جشنواره موسیقی فجر زیر ذره بین
بزرگ‌ترین فستیوال موسیقایی ایران که امسال سی و یکمین دوره اش را تجربه کرد، آوردگاه بسیاری از تجربه‌های منحصربه‌فرد و رکورد شکنی‌ها بود.در این دوره از جشنواره طبق برآوردهای کارشناسی، جمعیتی در حدود 50 هزار نفر از جشنواره و برنامه‌های آن استقبال کردند. در واقع می‌توان گفت جشنواره امسال بر اساس شاخص‌های متعددی نسبت به جشنواره‌های سال‌های گذشته، متفاوت و منحصربه‌فرد بوده است. در جدول زیر می‌توان آمارهایی دراین باره خواند که نشان‌دهنده افزایش سطح استقبال مردم از یک سو و گروه‌های موسیقی و هنرمندان از سوی دیگر است.

تحلیل یک مقایسه

مقایسه سرانگشتی فروش در بازار جشنواره‌های فجر، می‌تواند نکته‌های قابل‌توجهی از میزان استقبال مخاطبان را روشن کند. برای مثال قیمت بلیت یک نمایش جشنواره تئاتر فجر، به‌صورت میانگین در حدود ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان و قیمت بلیت یک سانس فیلم سینمایی در جشنواره فیلم فجر هم ۱۰ هزار تومان است. این در حالی است که بلیت هر نوبت کنسرت در جشنواره فجر به‌طور میانگین ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان برآورد می‌شود. بنابراین در مقایسه میزان فروش این دوره از جشنواره باید مد نظر داشت که مخاطبان موسیقی فجر هر نوبت اجرای کنسرت را به دیدن پنج تا ۶ فیلم سینمایی یا سه تا چهار نمایش ترجیح داده‌اند.

این در حالی است که با کمترین حمایت‌های مالی و بیشترین کیفیت در نشست خبری که بعد از مراسم، در تالار رودکی برگزار شد، فرزاد طالبی سرپرست دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد درباره بودجه تخصیص یافته به سی و یکمین جشنواره موسیقی فجر بیان کرد: تمام تلاش ما این است که بودجه امسال هم به میزان بودجه سال گذشته (یک میلیارد و دویست میلیون تومان) باشد. حمیدرضا نوربخش مدیر جشنواره موسیقی در ادامه اظهارات طالبی گفت: در بودجه امسال جشنواره، نسبت به سال گذشته بین ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش دستمزد داشتیم؛ ضمن اینکه سقف قراردادهای جشنواره امسال یک میلیارد تومان است که امیدوارم متناسب با بودجه جشنواره مشکلی در این زمینه نداشته باشیم. اما امیدوارم بتوانیم مشابه سال گذشته بلیت فروشی داشته باشیم؛ چراکه در جشنواره امسال هزینه‌های جاری تا حد زیادی بیشتر شده است. ضمن اینکه چون به جشنواره امسال بخش جایزه را نیز اضافه کرده‌ایم، بنابراین با حجم بیشتری از هزینه‌ها روبه‌رو هستیم. به هر حال برنامه‌ریزی‌ها به شکلی است که ما تلاش می‌کنیم خودمان را در یک اتاق شیشه‌ای قرار بدهیم که همه اصحاب رسانه خیلی شفاف و روشن بتوانند ما را رصد کنند.

طالبی همچنین در مراسم اختتامیه جشنواره، در خصوص عملکرد دفتر موسیقی گفت: من در ماه گذشته جلسات مختلف شورای سیاستگذاری را شاهد بودم و مدیر جشنواره و دیگر دوستانشان زحمات زیادی را کشیده‌اند و با توجه به اینکه جشنواره با مدیریت دفتر موسیقی نیست؛ اما تا به امروز برخی از کارها را انجام دادند و کمک دولت به جشنواره موسیقی ۳۱ تفاوتی با جشنواره سال قبل نداشته است و تنها تفاوت آن این است که باکیفیت‌تر برگزار می‌شود و بخش جایزه هم به آن اضافه شده است.وی ادامه داد: دیپلماسی فرهنگی را که علی مرادخانی هم به آن اشاره کرد، از مباحث مهمی است که مورد توجه قرار گرفته و در همه بخش‌های فرهنگی باید اتفاق بیفتد و در بخش موسیقی امسال هم این امر صورت گرفته است و همچنین دیدگاه ایران فرهنگی مساله‌ای است که باید مورد توجه قرار بگیرد و ما در جشنواره ۳۲ موسیقی فتح بابی برای این موضوع کرده‌ایم.


هزینه‌های برگزاری

یکی از اتفاقات قابل‌توجه این دوره از جشنواره موسیقی، برگزاری جایزه «باربد» بود که آثار برتر حوزه موسیقی را انتخاب کرده و در مجموع ۲۶۰ سکه بهار آزادی در بخش‌های مختلف به آثار برگزیده اهدا شد. امسال بیش از 500 آلبوم که از مهر سال 92 تا مهر امسال منتشر شده‌اند با حضور 70 موسیقیدان حرفه‌ای مورد داوری قرار گرفتند و برگزیده ویژه بهترین آلبوم سال ۶۰ سکه بهار آزادی جایزه دریافت کرد. در بخش موسیقی ایرانی، بهترین آلبوم با کلام ۲۰ سکه بهار آزادی، بهترین آلبوم بی‌کلام 10 سکه بهار آزادی، خواننده و آهنگساز برتر هر کدام 10 سکه بهار آزادی دریافت کردند. در بخش موسیقی نواحی هم بهترین آلبوم ۲۰ سکه بهار آزادی دریافت کرد. در بخش موسیقی فیوژن بهترین آلبوم باکلام و بی‌کلام هر کدام 10 سکه بهار آزادی، در بخش موسیقی کلاسیک بهترین آلبوم ۲۰ سکه بهار آزادی و بهترین آهنگساز 10 سکه بهار آزادی جایزه گرفتند.

در بخش موسیقی پاپ بهترین آلبوم ۲۰ سکه بهار آزادی، بهترین خواننده و تنظیم‌کننده هر کدام 10 سکه بهار آزادی، در بخش پاپ-تلفیقی و دیگر ژانرها بهترین آلبوم با کلام ۲۰ سکه بهار آزادی و بهترین آهنگساز 10 سکه بهار آزادی دریافت کردند. همچنین در بخش جایزه ویژه ایران فرهنگی هم که تاکنون توضیح بیشتری درباره آن ارائه نشده 10 سکه بهار آزادی به برگزیده اهدا شد.در مجموع با احتساب قیمت هر سکه بهار آزادی در بازار آزاد به نرخ میانگین 987 هزار تومان در چند روز اخیر، می‌توان گفت که برای جایزه باربد، چیزی در حدود 256 میلیون تومان هزینه شده است، اما افزون بر این هزینه‌های جاری برگزاری جشنواره از جمله هزینه اجاره سالن‌ها، دعوت از اساتید، صدور بلیت، پذیرایی و پرداخت دستمزد کارکنان جشنواره نیز بر هزینه‌های جشنواره اضافه می‌شود که در این میان مهم‌ترین و بزرگ‌ترین هزینه ممکن به اجاره سالن‌ها مربوط می‌شود.