نوسان در بازار طلا و ارز
مسعود رضا طاهری به غیر از ریزش ۵۰ درصدی بهای جهانی نفت و افت درآمدهای نفتی کشور که نگرانی عمده ای در بازارهای داخلی از جهت کسری بودجه پدید آورده است، روند تلاشهای دیپلماتیک برای دست یابی به توافقی جامع با غرب بر سر مساله هسته ای ایران، بازار ارز و سکه را در مقاطع مختلف زمانی با نوسان های مثبت و منفی مواجه کرده است. این تاثیر پذیری تا جایی پیش می رود که اغلب افت و خیزهای بهای جهانی طلا را کنار می زند یا به طور محسوسی کم اثر می کند. تصور بازیابی مسیرهای نقل و انتقال ارز با بازگشایی سوییچ سوییفت ،تحرک بانکهای بزرگ از جمله بانکهای نیمه دولتی حاضر در بورس تهران برای انتقال حواله‌های ارزی،افت هزینه سربار و افزایش تقاضای واقعی و موثر بازرگانی ارز و کوتاه شدن دست دلالان، حداقل مزیتهای برداشته شدن فشارهای تحریم از بازار ارز است.
مسعود رضا طاهری به غیر از ریزش 50 درصدی بهای جهانی نفت و افت درآمدهای نفتی کشور که نگرانی عمده ای در بازارهای داخلی از جهت کسری بودجه پدید آورده است، روند تلاشهای دیپلماتیک برای دست یابی به توافقی جامع با غرب بر سر مساله هسته ای ایران، بازار ارز و سکه را در مقاطع مختلف زمانی با نوسان های مثبت و منفی مواجه کرده است. این تاثیر پذیری تا جایی پیش می رود که اغلب افت و خیزهای بهای جهانی طلا را کنار می زند یا به طور محسوسی کم اثر می کند. تصور بازیابی مسیرهای نقل و انتقال ارز با بازگشایی سوییچ سوییفت ،تحرک بانکهای بزرگ از جمله بانکهای نیمه دولتی حاضر در بورس تهران برای انتقال حواله‌های ارزی،افت هزینه سربار و افزایش تقاضای واقعی و موثر بازرگانی ارز و کوتاه شدن دست دلالان، حداقل مزیتهای برداشته شدن فشارهای تحریم از بازار ارز است. اینکه کارکنان خزانه داری آمریکا ذره بین خود را از نقل و انتقال حوالجات ارزی خروجی از ایران بردارند و صرافان داخلی مجبور به یافتن پارتنرهای شرکتی و غیر حرفه ای برای دور زدن تحریمهای ارزی نباشند، اتفاق قطعا مبارکی برای بازار ارز داخلی است. اما این مسیرها تاکنون با هزینه های مضاعف همراه بوده
است؛ ترکیه در سالهای اخیر بیشترین درآمدها را در جابجایی ارز از ایران داشته است. برای ارزیابی بهتر شرایط، لازم به یادآوری است که تا قبل از آغاز تحریمها ،شرکتها برای واردات هنگام بازگشایی اعتبارات اسنادی تنها 10 درصد ارزش محموله وارداتی را می پرداختند که در سالهای اخیر با توجه به بسته شدن اعتبارات بین بانکی ، این رقم تا 130 درصد نیز افزایش یافت و بخش عمده ای از نقدینگی های جاری شرکتها صرف هزینه نقدی واردات به علاوه کارمزدهای گزاف و بازهم به علاوه تاخیرهای بی دلیل در رسیدن محموله های وارداتی شد و در عین حال تضمینی در از بین نرفتن و بلوکه نشدن ارز ارسالی نیز وجود نداشت. از نیمه 89 تا پاییز 92 به مرور حجم ارسال ارز در صرافیهای آزاد نیز تا 10 درصد نرم بازار افت کرد.
همچنین برداشته شدن فشارها از شرکتهای پتروشیمی و افزایش میزان صادرات غیر نفتی، امکان افزایش عرضه ارز را بیشتر می کند. شرکتهای پتروشیمی تقریبا سالانه ۱۲ میلیارد دلار ارز در بازار داخلی عمدتا به صرافان بانکهای خصوصی می فروشند و درعمل این صرافیها عاملی رسمی برای یافتن مشتریان بزرگ دلاردر بازار داخلی به شمار می آیند.این شرکتها همچنان دراین روزها درگیر فشارهای بین المللی هستند وتصور برداشته شدن این محدودیتها می تواند در کنار امکان افزایش فروش نفت، عطش بازار ارز را بخواباند. دبیر انجمن کارفرمایان صنعت پتروشیمی امسال از ورود ماهانه یک‌میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار ارز به بازار داخلی از سوی پتروشیمی‌ها خبر داده بود.احمد مهدوی، گفته بود: پتروشیمی‌ها ۵۰ درصد ارز حاصل از صادرات محصولات خود را در صرافیهای مجاز بانک مرکزی عرضه خواهند کرد.
