اصل غافلگیری یا وقتی غافلگیر نمی‌شویم
علی ضیائی شب تولد دوست یا عزیزتان سعی می‌کنید او را غافلگیر کنید. «سورپرایز» واژه‌ای است که معمولا برای این مورد استفاده می‌شود. به راستی هدف ما از سورپرایز کردن عزیزانمان چیست؟ آیا می‌خواهیم با رفتارهایی از این دست زندگی روزمره خودمان و اطرافیانمان را رنگی جدید بدهیم یا مثلا با کاری که پیش‌بینی‌اش را نمی‌کند می‌خواهیم هیجان‌زده‌اش کنیم؟ فارغ از اینکه این سعی در ایجاد هیجان و سورپرایز چه منفعتی برای اطرافیان دارد. نکته مهم‌تر این است که در بیشتر موارد به دلیل تکرار فرد می‌داند که برایش برنامه‌ای در نظر گرفته شده و سورپرایز نمی‌شود.


برش اول
هفته اول خرداد ماه تولد یکی از دوستان بود. هرچه فکر کردیم چه کنیم که سورپرایز شود ایده‌ای به ذهنمان نرسید. همه متفق القول بر این باور بودیم که اگر دورهم جمع شویم حتما کیکی و شمعی خواهد بود و جشنی برای تولدش. برای کادو هم هرچه فکرهایمان را روی هم ریختیم بودجه‌مان به قدر غافلگیری نمی‌رسید. حتی بعضی از دوستان پیشنهاد دادند که امسال برایش تولد نگیریم با این استدلال که توقع تولد یک جشن کوچک را دارد اما وقتی جمع شویم و خبری از تولد نباشد غافلگیر می‌شود و وقتی شب همه برایش پیامک تبریک بدهیم و کادو‌اش را برایش با پیک بفرستیم خوشحال و سورپرایز می‌شود. بعد یادمان افتاد که این ایده خودش بوده که دو سال قبل در مورد دوست دیگری پیاده کردیم و در نتیجه بی‌ثمر است. در نهایت ایده‌ای به ذهنمان نرسید و قرار شد همان کیک و شمع باشد و بعد از شام در یک رستوران جشن کوچکی بگیریم.بعد از اجرای مراسم تولد چراغ بنزین ماشین روشن شد. وقتی به جایگاه بنزین رفتیم متوجه شدیم که کارت‌های بنزین شارژ نشده و حتی برای تاکسی‌ها هم شارژ نمی‌شوند. گفتیم کاش کارت بنزین با سهمیه 300 لیتر 700 تومانی برایش تهیه می‌کردیم شاید غافلگیر شود.pic1

رش دوم
همین هفته وقتی آقای وزیر از قیمت ارزان آب گله کرد این تصور در ذهن ما مردم نازنین شکل گرفت که به زودی قیمت آب بهای مصرفی خانه‌ها افزایش خواهد یافت. هرچند این اتفاق هنوز نیفتاده اما اگر حتی قیمت آب مصرفی شهری ۳ برابر هم شود باز هم مارا غافلگیر نمی‌کند. آن هم به این دلیل که وزیر قیمت آب را با نرخ مکالمات تلفنی و اینترنتی مقایسه می‌کند. اینکه بیشترین اتلاف آب در بخش کشاورزی و صنعتی است ولی راه‌حل در افزایش قیمت آب آشامیدنی پیدا می‌شود هم مارا سورپرایز نمی‌کند. اگر وزیر این پیش درآمد را هم نمی‌گفت افزایش قیمت آب برای هیچ کس شگفت‌انگیز نبود. مگر افزایش قیمت نان و حذف سهمیه بنزین آن هم یک‌شبه و با کمترین اطلاع‌رسانی ما را شگفت‌زده کرد؟حتی اعطای وام مسکن با این سازوکار که ۴۰ میلیون از شما بگیرند و بعد ۸۰ میلیون وام بدهند آن هم با نرخ مشارکتی که خدا را شکر همه ما مردم نازنین در محاسبه آن استاد هستیم اصلا مارا غافلگیر نمی‌کند که این بیشتر شبیه دریافت وام از مردم است تا اعطای وام مسکن به آنها. و طبیعتا هیچ غافلگیری در ما وجود نخواهد داشت که رکود بازار مسکن همچنان ادامه داشته باشد.

برش آخر
لباستان را پوشیده‌اید و فرزندانتان را آماده کرده‌اید که به کنسرت بروید. بلیت در دستتان است و نزدیک محل اجرای کنسرت که می‌شوید دوست‌تان تماس می‌گیرد و می‌گوید برگرد لغو شده است. اولین دور برگردان برمی‌گردید و نهایت یک آب میوه اعضای خانواده را میهمان می‌کنید که دلشان خوش باشد بیهوده از خانه بیرون نزده‌اند. حتی اگر به سینما بروید و بلیت فلان فیلم را داشته باشید و ناگهان فیلم دیگری پخش شود یا اصلا نماهنگ پخش کنند هم خیلی غافلگیر نمی‌شوید. ما مردم نازنین وقتی یارانه مان قطع می‌شود و ناگهان متوجه می‌شویم که جزو اقشار پردرآمد جامعه بودیم هم خیلی سورپرایز نمی‌شویم. اصلا از همان روز اول که یارانه نقدی پرداختند حدس می‌زدیم که این روال نمی‌تواند همیشگی باشد. آن قدر در پیچ و تاب روزگار دیده ایم که برای هر دو شکل نتیجه مذاکرات آماده‌ایم و غافلگیر نمی‌شویم. اگر اعلام کنند که ورود بانوان به ورزشگاه برای تماشا و تشویق تیم والیبال کشورمان آزاد است و بعد آنجا به داخل سالن راهشان ندهند هم غافلگیر نمی‌شویم. برعکس هم همین‌طور اگر بگویند اجازه ورود بانوان به سالن داده نمی‌شود و بعد ببینیم که عده‌ای از بانوان در ورزشگاه حضور دارند هم خیلی شگفت زده نمی‌شویم. خلاصه که ما مردم نازنین خیلی سخت سورپرایز می‌شویم.

بیرون قاب
به نظر کار دشواری برای مسوولان در سورپرایز کردن ما مردم پیش رو است. گویا شبیه مراسم تولد ی که ما برای دوستان و بستگان هرچه تلاش می‌کنیم موفق به سورپرایز کردنشان نمی‌شویم برای مسوولان نیز چنین شده است. هر چند سابقه دارد که گاه ما مردم نازنین سورپرایز نشدیم بلکه آن هم برای مدتی کوتاه شوکه شدیم و بهت زده اندکی تامل کردیم وبعد از مدت کمی یا راه حل یافتیم یا عادت کردیم.