کاهش ترافیک؛ تضمین سلامت جامعه

دنیای اقتصاد: احداث جایگاه‌های کوچک سوخت‌رسان در بحث زیست‌محیطی موجب جلوگیری از انتشار بخارات بنزین و سایر آلاینده‌ها در محیط جایگاه شده و تاثیر به‌سزایی در کاهش مصرف اکسیژن و تولید گازهای سمی از قبیل منوکسیدکربن دارند. اگرچه در حال حاضر امکان ارائه آماری دقیق از خودروهای در حال تردد در شهر وجود ندارد اما با توجه به میانگین سوختگیری هر خودرو به میزان ۲۰ لیتر، روزانه حدود ۱۰۰ هزار خودرو به جایگاه‌های سوخت مراجعه می‌کنند که پراکندگی آنها، میزان توقف در ترافیک و جایگاه‌ها و مسافت اضافی طی شده یکی از عوامل اصلی ایجاد ترافیک و مصرف بنزین اضافی است.آنچه مسلم است اینکه با توجه به اتلاف وقت، صرف هزینه و آلودگی محیط زیست، بخش هنگفتی از سرمایه‌های ملی هدر می‌رود، و نگران‌کننده‌تر آنکه جایگاه‌های سوخت موجود به خاطر قدیمی بودن و عدم بهره‌گیری از نوآوری‌های این صنعت، آلوده‌ترین نقاط شهر و تهدید جدی برای سلامتی شهروندان است.همچنین به دلیل نبود توجیه اقتصادی علاقه‌ای برای ساخت جایگاه بزرگ در موقعیت خوب شهر وجود ندارد در حالی‌که آمار خودروها هر روز بیشتر می‌شود و عدم تعادل آن با تعداد نازل‌های بنزین نگرانی‌های یادشده را تشدید می‌کند. در همین راستا و به منظور رفع معضلات ذکر شده، طرح ساخت جایگاه‌های کوچک سوخت‌رسان، برای نخستین بار در کشور در شهر اصفهان به اجرا درآمد. مهدی جمالی‌نژاد، شهردار اصفهان پاسخگوی سوالات ما در این خصوص بود:

دنیای اقتصاد: اجرای طرح ساخت جایگاه‌های کوچک سوخت‌رسان در شهر چه اهدافی را دنبال می‌کند؟

از آنجا که شهرداری ها باید به شهروندان و معضلات شهر به صورت عام نگاه کنند و در زمینه رفع معضلات شهری گام بردارند، چند هدف عمده و کلی در این زمینه دنبال شد که مهمترین آن عبارتست از : صرفه‌جویی در مصرف سوخت و انرژی به دلیل کاهش سفرهای درون شهری و ترددهای اضافه برای سوختگیری، کمک به کاهش آلودگی هوا به علت تجهیز جایگاه‌ها به سیستم بازیافت بخارات بنزین که در طولانی مدت موجب کاهش آمار بیماری‌ها خواهد شد، کاهش زمان سوختگیری و به تبع آن کوتاه شدن صف جایگاه‌ها.

دنیای اقتصاد: آیا اجرای طرح مذکور تاثیر زیست محیطی هم خواهد داشت؟

می‌دانیم که هر انسانی روزانه بیش از ۲۲ کیلوگرم هوا برای تامین اکسیژن مورد نیاز خود احتیاج دارد؛ این درحالی است که غذا و آب مورد نیاز انسان ۱.۵ و ۲.۵ کیلوگرم است و این آمار نشان‌دهنده اهمیت کیفیت هوا برای سلامت انسان است. از مجموع آلاینده‌های وارد شده به اصفهان بخش زیادی از آن متعلق به صنایع شهری، بخشی صنایع خانگی و مقداری هم ناشی از ترافیک است، لذا برداشتن هر قدم در بحث کاهش ترافیک و به تبع آن کاهش آلودگی هوا در طولانی مدت برای تضمین سلامت جامعه ضروری است.

این جایگاه‌ها در بحث زیست‌محیطی به دلیل بهره‌مندی از سیستم بازیافت بخارات بنزین موجب جلوگیری از انتشار بخارات بنزین و سایر آلاینده ها در محیط جایگاه خواهد شد و نیز با کاهش مسیر تردد و سفرهای درون شهری که به قصد سوختگیری انجام می‌شوند، تاثیر به‌سزایی در کاهش مصرف اکسیژن و تولید گازهای سمی از قبیل منوکسیدکربن دارند.