اینکه سقوط 50 دلاری بهای نفت از مرز یکصد دلار را تماما به تلاش عربستان برای مقابله با تولید شیل اویلهای آمریکایی ربط دهیم، به طور قطع اشتباه است. در واقع، رویارویی قطر وعربستان با ایران و روسها و همچنین دولت عراق در تخفیفهای نفتی به مشتریان خود ،به وِیژه در آستانه تشدید فشارهای دیپلماتیک بر ایران ،اتفاقی غیر قابل انکار است. مسایل سیاسی که در این روزها بر بازار ارز و سکه تکانه های قیمتی وارد می کند نیز از همین جنس است.
اما روند کاهشی بهای جهانی نفت از مرداد ماه امسال آغاز شد و به مرور در کمترین سطح بهای نفت اوپک در ۲۵دی ماه به ۴۱.۵ دلار افت کرد.این در حالی است که بهای نفت در بالاترین سطح در ۳تیرماه به ۱۱۰.۴۸دلار رسیده بود. براساس گزارش آژانس بین المللی انرژی، تقاضای کم، تقویت دلار و تولید پر رونق نفت آمریکا سه دلیل اصلی کاهش قیمت نفت به شمار می روند که شروع فصل جدیدی را در بازار نفت هشدار می دهند و این موضوع می تواند ثبات اجتماعی را در برخی کشورها تحت تاثیر قرار دهد.
افت بهای نفت در بازارهای داخلی به سرعت بحث نگرانی از افت درآمدهای نفتی و افزایش نرخ دلار بودجه 94 را مطرح کرد.سیف رییس کل بانک مرکزی در آذرماه از نرخ 2850 تومانی دلار در بودجه خبر داد.وی با بیان اینکه یکی از برنامه‌های قطعی بانک مرکزی یکسان‌سازی نرخ ارز است اما این بستگی به شرایط بین‌المللی دارد و در شرایط فعلی این اقدام را انجام نخواهیم داد، گفت: پیش‌بینی می‌شود نرخ دلار 2850 تومان باشد که هنوز قطعی نشده و ممکن است تغییر کند، اما تصور فعلی روی همین عدد است. افزایش 7.5درصدی نسبت به دلار 2650 تومانی بودجه 93،بازار را به سرعت برای افزایش قیمت دلار قانع کرد. همزمان از آنجا که تامین کنندگان ارزآزاد،شرکتهای پتروشیمی و صادرکنندگان میعانات گازی. این شرکتها با توجه به افت نرخ های فوب خلیج فارس و تداوم محدودیتهای بین المللی برای فروش محصولات پتروشیمی شرکتهای ایرانی ،قیمت دلار داخلی را گران کردند.این روند البته در نیمه دی‌ماه قدری تعدیل شد که نوسان اندک بهای نفت و خوشبینی به توافق هسته ای و البته افزایش عرضه ارز در ماههای پایانی سال برای تامین نقدینگی ریالی شرکتهای صادراتی و سازمانها موجب کاهش قیمت ارز نیز شده است طوری که در نیمه بهمن ماه بهای دلار تا 3430 تومان افت کرد. اگرچه دراین سطح 12.5درصد نسبت به فروردین افزایش ثبت کرده است.
بهای دلار که اواخر سال قبل در سطح ۳۰۲۰ تومان بسته شده بود،از ۲۰ فروردین امسال وارد ۳۱۰۰ تومان شد و سکه با ۱۰ هزار تومان افزایش از۹۷۰هزار تومان بالاتر رفت.هیجان ایجاد شده در اولین روز اجرای مرحله دومهدفمندی یارانه ها، همچنان بر فضای عمومی بازار ارز و سکه سایه افکنده بود ونگرانی از سرازیر شدن نقدینگی های بانکی به این بازار ، بر سفته بازی های بیشتر افزود.
