تخریب املاک‌معارض توسط شهرداری قانونی است؟
حمید نجار فروردین سال 1345 شهرداری تهران تصمیم گرفت طرحی را اجرا کند که سال‌ها مورد غفلت قرار گرفته بود. طرح توسعه معابر شهری که از سال 1312 به تصویب رسیده بود.
اگر چه اجرایی نشد و بارها مورد تجدیدنظر قرار گرفت. چنانچه در سال ۱۳۲۰، «قانون توسعه معابر» بار دیگر به تصویب رسید که در واقع تجدیدنظر قانون مصوب سال ۱۳۱۲ بوده و تغییراتی در آن صورت گرفته بود. قانون جدید ۱۷ ماده داشت و بر اساس ماده چهار آن شهرداری‌ها می‌توانستند هر مقدار ملکی را که به موجب نقشه برای توسعه معابر لازم داشتند یا هر نهر یا‌ قناتی را که برای تامین آب شهر ضروری می‌شمارند و وزارت کشور نیز تصویب می‌کرد پس از انجام تشریفات به بهای عادلانه خریداری‌ کنند و مالک نیز باید آن را واگذار می‌کرد.
این به معنای بروز برخی اختلافات و درگیری میان مالک و شهرداری بود. اگر چه در بخشی از این قانون مصوب شده بوده تا برای تسریع در حل اختلاف و تعیین تکلیف افراد در موردی که شهرداری زمین مشجر، مزروع، بیاض، خانه یا مستغل اشخاص را برای توسعه، اصلاح، احداث برزن یا خیابان یا میدان، گذر، انهار یا قنوات برای تسهیل آمد و شد یا زیبایی شهر یا سایر نیازمندی‌های شهر لازم بداند تصرف کند، هیات سه نفره‌ای از نمایندگان شهرداری، وزارت دادگستری و کشور تشکیل شود؛ اما در عمل اقدام این هیات مشکلی را بر طرف نمی‌کرد.
با توجه به همین کاستی‌ها، این قانون در سال ۱۳۴۵ باز هم مورد تجدیدنظر قرار گرفت. در این سال «اصلاح قانون توسعه معابر» تصویب و چند ماده به قانون شهرداری الحاق شد. اقداماتی چون تدوین مقررات و ضوابط تهیه برنامه‌های شهری، تاسیس شورای‌عالی شهرسازی، تعیین حریم یا محدوده نظارت بر فعالیت‌ها و ساخت‌و‌سازها در شهرها و به طور کلی اقدامات عمده برای تحقق اهداف برنامه‌ریزی شهری در ایران، از این سال آغاز شد. به گونه‌ای که در فروردین همان سال طرح توسعه معبر شهری تهران هم به اجرا گذاشته شد. طرحی که دویست میلیون تومان بودجه نیاز داشت و با تخریب ده هزار واحد مسکونی همراه بود. این واحد‌ها در محلات مختلف تهران تخریب شدند و در بعضی مواقع واکنش ساکنان را در پی داشتند. مطابق اعلام مقامات شهرداری در همین زمان شهر تهران شدیدا نیاز به توسعه معابر داشت. افزایش بسیار زیاد تعداد اتومبیل‌ها در این شهر مشکلات بزرگی برای ترافیک شهر به وجود آورده بود و مسدود بودن راه‌های فرعی میان شاهراه‌ها موجب کندی عبور و مرور شده بود.
به همین دلیل در نخستین گام اجرایی بخشی از میدان ابن سینا تخریب شد. این میدان در دروازه شمیران قرار داشت. کار تخریب صبح یکی از روزهای فروردین ماه سال۴۵ ۱۳ شروع شد. ماموران شهرداری قسمتی از این میدان را تخریب کردند.
نکته قابل توجه این است که تخریب این بخش سال‌ها در برنامه کاری شهرداری قرار داشت؛ اما به دلایلی که به بخشی از آن اشاره شد کار تخریب تا این سال به انجام نرسیده بود. با توجه به واکنش‌های احتمالی از سوی ساکنان یا کاسبان محلی، تخریب و توسعه میدان با حضور آشوری رییس ناحیه سه شهرداری انجام شد. شهر تهران علاوه‌بر این میدان ‌باید در ده‌ها منطقه دیگر توسعه می‌یافت. در محلات مختلف تهران این زمان کوچه‌هایی وجود داشت که از زمان سلطنت رضا خان در برنامه توسعه معابر قرار داشتند؛ ولی تا به آن موقع کار آنها به تعویق افتاده بود. بخشی از اینها، معابر قدیمی تهران محسوب می‌شدند. به طور مثال کوچه ظهیر الاسلام، بازارچه قوام‌الدوله، امتداد خیابان شمال دادگستری را می‌توان نام برد. همچنین می‌توان به تعریض خیابان تهران نو، تعریض نواب جنوبی و ده‌ها خیابان دیگر اشاره کرد که سال‌های سال به حال بلاتکلیفی مانده بودند و اقدامی برای تعریض آنها صورت نگرفته بود تا این که در زمان مورد بحث نوسازی و تعریض آنها انجام شد.