محنت طلا؛ برای پایتخت طلا!
دنیای اقتصاد- اصفهان با تولید بیش از 60 درصد طلای کشور طلایی‌ترین شهر ایران است و برای سالیان طولانی عنوان پایتخت طلای ایران را یدک می‌کشد، اما سال‌ها است که ساکنان بافت مرکزی شهر اصفهان و محدوده میدان نقش جهان از وجود کارگاه‌های طلاسازی در این محدوده شکایت دارند.با وجود شکایت همسایه‌ها، اما زرگران، ماندن در میان بافت مسکونی و متراکم را امن‌ترین مکان برای کارگاه‌های خودمی‌دانند و رضایت چندایی برای خروج از بافت مسکونی ندارند. هرچند وعده‌های ساخت شهرک طلا پنج سال است که محقق نشده و شهرداری نیز مدت‌ها به دنبال راهکاری برای ساماندهی کارگاه‌های طلا است اما تا کنون راه حلی مناسب برای این مشکل پیدا نشده، زیرا تامین امنیت این کارگاه‌ها بسیار با اهمیت است و مهیا کردن آن کار چندان آسانی نیست. سال‌ها است زیبایی و منفعت طلا که چشم هر انسانی را می‌رباید برای ساکنان بافت‌های مسکونی مرکز شهر اصفهان به رنج تبدیل شده و این شاید تاوانی برای عنوان پایتختی طلا است.
حمیدرضا پورزمانی، استادیار دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به آلودگی‌های زیست محیطی گارگاه‌های طلا و خطرات آن برای ساکنان این مناطق اشاره کرده و می افزاید: اصفهان را به عنوان پایتخت طلای ایران می‌شناسند چراکه نزدیک به ۶۷ درصد از طلای کشور را تولید می‌کند، اما مشکل اساسی که وجود دارد این است که کارگاه‌های تولید طلا در اصفهان عمدتاً در بافت سنتی و مرکز شهر اصفهان و در اطراف میدان نقش جهان قرار دارد.

فعالیت 1200 گارگاه طلاسازی در اصفهان
پورزمانی افزود: برآوردها از وجود دو هزار مجوز برای کارگاه‌های طلاسازی در اصفهان حکایت دارد که تقریباً نزدیک به یک هزار و ۲۰۰ واحد آن فعال است.این استادیار دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ادامه داد: وجود این کارگاه‌ها از نظر زیست محیطی در بافت شهری غیر قانونی و ممنوع است و به همین منظور محیط زیست مدت‌ها است که به دنبال خروج این کارگاه‌ها از بافت شهری اصفهان است.پورزمانی به آلودگی‌های ایجاد شده توسط این کارگاه‌ها اشاره کرد و گفت: به علت اینکه در کارگاه‌های طلاسازی اصفهان عملیات اسید شویی انجام و در آن از اسید سولفوریک استفاده می‌شود آلودگی هوا به وجود می‌آید، زیرا در اسید شویی اسید دمای سولفوریک تا دمای نقطه جوش بالا می‌رود که موجب ایجاد گاز H۲SO۴ می‌شود. این گاز به دلیل داشتن ترکیبات SO۲ و SO از هوا سنگین‌تر است و به همین دلیل پس از خروج از دودکش به سمت زمین فرود می‌آید و گاهی سوزش چشم‌ها و گلو به علت همین گاز در محیط اطراف است، حتی در غلظت‌های شدید چنین گازی موجب خفگی در انسان می‌شود.وی اضافه کرد: کارگاه‌های طلاسازی به دلیل شکایت‌هایی که از آن‌ها می‌شود عملیات اسید شویی را شب‌ها انجام می‌دهند تا چنین مشکلاتی مخفی بماند، البته برخی از این کارگاه‌ها فعالیت‌هایی برای تصفیه گاز انجام داده‌اند، اما عمده کارگاه‌های موجود در سطح شهر اصفهان مجهز به فیلترهای تصفیه گازهای خروجی نیستند.

خروجی اکثر کارگاه‌های طلا فیلتر نمی‌شود
این عضو هیات علمی مرکز تحقیقات محیط زیست دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به دومین مشکل زیست محیطی کارگاه‌های طلاسازی افزود: فاضلاب این کارگاه‌ها نیز موضوعی است که جای بحث بسیار دارد چراکه فاضلاب اکثر این کارگاه‌ها اسیدی است و البته تعداد کمی کارگاه نیز فاضلاب قلیایی دارند. همچنین بحث مهم دیگر محلول بودن فلزات سنگین و یا ترکیبات همراه با طلا در فاضلاب این کارگاه‌ها است که به هیچ عنوان از بین نمی‌روند و در تصفیه خانه نیز سالم می‌مانند.پورزمانی تصریح کرد: البته برخی از این کارگاه‌ها فیلترهایی را برای فاضلاب‌های خود در نظر گرفته‌اند، اما نه برای محیط زیست بلکه برای شکار طلاهای جامانده در فاضلاب‌ها است.وی تاکید کرد: صنف طلاسازی اصفهان به ساخت شهرک طلا علاقه‌مند است، اما بحث امنیتی شهرک طلا بسیار حائز اهمیت است در کنار آن متاسفانه تاکنون سه دوره قرار دادهایی با برخی از این کارگاه‌ها بسته شده است که دو دور آن کلاه برداری انجام شده و متاسفانه اعتماد آن‌ها سلب شده است و به همین منظور سخت می‌شود این کارگاه‌ها را از دل بافت سنتی یک شهر به شهرک طلا برد.