امسال در بازار سکه و طلا نیز اتفاقات همسویی با ارز افتاده است.موارد و نگرانی های موجود در بازار ارز عمدتا بر قیمتهای سکه و طلای داخلی موثر افتاده است.بهای سکه در میانه بهمن ماه البته دوباره از 1میلیون تومان بالاتر رفت که نسبت به روزهای کاری نیمه فروردین 6.5درصد افزایش ثبت کرده است. سکه در روزهای دی ماه دوباره در مسیر افزایشی با نوسان بیشتری همراه شد و در این زمان از افزایش بهای جهانی طلا تاثیر به مراتب واضح تری گرفت. گرم طلای 18 عیارخام (بدون اجرت )نیز در این زمان به عنوان شاخص طلای بازار داخلی رقم 106 هزار تومان را به خود دید. در این روزها اما بهای سکه در بازار با توجه به نرخ جهانی 1238دلاری و نرخ دلار 3424 تومانی دلار داخلی ،تقریبا 990 هزار تومان در سبزه میدان عرضه می شودکه تقریبا 7 هزار تومان نیز از ارزش واقعی طلای خالص آن کمتر است و به عرف بازار حباب منفی دارد.
در بازارهای جهانی
بهای طلا در بازارهای جهانی در ماههای اخیر شاهد اتفاق کم نظیری بود. بهای طلا که تا تیرماه همسو با رشد بهای نفت در مسیر افزایشی قرار داشت، با شدت یافتن ریزش بهای نفت از آذرماه مسیر خود را جدا کرد وبه دلیل نگرانیهای جهانی از افت بهای نفت و افزایش تقاضا برای دارایی های امن شاهد واگرایی قیمتی این دو به عنوان دو کالای استراتژیک بازارهای کالایی جهان بودند. دراین میان تقویت ارزش دلاردر مقابل سایر ارزهای عمده جهانی که به سبب بهبود اقتصاد آمریکا نمایان شده نیز همراستایی جالبی با طلا پیدا کرد. نرخ دلار و طلا که همواره مخالف هم تعیین می شدند،در این زمان همراستا شدند.حاصل حاشیه ای این اتفاق البته منجر به افت ارزش یورو در بازارهای جهانی شد و ارزش آن به کمترین سطح در سالهای اخیر رسید.
نوسان نرخ طلا در حالی از اواخر آبانماه نمود بیشتری یافت که برنامه تسهیل مقداری در آمریکا (QE3) 8 آبان ماه متوقف شد. به دنبال تصمیم فدرال رزرو آمریکا در متوقف کردن برنامه خریداری اوراق قرضه، قیمت طلا در بازارهای جهانی با افت چشمگیری روبرو شد. فدرال رزرو آمریکا در پایان نشست دو روزه خود در این روزها تصمیم گرفت تا اجرای محرک پولی را به طور کامل متوقف کند و نرخ بهره را در سطح کنونی (صفر تا 25 صدم درصد) بدون تغییر حفظ کرد. بر اساس این گزارش، فدرال رزرو آمریکا ضمن اشاره به بهبود اوضاع بازار کار و اشتغال تصمیم گرفت تا اجرای محرک پولی را به طور کامل متوقف کند.
جانت یلن، رییس فدرال رزرو گفت :تغییردرمسیر اقتصاد آمریکا می تواند موجب بهبود شرایط شود واین تصمیم سیاستگذاران پولی فدرال رزرو است.خرید حتی ماهانه ۱۵ میلیارد دلار در این ماه نیز متوقف شد. در سال ۲۰۱۳ ماهانه ۸۵ میلیارد دلار اوراق قرضه رهنی و خزانه داری توسط بانکهای آمریکایی خریداری می شد . بحران مالی که از سال ۲۰۰۸ آغاز شد موجب شد تاکنون بیش از ۳ تریلیون دلار به اقتصاد آمریکا تزریق شود و موجب افزایش نرخ تورم و رشد اقتصادی گردد.
طلا امسال با توجه به افت نرخ رشد اقتصادی در جهان در حالی در معرض افت تقاضا قرار داشت که همزمان افت بهای نفت و برخی تنشهای ژئوپلیتیک نگرانی هایی را برای بالابردن تقاضای دارایی های امن بالابرد. طلا امسال در بالاترین سطح در محدوده 1340 دلار دریکی از روزهای اواخر تیرماه بر بازار داخلی تاثیر گذار بود و در آبان ماه با 1130 دلار به عنوان کمترین نرخ در بازارهای جهانی مورد توجه بازار داخلی قرار داشت.
