتریکی میتوانند حرکت چرخها و مسیر خودرو را کنترل کنند. در سال ۲۰۱۳ نیسان به اولین خودروساز شاخصی تبدیل شد که یک سیستم کاملا الکتریکی را در خودرو سواری Q۵۰ اینفینیتی جایگزین سیستم فعلی فرمان کرد (اگرچه ایرادی تصادفی در این سیستم خودروساز ژاپنی را مجبور به فراخوان این خودروها در دسامبر سال ۲۰۱۳ کرد).اما به کارگیری این سیستم میتواند انتخابهای بیشتری را برای مدیریت حرکت خودرو پیش روی سازندگان و رانندگان قرار دهد، از جمله امکان بهرهگیری از چیزی
شبیه دسته بازیهای کامپیوتری یا جویاستیک (Joystick). ساب (Saab)، خودروساز آمریکایی، بیش از ۲۰ سال پیش بهکارگیری جویاستیک را به جای فرمان خودرو در نمونهای از خودرو پرومتئوس (Prometheus) خود تجربه کرد؛ خودروسازان شاخص دیگری هم بودند، مانند هوندا که این سیستم را در مدلهای اولیه و مفهومی خودروهایشان نصب کردند، با این حال این نقشه تا به امروز چندان نگرفته است. موافقان میگویند خریداران نسل آینده خودروها جوانانی هستند که امروز وقت بسیاری را به بازیهای کامپیوتری به کمک جوی استیکهایی میگذرانند که قرار است جای فرمان را بگیرد. بنابراین با کارکرد و امکانات و ویژگیهایش به خوبی آشنا هستند و برای استفاده از آنها مشکلی نخواهند داشت. آنها همچنین میگویند طراحی جویاستیک و کارگزاریاش در خودرو ارزانتر از سیستم مکانیکی فرمانهای فعلی است و در عین حال خودروسازان را از دردسر بزرگ نصب فرمان در سمت راست (برای کشورهایی با قوانین رانندگی بریتانیایی) یا در سمت چپ میرهاند. مخالفان اما معتقدند فرمانهای امروزی همچنان بهترین گزینه برای هدایت خودرو و ایمنترین راه برای پرهیز از تغییر جهت ناگهانی و بروز تصادف است و این
مهمترین جنبهای است که در ساخت هر خودرو با هر امکاناتی باید در نظر گرفته شود. موافقان، از متخصصان و تحلیلگران تا خودروسازان، نهتنها در پی استقرار جویاستیک در اتاق خودروها هستند، بلکه همچنین در پی آنند که سیستم دنده، ترمز و پدالها را هم به روی همین دسته منتقل کنند و رانندگی را به فشردن چند دکمه تقلیل دهند. وبسایت Quora.com برای بررسی نظرات رانندگان در مورد این تحول احتمالی، انجمنی اینترنتی راهاندازی کرده تا از طریق بحث در آن میزان اشتیاق رانندگان به استفاده از جویاستیک به جای فرمان را دریابد. به نظر میرسد جویاستیک میتواند به تسهیل رانندگی کمک کند و راهبری خودرو را حرفهایتر از شکل امروزیاش کند. اما مایکل مکواترز یکی از کاربران این انجمن نظر متفاوتی دارد: «جویاستیک بسیار حساس است و کوچکترین حرکت هندسی را به تاثیری بزرگ بر مسیر یک خودرو در حال حرکت تبدیل میکند.» او مینویسد: «چرخ فرمان بزرگتر است و بنابراین کنترل خودرو به کمک آن سادهتر و امنتر است.» او اضافه میکند دامنه ۳۶۰ درجهای چرخش فرمان ممکن است رانندگانی را که عادت کردهاند آن را به راحتی به چپ یا به راست بچرخانند گیج کند و ریسک رانندگی
را بالا ببرد: «اگر یک راننده، در حالتی مضطرب و در حالی که به نقطهای با ترافیک فشرده نزدیک میشود، جویاستیک را در حرکتی ناگهانی به جلو هل بدهد چه اتفاقی میافتد؟»فهیم جیل، کاربر دیگر است که میگوید بحث در مورد جایگزینی چنین ابزاری باید به زمانی موکول شود که اساسا صنعت خودرو دیجیتالی تر از امروز شود و استقرار سیستمی متشکل از بخشهای الکترونیکی و مکانیکی به بررسیهای بیشتری نیاز دارد. کلاوس ریشرت، نظردهنده دیگری است که معتقد است این ایده عملی نخواهد شد، چرا که رانندگان در مقابل چنین تغییر بزرگی واکنش مثبت نشان نخواهند داد. از نظر او دلیل دیگر این است که استفاده از فرمان به راننده امکان میدهد از هر دو دست برای هدایت خودرو بهره بگیرند و این در لحظاتی از رانندگی که عکسالعمل سریع ضرورت دارد، بسیار کاراتر است. جک دالگرن میگوید هرچند که خودروهای امروزی از پدیدههایی مکانیکی با جعبهدنده و فرمان به سیستمی پیچیده از بخشها نرمافزاری و الکتریکی تبدیل شدهاند، فرمان خودرو به دلایل امنیتی نباید یکسره از خودرو حذف شود و همیشه باید به عنوان یک راهحل فوری مکانیکی مطمئن و آلترناتیوی برای جویاستیک باقی بماند.هنوز هیچ
خودرو استانداردی واقعا به جویاستیک مجهز نشده است، اما به نظر نمیرسد تردد خودروهایی با این سیستم تازه چندان دور باشد. با این حال برخی میگویند گسترش استفاده از این فناوری به سنجش جنبههای متفاوت به خصوص در عرصه آموزش استفاده، ارتقای ایمنی و حتی تغییر در برخی قوانین رانندگی نیاز دارد.
ارسال نظر