آنچه بیماران دیابتی روزه‌دار باید بدانند
مدیر آموزش و پژوهش بنیاد بین‌المللی پیشگیری و کنترل دیابت گفت: دیابت از انواع بیماری‌های وابسته به رژیم غذایی است و با توجه به تغییرات عمده‌ رژیم غذایی در ماه رمضان باید به این بیماری توجه ویژه‌ای کرد. فرهاد رجب‌پور در همایش دیابت و روزه‌داری تصریح کرد: دیابت تیپ یک که حاصل تخریب سلول‌های پانکراس است و موجب افزایش قند خون می‌شود علائمی چون پرخوری، پرنوشی و پرادراری را به دنبال دارد. وی در خصوص دیابت تیپ 2 اظهار کرد: این دیابت یک اختلال متابولیک است که با افزایش قند خون و ایجاد مقاومت نسبت به انسولین تشخیص داده می‌شود. رجب‌پور عنوان کرد: تفاوت عمده این دو نوع دیابت در نوع انسولین است که در دیابت تیپ یک با فقدان کامل انسولین و در دیابت تیپ 2 با فقدان نسبی آن مواجه هستیم. وی با اشاره به اینکه 95 درصد دیابتی‌ها به دیابت تیپ 2 مبتلا هستند، افزود: چاقی یکی از علل اصلی دیابت تیپ 2 است و برخلاف دیابت تیپ یک است که بیشتر به دنبال عوارض وراثتی و ژنتیکی است. رجب‌پور اذعان کرد: یکی از خطرناک‌ترین عوارض بیماری دیابت افت قند خون و همچنین افزایش قند خون است. از دست دادن آب بدن نیز از جمله عوارض روزه‌داری برای بیماران دیابتی است. وی خاطر‌نشان کرد: خطر افت قند خون در بیماران دیابتی تیپ یک در ماه رمضان 4 تا 7 برابر بیشتر می‌شود، ولی در بیماران دیابتی تیپ 2 این میزان به 7 تا 8 برابر می‌رسد. وی در خصوص مزایای روزه‌داری برای افراد دیابتی یادآور شد: روزه‌داری سبب بهبود هموگلوبین می‌شود که به دنبال آن قند خون نیز بهتر کنترل می‌شود. مدیر آموزش و پژوهش بنیاد بین المللی پیشگیری و کنترل دیابت اظهار کرد: بیمارانی که قبل از ماه رمضان دچار افت شدید قند خون، افت هوشیاری و کنترل نامناسب قند خون می‌شوند در زمره بیماران پرخطر هستند. وی اضافه کرد: کنترل قند خون به این معنی است که قند خون یک روند ثابت داشته باشد، زیرا نوسانات قند خون سبب تشدید عوارض دیابت می‌شود. رجب‌پور ادامه داد: بیمارانی که قبل از ماه رمضان مبتلا به «کمای هیپرگلیسمی» می‌شوند، بیمارانی که دچار بیماری‌های حاد قلبی- عروقی، فشار خون، صرع کنترل شده، عوارض کلیوی پیشرفته، تشنج و اختلالات شناختی شده‌اند و همچنین زنان باردار نیز جزو گروه پرخطر دیابت هستند. وی افزود: بیماران پرخطر نباید اقدام به روزه‌داری کنند، مخصوصا اگر به دنبال افت قند خون، یکی از عوارض بروز پیدا کند. وی تصریح کرد: افراد دیابتی هم از نظر ترکیبات رژیم غذایی و هم از نظر مصرف داروها، باید آموزش کافی و لازم را فرا گیرند، زیرا مطالعات نشان داده است افراد دیابتی آموزش دیده نسبت به افراد آموزش ندیده، 4 برابر کمتر دچار افت قند خون می‌شوند. رجب‌پور خاطر‌نشان کرد: افراد دیابتی در ماه مبارک رمضان برای جلوگیری از افت قند خون، 20 درصد از میزان انسولین خود را کاهش دهند. وی گفت: افرادی که دیابت کنترل شده و ورزش منظم دارند و همچنین کسانی که برای کنترل قند خون خود فقط از «مت فورمین» استفاده می‌کنند جزو افراد کم خطر دیابتی در روزه‌داری محسوب می‌شوند. رجب‌پور بیان کرد: علائم افت قند خون شامل تپش قلب، تعریق، ضعف و خستگی، لرز، سردرد، گیجی، تحریک‌پذیری و اختلال دید است. مدیر آموزش و پژوهش بنیاد بین‌المللی پیشگیری و کنترل دیابت عنوان کرد: افراد دیابتی در ماه رمضان سحری را در نیمه شب مصرف نکنند و از خوردن غذاهای چرب، شیرین و سرخ‌شده نیز پرهیز کنند. وی با اشاره به اینکه افراد دیابتی باید از سبزیجات و میوه‌جات تازه و آب به مقدار لازم استفاده کنند، اظهار کرد: افراد دیابتی قند خون خود را قبل از سحر، 3 ساعت بعد از آن، قبل از افطار و 3 ساعت بعد از آن اندازه‌گیری کنند. رجب‌پور در خصوص افراد دیابتی که از روزه‌داری منع شده‌اند، گفت: افرادی که درماه رمضان در طول روز قند خون کمتر از60 دارند همچنین قند خون کمتر از 70 در ساعات اولیه روزه‌داری نباید اقدام به روزه گرفتن کنند. وی تصریح کرد: افراد دیابتی در صورت داشتن رژیم غذایی مناسب، ورزش منظم و کنترل قند خون می‌توانند روزه بگیرند. رجب‌پور در پایان خاطر‌نشان کرد: ارزیابی کامل بیمار قبل از شروع ماه رمضان و تشخیص خطرات احتمالی بیماری، بهترین اقدام برای کنترل دیابت است.