همچنین برداشته شدن فشارها از شرکتهای پتروشیمی و افزایش میزان صادرات غیر نفتی، امکان افزایش عرضه ارز را بیشتر می کند. شرکتهای پتروشیمی تقریبا سالانه ۱۲ میلیارد دلار ارز در بازار داخلی عمدتا به صرافان بانکهای خصوصی می فروشند و درعمل این صرافیها عاملی رسمی برای یافتن مشتریان بزرگ دلاردر بازار داخلی به شمار می آیند.این شرکتها همچنان دراین روزها درگیر فشارهای بین المللی هستند وتصور برداشته شدن این محدودیتها می تواند در کنار امکان افزایش فروش نفت، عطش بازار ارز را بخواباند. دبیر انجمن کارفرمایان صنعت پتروشیمی امسال از ورود ماهانه یک‌میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار ارز به بازار داخلی از سوی پتروشیمی‌ها خبر داده بود.احمد مهدوی، گفته بود: پتروشیمی‌ها ۵۰ درصد ارز حاصل از صادرات محصولات خود را در صرافیهای مجاز بانک مرکزی عرضه خواهند کرد.
اینکه سقوط 50 دلاری بهای نفت از مرز یکصد دلار را تماما به تلاش عربستان برای مقابله با تولید شیل اویلهای آمریکایی ربط دهیم، به طور قطع اشتباه است. در واقع، رویارویی قطر وعربستان با ایران و روسها و همچنین دولت عراق در تخفیفهای نفتی به مشتریان خود ،به وِیژه در آستانه تشدید فشارهای دیپلماتیک بر ایران ،اتفاقی غیر قابل انکار است. مسایل سیاسی که در این روزها بر بازار ارز و سکه تکانه های قیمتی وارد می کند نیز از همین جنس است.
اما روند کاهشی بهای جهانی نفت از مرداد ماه امسال آغاز شد و به مرور در کمترین سطح بهای نفت اوپک در ۲۵دی ماه به ۴۱.۵ دلار افت کرد.این در حالی است که بهای نفت در بالاترین سطح در ۳تیرماه به ۱۱۰.۴۸دلار رسیده بود. براساس گزارش آژانس بین المللی انرژی، تقاضای کم، تقویت دلار و تولید پر رونق نفت آمریکا سه دلیل اصلی کاهش قیمت نفت به شمار می روند که شروع فصل جدیدی را در بازار نفت هشدار می دهند و این موضوع می تواند ثبات اجتماعی را در برخی کشورها تحت تاثیر قرار دهد.
افت بهای نفت در بازارهای داخلی به سرعت بحث نگرانی از افت درآمدهای نفتی و افزایش نرخ دلار بودجه 94 را مطرح کرد.سیف رییس کل بانک مرکزی در آذرماه از نرخ 2850 تومانی دلار در بودجه خبر داد.وی با بیان اینکه یکی از برنامه‌های قطعی بانک مرکزی یکسان‌سازی نرخ ارز است اما این بستگی به شرایط بین‌المللی دارد و در شرایط فعلی این اقدام را انجام نخواهیم داد، گفت: پیش‌بینی می‌شود نرخ دلار 2850 تومان باشد که هنوز قطعی نشده و ممکن است تغییر کند، اما تصور فعلی روی همین عدد است. افزایش 7.5درصدی نسبت به دلار 2650 تومانی بودجه 93،بازار را به سرعت برای افزایش قیمت دلار قانع کرد. همزمان از آنجا که تامین کنندگان ارزآزاد،شرکتهای پتروشیمی و صادرکنندگان میعانات گازی. این شرکتها با توجه به افت نرخ های فوب خلیج فارس و تداوم محدودیتهای بین المللی برای فروش محصولات پتروشیمی شرکتهای ایرانی ،قیمت دلار داخلی را گران کردند.این روند البته در نیمه دی‌ماه قدری تعدیل شد که نوسان اندک بهای نفت و خوشبینی به توافق هسته ای و البته افزایش عرضه ارز در ماههای پایانی سال برای تامین نقدینگی ریالی شرکتهای صادراتی و سازمانها موجب کاهش قیمت ارز نیز شده است طوری که در نیمه بهمن ماه بهای دلار تا 3430 تومان افت کرد. اگرچه دراین سطح 12.5درصد نسبت به فروردین افزایش ثبت کرده است.
بهای دلار که اواخر سال قبل در سطح ۳۰۲۰ تومان بسته شده بود،از ۲۰ فروردین امسال وارد ۳۱۰۰ تومان شد و سکه با ۱۰ هزار تومان افزایش از۹۷۰هزار تومان بالاتر رفت.هیجان ایجاد شده در اولین روز اجرای مرحله دومهدفمندی یارانه ها، همچنان بر فضای عمومی بازار ارز و سکه سایه افکنده بود ونگرانی از سرازیر شدن نقدینگی های بانکی به این بازار ، بر سفته بازی های بیشتر افزود.