از طرفی بر اساس اطلاعات موجود، هر هکتار جنگل در مدت یک سال ۲.۵ تن اکسیژن تولید می‌کند؛ این در حالی‌ست که می‌توان به ازای هر کیلومتر کاهش تردد غیرضروری در شهر، سالانه معادل میزان اکسیژن تولیدی ۰.۲ هکتار جنگل در مصرف اکسیژن صرفه‌جویی کرد که در صورت در نظر گرفتن ۵ کیلومتر مسافت اضافی برای هر بار سوختگیری این عدد به ازای هر جایگاه نزدیک به یک هکتار می شود.

دنیای اقتصاد: طرح جایگاه‌های کوچک و مدرن از چه ویژگی‌هایی برخوردار است؟

ویژگی های خاصی بر اساس استاندارد های روز دنیا در این پمپ ها پیش بینی شده که می توان به نیاز حداقلی به زمین، متناسب بودن طرح جایگاه‌ها با سیما و منظر شهری، اجرای سریع، جلوگیری از انتشار بخارات بنزین از باک خودروها و نیز از مخزن جایگاه‌ها و همچنین عدم ریزش بنزین، بالا بودن ضریب ایمنی، انطباق با استانداردهای روز دنیا، بهره‌مندی از سیستم پردازش‌کننده کیفی و کمی بنزین به صورت آنلاین و مستمر با مرکز و ارتباط آن با مراکز پخش فرآورده‌های نفتی که امکان اعمال مدیریت کیفی بر عرضه سوخت را فراهم می‌کند و همچنین ایجاد اشتغال برای ۱۵۰ نفر در مرحله اول و ۲۳۰ نفر پس از عملیات اجرایی و دائم که در شرایط بیکاری موجود قابل توجه است ،اشاره نمود.

دنیای اقتصاد: آیا جانمایی خاصی برای اجرای این طرح صورت گرفته است؟

امروزه برای همگان واضح است که عدم مکان‌گزینی بهینه مراکز خدمات شهری در بیشتر کلان‌شهرها چه معضلات عظیمی در رفت و آمدهای داخل شهر ایجاد کرده و حجم بالای تردد شهروندان و سفرهای بی مورد و مکرر تا چه اندازه بر مشکلات زیست محیطی و ترافیکی افزوده است. لذا با توجه به مسائل و مشکلات ذکر شده، مکان‌گزینی صحیح مراکز خدمات شهری می‌تواند جابجایی روزانه را روان‌تر و ضمن صرفه‌جویی‌ اقتصادی از اتلاف وقت شهروندان جلوگیری کرده و محیط زیست سالم و زندگی مطلوبی که مورد نظر برنامه‌ریزان شهری است را به ارمغان بیاورد.

در این راستا جانمایی نقاط مناسب برای احداث جایگاه‌های توزیع سوخت کوچک شهری با تشکیل تیمی متشکل از کارشناسان معاونت‌های حمل و نقل و ترافیک و خدمات شهری اصفهان، نمایندگان شهرداری‌های مناطق ۱۵‌گانه، سازمان محیط زیست و شرکت پخش فرآورده‌های نفتی آغاز و در گام نخست به بررسی بیش از ۲۰۰ نقطه پیشنهادی پرداخته شد که پس از ممیزی‌های متعدد در نهایت تعداد ۲۷ نقطه تایید و در دستور کار قرار گرفت و هم اکنون در ۲۰ نقطه کار احداث جایگاه تمام و جایگاه‌ها آماده بهره‌برداری هستند.

دنیای اقتصاد: در انتخاب مکان این جایگاه‌ها چه معیارهایی مورد توجه قرار گرفت؟

در انتخاب مکان این جایگاه‌ها عواملی چون حجم تردد وسایل نقلیه موتوری، بافت جمعیتی، تعداد جایگاه‌های فعال فعلی، حجم ترافیک در ساعات مختلف شبانه روز، تراکم مراکز جذب سفر و به خصوص وجود زمین‌هایی که امکان ایجاد جایگاه‌ها به لحاظ استانداردهای گوناگون در آن وجود داشته است مورد بررسی قرار گرفته‌اند.