توقف صدور مجوز کارگاه طلا سازی
این استادیار دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان اینکه در آخرین تصمیمات اخذ شده شهرک طلا در نزدیکی چرمشهر ساخته خواهد شد، ادامه داد: بر همین اساس صنف طلا اصفهان نیز قرار است مجوزی در شهر اصفهان برای کارگاه طلاسازی صادر نکند و مجوزهای آتی برای شهرکی که در آینده ساخته خواهد شد، صادر شود.پورزمانی خاطرنشان کرد: در حال حاضر و تا زمانی که شهرک طلا ایجاد نشده صنف طلا باید بحث خود اظهاری از کارگاه‌های طلاسازی داشته باشد و تمام کارگاه‌های خود را مشخص کرده و آن‌ها را با یک مشاور زیست محیطی برای تکمیل خود اظهاری هماهنگ کند تا این کارگاه‌ها بتوانند تجهیزات کنترلی برای کاهش آلودگی که به آن‌ها پیشنهاد می‌شود را خریداری کنند.

ارایه طرح ساماندهی مشاغل شهری تا سال 95
همچنین نایب رییس کمیسیون محیط زیست شورای اسلامی شهر اصفهان در این خصوص گفت: بحث ساماندهی مشاغل یکی از دغدغه‌های شورای اسلامی شهر اصفهان است، البته مدتی است دو اقدام توسط شهرداری اصفهان در حال اجرا است، ابتدا اینکه از استقرار مشاغل آلاینده جلوگیری می‌کند و دوم اینکه به دنبال فیلترگذاری و کاهش شدید آلاینده‌های این مشاغل در سطح شهر است.علیرضا نصراصفهانی ادامه داد: در مدیریت جدید سازمان میادین مسئولیتی ایجاد شده که قرار است مسئول طرح جامع ساماندهی مشاغل شهرداری اصفهان را تهیه و آن را تا ابتدای سال ۹۵ به شورای شهر اصفهان ارائه کند.وی با بیان اینکه در بحث ساماندهی مشاغل قطعا نمی‌توان به یکباره همه مشاغل را از شهر خارج کرد بلکه باید با اولویت بندی چنین اتفاقی رخ دهد، افزود: یکی از مهمترین مشاغلی که در اولویت خروج از شهر اصفهان قرار دارد کارگاه‌های طلاسازی هستند، اما به دلیل اینکه آلایندگی این کارگاه‌ها به حدی نیست که بخواهند خارج از شعاع ۵۰ کیلومتری اصفهان قرار گیرند و همچنین به دلیل امنیت بالایی که باید منطقه مدنظر برای ساخت شهرکی برای آن‌ها داشته باشد هنوز برای جانمایی به جمع بندی نهایی نرسیده‌اند.

تصمیمات برای خروج طلاسازی‌ها نباید عجولانه باشد
این عضو شورای اسلامی شهر اصفهان با بیان اینکه ایجاد شهرک طلا در خیابان امام خمینی (ره) و منطقه امیرکبیر منتفی شده است، افزود: خوشبختانه صنف طلا در زمینه ایجاد شهرک طلا و خروج این کارگاه‌ها همکاری زیادی دارد، اما تصمیم عجولانه در این زمینه نباید انجام شود تا بتوان بهترین جانمایی برای ساخت این شهر در نظر گرفته شود.نصراصفهانی با اشاره به اینکه کارگاه‌های طلا بی شک در بافت‌های سنتی و مسکونی شهر آلودگی شدید دارند و حتی خود مسئولان این کارگاه‌ها نیز به این موضوع معترف هستند، گفت: البته نکته مهم این است که کارگاه‌های طلاسازی با فیلترگذاری و تغییر سیستم‌های قدیمی خود می‌توانند جلوی آلایندگی را بگیرند و فقط نیازمند راهنمایی هستند. وی خاطرنشان کرد: البته باید توجه داشت که حضور این کارگاه‌ها در میان منازل مسکونی مخصوصاً در بافت سنتی متراکم موجب مزاحمت شده‌ و در حال آسیب زدن به محله‌های مرکزی شهر و سکنه آن‌ها است.