امسال در بازار سکه و طلا نیز اتفاقات همسویی با ارز افتاده است.موارد و نگرانی های موجود در بازار ارز عمدتا بر قیمتهای سکه و طلای داخلی موثر افتاده است.بهای سکه در میانه بهمن ماه البته دوباره از 1میلیون تومان بالاتر رفت که نسبت به روزهای کاری نیمه فروردین 6.5درصد افزایش ثبت کرده است. سکه در روزهای دی ماه دوباره در مسیر افزایشی با نوسان بیشتری همراه شد و در این زمان از افزایش بهای جهانی طلا تاثیر به مراتب واضح تری گرفت. گرم طلای 18 عیارخام (بدون اجرت )نیز در این زمان به عنوان شاخص طلای بازار داخلی رقم 106 هزار تومان را به خود دید. در این روزها اما بهای سکه در بازار با توجه به نرخ جهانی 1238دلاری و نرخ دلار 3424 تومانی دلار داخلی ،تقریبا 990 هزار تومان در سبزه میدان عرضه می شودکه تقریبا 7 هزار تومان نیز از ارزش واقعی طلای خالص آن کمتر است و به عرف بازار حباب منفی دارد.
در بازارهای جهانی
بهای طلا در بازارهای جهانی در ماههای اخیر شاهد اتفاق کم نظیری بود. بهای طلا که تا تیرماه همسو با رشد بهای نفت در مسیر افزایشی قرار داشت، با شدت یافتن ریزش بهای نفت از آذرماه مسیر خود را جدا کرد وبه دلیل نگرانیهای جهانی از افت بهای نفت و افزایش تقاضا برای دارایی های امن شاهد واگرایی قیمتی این دو به عنوان دو کالای استراتژیک بازارهای کالایی جهان بودند. دراین میان تقویت ارزش دلاردر مقابل سایر ارزهای عمده جهانی که به سبب بهبود اقتصاد آمریکا نمایان شده نیز همراستایی جالبی با طلا پیدا کرد. نرخ دلار و طلا که همواره مخالف هم تعیین می شدند،در این زمان همراستا شدند.حاصل حاشیه ای این اتفاق البته منجر به افت ارزش یورو در بازارهای جهانی شد و ارزش آن به کمترین سطح در سالهای اخیر رسید.
نوسان نرخ طلا در حالی از اواخر آبانماه نمود بیشتری یافت که برنامه تسهیل مقداری در آمریکا (QE3) 8 آبان ماه متوقف شد. به دنبال تصمیم فدرال رزرو آمریکا در متوقف کردن برنامه خریداری اوراق قرضه، قیمت طلا در بازارهای جهانی با افت چشمگیری روبرو شد. فدرال رزرو آمریکا در پایان نشست دو روزه خود در این روزها تصمیم گرفت تا اجرای محرک پولی را به طور کامل متوقف کند و نرخ بهره را در سطح کنونی (صفر تا 25 صدم درصد) بدون تغییر حفظ کرد. بر اساس این گزارش، فدرال رزرو آمریکا ضمن اشاره به بهبود اوضاع بازار کار و اشتغال تصمیم گرفت تا اجرای محرک پولی را به طور کامل متوقف کند.
جانت یلن، رییس فدرال رزرو گفت :تغییردرمسیر اقتصاد آمریکا می تواند موجب بهبود شرایط شود واین تصمیم سیاستگذاران پولی فدرال رزرو است.خرید حتی ماهانه ۱۵ میلیارد دلار در این ماه نیز متوقف شد. در سال ۲۰۱۳ ماهانه ۸۵ میلیارد دلار اوراق قرضه رهنی و خزانه داری توسط بانکهای آمریکایی خریداری می شد . بحران مالی که از سال ۲۰۰۸ آغاز شد موجب شد تاکنون بیش از ۳ تریلیون دلار به اقتصاد آمریکا تزریق شود و موجب افزایش نرخ تورم و رشد اقتصادی گردد.
طلا امسال با توجه به افت نرخ رشد اقتصادی در جهان در حالی در معرض افت تقاضا قرار داشت که همزمان افت بهای نفت و برخی تنشهای ژئوپلیتیک نگرانی هایی را برای بالابردن تقاضای دارایی های امن بالابرد. طلا امسال در بالاترین سطح در محدوده 1340 دلار دریکی از روزهای اواخر تیرماه بر بازار داخلی تاثیر گذار بود و در آبان ماه با 1130 دلار به عنوان کمترین نرخ در بازارهای جهانی مورد توجه بازار داخلی قرار داشت.
ارسال نظر